Κυρίες και κύριοι Bουλευτές,
Θέλω να σας ευχαριστήσω για την ουσιαστική συζήτηση η οποία ξεκίνησε να γίνεται. Θα ήθελα να προβλέψω ότι αυτή η συζήτηση, θα συνεχιστεί και επί των άρθρων και στη διαδικασία της επιτροπής με τους φορείς, και θα έχουμε και αρκετό χρόνο από ότι ξέρω τη Πέμπτη για να κάνουμε τη συζήτηση με τους φορείς, γιατί θέλουμε πραγματικά να καταλήξουμε σε ένα νομοσχέδιο, το οποίο θα εκφράζει όλους τους χώρους του δημοκρατικού βέβαια φάσματος της πολιτικής. Γιατί θέλουμε όλοι να συμφωνήσουμε πραγματικά ότι η ανακύκλωση είναι μονόδρομος, ως κοινωνία, ως τρόπο ζωής και ως προοπτική για τη χώρα μας, για τη κοινωνία για τη ζωή μας και για τη χώρα μας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για τον όρο του νομοσχεδίου θα σας έλεγα ότι είμαι απολύτως αντίθετος με τον τίτλο εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων. Το έχω πει δημόσια και υποχρεούμαι να συνεχίσω να είμαι συνεπής. Η εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων σημαίνει ότι υπάρχει ένα σημαντικό μοντέλο, ένα σωστό μοντέλο και υπάρχει και μια άλλη οδός. Όμως, η οδός της ανακύκλωσης δεν είναι η εναλλακτική διαχείριση, είναι η μόνη διαχείριση, είναι ο μονόδρομος της διαχείρισης, είναι ο μονόδρομος της κοινωνίας μας. Με αυτή τη λογική λοιπόν, φιλοσοφικά και αξιακά σχολιάζοντας τον παλαιό τίτλο, θέλω να πω ότι κακώς κάποια στιγμή συζητάμε για εναλλακτική διαχείριση στην ανακύκλωση. Η ανακύκλωση είναι το κυρίαρχο μοντέλο σήμερα και πολιτικά, αλλά και οικονομικά και κοινωνικά και περιβαλλοντικά.
Συζητώντας για την ανακύκλωση, κάποιοι μπορεί να θεωρούν ότι συζητάμε για τα αυτονόητα. Είναι όμως έτσι; Η κοινωνία στην εξέλιξη της είχε οικολογικά πρότυπα, στο παρελθόν της και στα πρώτα στάδια της κοινωνικής οργάνωσης και αυτό, γιατί, ήταν πολύ δύσκολο πολλές φορές να εξευρεθούν πόροι για να μπορέσει να είναι βιώσιμη η λειτουργία του ανθρώπου και γιατί οι κοινωνίες είχαν και ένα πάντα ορισμένο χωρικό και περιβαλλοντικό πλαίσιο, στο οποίο λειτουργούσαν. Όμως, είναι γεγονός ότι το κέρδος, η υπεραξία που δημιουργεί η εργασία μαζί με τη βιομηχανική επανάσταση και την καπιταλιστική οργάνωση, χωρίς να υποτιμήσω τα προβλήματα που είχαν και οι σοσιαλιστικές χώρες στα περιβαλλοντικά προβλήματα, δημιούργησαν ένα άλλο καταναλωτικό μοντέλο που μας χαρακτηρίζει μέχρι σήμερα.
Η χώρα μας είναι το χειρότερο παράδειγμα του υπερκαταναλωτικού μοντέλου. Το μοντέλο που καταναλώνει αλόγιστα, δεν λαμβάνει υπόψη τους φυσικούς πόρους, ούτε τη βιωσιμότητα, τη δικιά του και των επόμενων γενεών σε κανένα ποσοστό. Στην Ευρώπη είναι γεγονός ότι μετά τον πόλεμο υπήρχε μια πολύ μεγάλη στροφή, είτε ως αποτέλεσμα του περιβαλλοντικού κινήματος σε όλες τις μορφές του, είτε ως αποτέλεσμα της εισαγωγής της περιβαλλοντικής τεχνολογίας στην οικονομία. Πρέπει να ξέρουμε ότι η Ευρώπη που έχει άλλα περιβαλλοντικά πρότυπα δεν τα έχει μόνο γιατί αποτελεί κοινωνική συνείδηση η ανακύκλωση, αλλά και γιατί, παράγει οικονομία η ανακύκλωση και γιατί, προφανώς, υπάρχει και τέτοιο κίνητρο στην ευρωπαϊκή πολιτική. Δηλαδή, η περιβαλλοντική βιομηχανία της Ευρώπης αντανακλάται στο εποικοδόμημα, που είναι η ευρωπαϊκή πολιτική και το γνωρίζουμε.
Πολλές φορές στα Συμβούλια Υπουργών ερχόμαστε σε συζήτηση με άλλες χώρες, οι οποίες, δεν κινούνται μόνο από αξίες, όπως είναι το περιβάλλον, η ποιότητα ζωής και η βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και από οικονομικά κίνητρα, που είναι η παραγωγή εργασίας Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος και υπεραξίας και πλούτου για κάποιους κλάδους από την περιβαλλοντική τεχνολογία.
Στη χώρα μας, όμως, αυτό δεν το είδαμε και αυτό είναι μια απεικόνιση του ιδιαιτέρως στρεβλού και διαφορετικού δρόμου που επέλεξε η πολιτική ηγεσία διαχρονικά στη χώρα μας για τη λειτουργία της οικονομίας και του περιβάλλοντος. Δεν υπήρχε, προφανώς, κανένα καλό παράδειγμα ανακύκλωσης, αλλά και κανένα καλό παράδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης. Κανένα καλό παράδειγμα σοφής και αποτελεσματικής διαχείρισης των πόρων και αυτό, ξέρετε, δεν είναι ανάγκη να το χρεώνουμε μόνο στο παρελθόν. Δυστυχώς, βλέπουμε ότι ακόμα και σήμερα, πολιτικοί σχηματισμοί – ακόμα και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης – ασκεί πολιτική δηλώνοντας ότι δεν σέβεται την βιώσιμη ανάπτυξη, δηλαδή, ότι μπορεί να δίνονται άδειες στις επιχειρήσεις, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τους κανόνες του περιβάλλοντος. Αυτό ασχέτως αν είναι θεσμικά καταγεγραμμένο, αξιακά θα πρέπει να το συζητήσουμε ξανά για να δούμε τελικά αν η χώρα μας έχει περιθώριο να καταναλώσει πόρους και να έχει ταυτόχρονα βιώσιμη ανάπτυξη, άρα προοπτική στις επόμενες γενιές.
Εάν υποβαθμίζουμε την περιβαλλοντική συνιστώσα στην πολιτική και στη λειτουργία της κοινωνίας, τότε ουσιαστικά υποβαθμίζουμε το τουριστικό προϊόν, το αγροτικό προϊόν, την εργασία, την ποιότητα ζωής, επομένως, δεν είναι μια κατά περίπτωση χρήσιμη αξία το περιβάλλον, είναι και η ταυτότητα, αλλά και η ουσία της ανάπτυξης και της ποιότητας ζωής στη χώρα μας. Δεν μπορεί λοιπόν κάποιος να κάνει πολιτική κατά περίπτωση ωφελώντας κάποιους κλάδους της οικονομίας που νομίζει ότι τον συμφέρουν για να κάνει πολιτική και να υποτιμά τις σταθερές αξίες και τις σταθερές αξίες που υπάρχουν και στο θεσμικό πλαίσιο καταγεγραμμένες. Είναι πρωτοπόρα η Ε.Ε. στη διατύπωση περιβαλλοντικής πολιτικής. Όμως, δεν την εφαρμόζει πάντα.
Για παράδειγμα, οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης, οι λεγόμενοι SDG είναι απόφαση του ΟΗΕ και της Ε.Ε. μέχρι το 2030 να είναι τα βασικά στοιχεία της πολιτικής μας. Όμως, οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης μιλάνε για την πρόσβαση στην υγεία, την πρόσβαση στην παιδεία, μιλάνε για την φτώχεια και την εργασία. Οι εφαρμοζόμενες πολιτικές του Συμφώνου Σταθερότητας πόσο προσεγγίζουν τους στόχους εκ του αποτελέσματος; Στο αποτέλεσμα φαίνεται ότι δηλώνουμε περιβαλλοντικές πολιτικές, δεν υλοποιούμε πολλές περιβαλλοντικές πολιτικές.
Στη χώρα μας η καθυστέρηση είναι ακόμα μεγαλύτερη, γιατί, όμως, υπήρξε αυτό το στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο, επεσήμανα ότι υπάρχει ακόμα ως ψήγμα στη διατύπωση της πολιτικής από τα κόμματα που άσκησαν ηγεσία τα προηγούμενα χρόνια και αναφέρομαι στη Ν.Δ. και το ΠΑ.ΣΟ.Κ.;
Γιατί πολύ απλά η οικονομία έμενε πίσω σε εκσυγχρονισμό, δεν υπήρχε κυκλική οικονομία, αλλά υπήρχε σπατάλη πόρων. Γιατί; Γιατί, δεν ενδιέφερε η μακροπρόθεσμη επένδυση στην εργασία και στο παραγόμενο προϊόν, δεν ενδιέφερε. Ενδιέφερε, το λεγόμενο, « πάρε τα λεφτά και τρέχα».
Αυτό, όμως, το γρήγορο κέρδος, το επιφανειακό, η οικονομία τύπου «Far west», δεν είναι μία οικονομία που έχει περιβαλλοντική συνιστώσα, γιατί δεν την ενδιαφέρει να αξιοποιεί πόρους αειφορικά για να έχει στις επόμενες γενιές και δεν την ενδιαφέρει να επενδύσει εργασία. Επενδύει και ασχολείται με τους λίγους.
Αυτό συνέβαινε και στην ανακύκλωση και μην το πάρετε ως αντιπολιτευτική και κομματική διένεξη. Αυτό το οποίο αυτή τη στιγμή διατυπώνω, είναι ένα λάθος μοντέλο της οικονομίας και της πολιτικής, το οποίο, εάν δεν το κατανοήσουμε, δεν μπορούμε να το αλλάξουμε. Δηλαδή, εάν δεν κατανοήσουμε τι σημαίνει αειφορία των πόρων και εάν δεν κατανοήσουμε, ότι αυτό είναι το ουσιαστικό πολιτικό και όχι, αυτό το οποίο γίνεται στα κανάλια τις παραμονές εκλογών, γιατί δεν είναι αυτό το ουσιαστικό πολιτικό.
Το ουσιαστικό πολιτικό, είναι, να δούμε πώς αλλάζει πραγματικά η οικονομία και πως δημιουργεί εργασία μακροπρόθεσμη και ταυτόχρονα, υπεραξίες από την εργασία.
Δεν διατυπώνουμε μια άλλη πρόταση, όμως, είναι αυτό προς όφελος όλων ή είναι προς όφελος πολύ-πολύ λίγων; Γιατί, π.χ., η ανακύκλωση μπορεί να τροφοδοτήσει πολλούς μικρούς εγκληματίες και πρέπει να τροφοδοτήσει. Γιατί, ρωτήσατε πολλοί από εσάς, εάν στοχεύει στην εργασία η ανακύκλωση. Τι είδους, όμως, επαγγελματίες;
Τους επαγγελματίες με υψηλή γνώση και όχι τα παιδιά που φεύγουν στο εξωτερικό. Επίσης, τους επαγγελματίες με μεγάλη υπεραξία στο αποτέλεσμα και όχι μαύρη εργασία, όπως είδαμε μέχρι τώρα, όπως την άτυπη ανακύκλωση που κλέβουν ή που αποσύρουν τα υλικά από τους κάδους και τα διαθέτουν στη μαύρη αγορά. Πώς λύθηκε αυτό, όμως, το τελευταίο διάστημα; Δηλαδή, τι έκανε μέχρι τώρα η Κυβέρνηση; Γιατί, αυτό θα ρωτήσει κάποιος.
Η Κυβέρνηση, έκανε κάτι πάρα πολύ απλό που δεν είναι επαναστατικό, έκανε το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων. Δηλαδή, όλες οι ροές αποβλήτων, πλέον, καταγράφονται και λειτουργούν και τον τελευταίο 1,5 χρόνο από 2.000 που ήταν, έχουν γίνει 24.000 οι καταγραφές των επαγγελματιών. Mέσα σ’ ένα χρόνο υπέρ δεκαπλασιαστήκαν αυτοί που διαχειρίζονται απόβλητα και μέχρι τώρα πιθανά, ήταν και αυτοί – εάν θέλετε σε έναν βαθμό – στην άτυπη διαχείριση των αποβλήτων.
Όμως, μπαίνει ένα ερώτημα και αυτό το έθεσε ένας συνάδελφός: Η ανακύκλωση ρυθμίζετε με νόμο; Η αλλαγή στάσης ζωής ρυθμίζεται με νόμο; Μπορούμε με πρόστιμα να βελτιώσουμε την απόδοση του πολίτη στην ανακύκλωση; Εγώ, τώρα θα το αντιστρέψω λιγάκι, παρότι συμφωνώ, ότι είναι πολύ πιο μεγάλη η συζήτηση από έναν νόμο η αλλαγή στάση ζωής.
Η χώρα μας, όμως, πληρώνει πρόστιμα, γιατί δεν κάνουμε ανακύκλωση. Σε αυτό, ποιος θα απαντήσει; Η χώρα μας εξαιτίας πολιτικών που εφαρμόστηκαν, αλλά και εάν ξεχάσουμε τις πολιτικές, σήμερα πληρώνει πρόστιμα, 50 εκατ. € για τις ανεξέλεγκτες χωματερές. Σε αυτό, προφανώς ο έλληνας πολίτης να ζητήσει από την κυβέρνηση να απολογηθεί.
Αντί, λοιπόν, να απολογηθεί η Κυβέρνηση για τα πρόστιμα που δημιούργησε προηγούμενες κυβερνήσεις και για αυτά που θα δημιουργηθούν το 2020 εάν δεν είμαστε αποτελεσματικοί στην ανακύκλωση, μήπως πρέπει από τώρα να δομήσουμε ένα πλαίσιο που θα είναι θεσμικό και υπαρξιακό ταυτόχρονα και να έχει κίνητρα και αντικίνητρα, ώστε να μην έχουμε άλλα πρόστιμα; Γιατί, θα είμαστε υπόλογοι στον Έλληνα πολίτη, εάν έχουμε πρόστιμα και τότε δεν θα μας ρωτήσετε, αν χρειάζονται κίνητρα αντικίνητρα; Θα μας πείτε, απλά φταίτε για τα πρόστιμα της μη ανακύκλωσης.
Λέω, λοιπόν, ότι πρέπει να ξεκινήσουμε από πολλές παράλληλες συζητήσεις, και αξιακές συζητήσεις, για να αλλάξουν στάση ζωής και να βρούμε λύσεις με εργασία από την ανακύκλωση, αλλά και με κίνητρα και αντικίνητρα. Γιατί υπάρχει και μια κοινωνική αδικία πάρα πολύ απλή: Ο πολίτης ο οποίος κάνει ανακύκλωση σήμερα πληρώνει το ίδιο με αυτόν που δεν κάνει ανακύκλωση. Αυτό δεν είναι μια κοινωνική αδικία; Δεν είναι μια ανισοτιμία στην κοινωνία μας; Δεν πρέπει να αποκαταστήσουμε τον κανόνα της ισότητας; Δεν θα πρέπει να πληρώνουμε με βάση όσα πετάμε;
Διότι, εδώ μεταξύ μας και το αναφέρω ως παράδειγμα: Εάν εγώ δεν κάνω ανακύκλωση, θα πληρώσω το ίδιο με τον κ. Δημαρά που μπορεί κάνει ανακύκλωση ή με τον κ. Μουκώρου που μπορεί να κάνει. Εμείς, λοιπόν, πρέπει να το αλλάξουμε αυτό και να έχουμε ένα πιο δίκαιο σύστημα, μια απλή ισοτιμία. Άρα, λοιπόν, λέω ότι η ανακύκλωση στηρίζεται και με νομό και με πάρα πολλά, απαντώντας στο εάν ρυθμίζεται μόνο με νόμο.
Ας προχωρήσουμε λοιπόν τώρα, στο τι χρειαζόμαστε σήμερα. Εμείς λοιπόν, επειδή ακριβώς χρειάζεται να κάνουμε μια αλλαγή, η οποία θα είναι και θεσμική και κοινωνική, έπρεπε πολύ γρήγορα, μέσα στη δυσκολότερη στιγμή της χώρας- που ήταν το πρώτο εξάμηνο του 2015- να αλλάξουμε και την ουσία της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, δηλαδή μέσα σε μια πολύ δύσκολη πολιτική αλλαγή, να γίνει και η αλλαγή στην διαχείριση των αποβλήτων.
Έτσι λοιπόν αλλάξαμε τον Εθνικό σχεδιασμό, αφού τα έργα τα οποία σχεδιάζονταν μέχρι τότε, δεν ήταν σύμφωνα με την οδηγία 98/2008 της Ε.Ε.. Δηλαδή η χώρα, δεν φτάνει την κοινωνική και πολιτική και οικονομική χρεοκοπία που είχε, ταυτόχρονα ζούσε και μια περιβαλλοντική χρεοκοπία. Τότε, θυμάμαι μάλιστα ότι εκείνη την περίοδο στη Θεσσαλονίκη συζητάγαμε για έργα διαχείρισης αποβλήτων πενταπλάσια από αυτά που σχεδιάζονται σήμερα. Δηλαδή, θα χρεώναμε στο κράτος και στον πολίτη έργα, άχρηστα και πενταπλάσια. Αυτή την αλλαγή κάναμε, αυτό είναι που κατά καιρούς λέγαμε «μη αναγκαία φαραωνικά έργα», γι’ αυτό συζητάμε.
Τώρα λοιπόν ερχόμαστε το 2015 και ενσωματώνουμε στη χώρα την οδηγία του 2008- 7 χρόνια μετά, δεν είχε γίνει- και μιλάμε πλέον για την προτεραιότητα που έχει η ανακύκλωση στην ζωή μας. Από το 2015 και μετά το συζητάμε. Το 50% ανακύκλωσης στην πηγή και επαναχρησιμοποίηση και μείωση, από το τέλος του 2015 και μετά είναι θεσμικό πλαίσιο, με πράξεις Υπουργικού Συμβουλίου.
Αυτά είναι λοιπόν που ερχόμαστε τώρα να δούμε, πώς συνδυάζουμε την κοινωνική, την οικονομική και την πολιτική αλλαγή στην ανακύκλωση, βάζοντας την προτεραιότητα στην πρόληψη- που συμφωνώ ότι πρέπει να κάνουμε πολλά περισσότερα, γιατί το νομοσχέδιο είναι για την ανακύκλωση, έχει στοιχεία για τα θέματα πρόληψης, δεν στοχεύει όμως εκεί, στοχεύει στην ανακύκλωση- και ταυτόχρονα να ενισχύσουμε μέσα από το νομοσχέδιο αυτό τους δύο βασικούς άξονες της ανακύκλωσης, που είναι η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση, γιατί έχει προτεραιότητα η επαναχρησιμοποίηση.
Μέσα λοιπόν σε αυτή την αλλαγή, η οποία γίνεται στη χώρα μας και σε υπόλοιπους τομείς, που αποκαθιστά βασικά δύο μεγάλα υπόβαθρα της ζωής των Ελλήνων, που είναι η εργασία και το δίκαιο- αυτά έλειψαν τα τελευταία χρόνια από τη χώρα- και έρχεται λοιπόν και το νομοσχέδιο της ανακύκλωσης να λύσει θέματα, να έχουμε εργασία και να έχουμε ταυτόχρονα την ισοτιμία, η οποία τι είναι; Ισοτιμία στην αγορά, στην εργασία, αλλά ισοτιμία και στο δικαίωμα ζωής, γιατί η ανακύκλωση είναι και δικαίωμα ζωής,
Τι χρειαζόταν η ανακύκλωση για να υπάρξει στη χώρα; Γιατί κάποιος ρώτησε «Ποια είναι τα ουσιαστικά διακυβεύματα; ποια είναι η σύλληψη του νομοσχεδίου; Εκφράζεται αυτή με «ευχή» ή με «διά ταύτα» στο νομοσχέδιο;» Τρία ήταν τα βασικά προβλήματα.
Πρώτο. Οι πόροι που έπρεπε να διατίθενται για την ανακύκλωση, δεν διατίθενται στην ανακύκλωση. Άρα, έπρεπε να ρυθμιστεί η αγορά ώστε να μην υπάρχει η εισφοροδιαφυγή και να μην υπάρχει κανένα προϊόν στο ράφι, κανένα αυτοκίνητο, καμιά μπαταρία, κανένα υλικό το οποίο να μην έχει πληρώσει τον πόρο ανακύκλωσης. Αυτό λύνεται στο νομοσχέδιο ρητά, δεν πηγαίνει σε υπουργική απόφαση.
Δεύτερο. Ο χώρος ο οποίος διαχειρίζεται τον πόρο της ανακύκλωσης- έναν κοινωνικό δημόσιο πόρο, το είπε ένας συνάδελφος – να μην έχει κανένα «σκοτεινό σημείο», είτε γιατί μπορεί να υπήρχε, είτε γιατί ανησυχούσαμε ότι υπήρχε, γιατί πρέπει να φαίνεται είπαμε και δίκαιος και να είναι ξεκάθαρος ο χώρος αυτός και διαυγής και να είναι και ουσιαστικά.
Άρα, να μην υπάρχει ούτε άεργο αποθεματικό- ότι πόροι μπαίνουν από την κοινωνία να διατίθενται- και δεύτερον να μην έχουμε κόστος που δεν είναι για την ανακύκλωση, αλλά διατίθεται σε υψηλό διοικητικό κόστος και σε «golden boys», γιατί και αυτό συζητήθηκε εδώ στην Επιτροπή. Αυτά λύνονται με το νομοσχέδιο επίσης, δεν υπάρχει κάτι κρυφό, ακόμα και οι ίδιοι οι παραγωγοί- οι επαγγελματίες, οι βιοτέχνες, οι βιομήχανοι- έχουν δικαίωμα να ελέγχουν πού πηγαίνει ο πόρος που αποδίδεται από αυτούς στα συστήματα. Και αυτό είναι καινούργιο μέτρο- διάφανο, κοινωνικού ελέγχου- στα συστήματα.
Τρίτο. Αφού οι πόροι λοιπόν, έρχονται πλέον από την κατανάλωση και την παραγωγή, στην ανακύκλωση, πώς θα πιάνουν τόπο, γιατί εξασφαλίσαμε τους δύο πρώτους πυλώνες ανασφάλειας που είχαμε;
Θα πιάνουν τόπο με την αναβάθμιση των ΟΤΑ. Το νομοσχέδιο αυτό ζητά την «ενηλικίωση» των Δήμων και πως το ζητάει; Παρ’ ότι μπορεί να έχουμε και διαφορετική άποψη και θα θέλαμε να εξασφαλίσουμε μονοσήμαντα το σύστημα ανακύκλωσης- με μια διαδρομή, με ένα είδος κάδων- εμείς κάνουμε μια υποχώρηση σε αυτό και τι λέμε «όχι».
Ότι αποφασίζει ο κάθε δήμος θα είναι το Ευαγγέλιο της ανακύκλωσης. Όλα τα συστήματα θα υποκλίνονται σε αυτό, αλλά και ο δήμος θα υπολογίζει την απόδοσή του. Γιατί όλοι πρέπει να μετρηθούν, δεν μπορεί η χώρα να πληρώνει πρόστιμο και να υπολογίζει στην Ε.Ε. την απόδοσή της και οι δήμοι μας, οι εκπρόσωποι των πολιτών κοντύτερα στον πολίτη που έχουν την αποκλειστική αρμοδιότητα χώρων των αποβλήτων να μην την έχουν σαν υποχρέωση. Εμείς σεβόμαστε και αναδεικνύουμε την υποχρέωση και την αρμοδιότητα των ΟΤΑ.
Πιστεύουμε ιδιαίτερα στην δημοκρατική κατάκτηση να έχει αυτοδιοίκηση ο δημοτικός χώρος διαχείρισης απορριμμάτων. Αλλά, να την έχει υπεύθυνα και προς την πολιτεία και προς τον πολίτη, ιδιαίτερα προς τον πολίτη, γιατί πράγματι κανείς μας δεν θα πει όχι και σ’ αυτή την αίθουσα και στην ολομέλεια. Για να ενισχύσουμε την ανακύκλωση κανείς δεν θα πει όχι, δεν θα μπορούσε κανείς, είτε η συμπολίτευση, είτε η αντιπολίτευση και να άλλαζαν οι ρόλοι. Όμως στον πολίτη θα απολογηθούμε, αν θα πετύχουμε τους στόχους αυτούς και θα κάτσουμε να τους εφαρμόσουμε.
Ξέρετε γιατί κινδυνεύουμε; Να είναι ένα ωραίο όμορφο παραμύθι η ανακύκλωση και το περιβάλλον, αλλά να μη γίνεται πράξη. Γιατί παρότι, έγιναν προσπάθειες και παρότι εγώ πρέπει να το πω, υπάρχουν άνθρωποι από το 2011 που βγήκε ο νόμος μέχρι σήμερα που δουλέψαμε για την ανακύκλωση. Και εγώ δούλευα στον τομέα αυτό, δεν μπορώ να υποτιμήσω τη δουλειά των ανθρώπων αυτών, γιατί κάποιοι μπορεί με ένα τίτλο ως προς τον νόμο, ότι πια δε μας καλύπτει νόμος αυτός, να αποδομήσουν και την εργασία πολλών και επιστημόνων. Δε κάνουμε κάτι τέτοιο, αντίθετα καλούμε περισσότερους επιστήμονες και εργαζόμενους στην ανακύκλωση με το νόμο αυτόν.
Πιστεύω ότι ο νόμος αυτός, ό,τι είχε να δώσει το έδωσε, δεν εκμεταλλευτήκαμε όλες τις δυνατότητες του, ως διοίκηση και ως κυβερνήσεις δεν εκμεταλλευτήκαμε ως πολιτεία τις δυνατότητες του 2939, αλλά τώρα πια δεν μπορεί να υποστηρίξει το νέο σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων. Αυτό λέμε, χωρίς να υποτιμήσουμε όσους ανθρώπους δούλεψαν, γιατί κάποιοι δούλεψαν και εθελοντικά και σε ΜΚΟ και ξέρω αρκετούς που δραστηριοποιήθηκαν.
Θα μου επιτρέψετε λοιπόν να μην να μην πω γενικά, αλλά να απαντήσω μόνο σε κάποιες ερωτήσεις που νομίζω ότι είναι ουσιαστικές και σας ενδιαφέρουν. Εγώ θα απαντήσω έτσι κι αλλιώς σε αυτές που μπήκαν σήμερα για να εμπλουτίσουν τη συζήτηση και να σας τροφοδοτήσει στο να στηρίξετε το νομοσχέδιο, γιατί εγώ αυτό επιδιώκω.
Λέω λοιπόν, ξεκινώντας από τον κ Μπουκώρο, με σειρά θα τις πάρω όπως τοποθετήθηκαν. Λαμβάνουμε απολύτως υπόψη την νομοθεσία της Ε.Ε., δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος αλλαγής του νομοσχεδίου, πρώτα απ’ όλα, γιατί συμμετέχουμε τώρα στη διαπραγμάτευση και γνωρίζουμε ποια είναι η διαπραγμάτευση για τη νέα Οδηγία, η οποία εξελίσσεται.
Πρέπει να σας πω, ότι σε ένα βαθμό το εθνικό σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων του 2015 είναι πιο μπροστά από τα υποχρεωτικά των Οδηγιών, γιατί έχει ψηλότερους στόχους ανακύκλωσης και κομποστοποίησης και ανάκτησης. Αυτό είναι μια πρόκληση για τη χώρα μας. Από την άλλη μεριά, δεν δεσμεύουμε στο νομοσχέδιο με στόχους για να χρειαστεί να τους αλλάξουμε. Το εθνικό σχέδιο ανάπτυξης αναθεωρείται και υπάρχει αυτή η υποχρέωση, άρα, μπορούμε, όσον αφορά τους στόχους να ξαναδούμε πράγματα.
Δεν χρειάζεται σε κανένα βαθμό αν θέλετε να καθυστερήσουμε τώρα τη νομοθέτηση, γιατί αν το κάνουμε θα είμαστε αν θέλετε, σίγουρα πιο ευάλωτοι στα πρόστιμα και δεν θα πετυχαίνουμε το βασικό περιβαλλοντολογικό στόχο. Ακόμα και αν δε μας έβαζαν πρόστιμα, θα πρέπει να κάνουμε κάτι για την ανακύκλωση. Συμφωνήσατε όλοι δηλαδή και έτσι πρέπει να κάνουμε. Δεν έχουμε ζητήσει καμία παράταση εμείς, δεν ξέρω αν άκουσα σωστά, δεν υπάρχει κανένα θέμα ότι θέλετε παράταση και λαμβάνουμε απολύτως υπόψη τη νομοθεσία της Ε.Ε. και είμαστε και πιο μπροστά.
Εκεί που καθυστερήσαμε λιγάκι και δέχομαι την κριτική, είναι στην πολιτική για τη πλαστική σακούλα. Θα μπορούσαμε να το έχουμε τελειώσει νωρίτερα. Κάναμε ένα τριπλό διάλογο, τρεις κύκλους διαβούλευσης για τη πλαστική σακούλα. Καταλήξαμε βέβαια στο να έχουμε μια υπουργική απόφαση και τώρα άρθρο στο νόμο, τα οποία έχουν και την επιδοκιμασία του χώρου της παραγωγής. Οι βιοτέχνες και οι βιομήχανοι που παράγουν πλαστικές σακούλες έχουν στείλει θετική εγγραφή γνωμοδότηση και δελτίο τύπου δημόσιο που σημαίνει ότι πετύχαμε κάτι. Ακόμα και αυτοί που πρώτα πλήττονται που θα μειωθεί η θα τροποποιηθεί η παραγωγή τους, έχουν συμφωνήσει απολύτως με το νομοσχέδιο.
Υπάρχει τόσο μεγάλη ανάγκη αν θέλετε μείωση διαχειριστικών εξόδων, εγώ το είπα λίγο εισαγωγικά, ότι εμείς επιδιώκουμε να μην έχουμε διαχειριστικά έξοδα στην ανακύκλωση, να έχουμε εφαρμογή της ανακύκλωσης από τον πόρο των πολιτών, όμως υπάρχει η δυνατότητα να τεκμηριωθεί η εξαίρεση αλλά πρέπει να πάει στο συμβούλιο. Αυτό είναι το μόνο διαφορετικό, ότι μπορεί ένα σύστημα να έχει μόνο διαχειριστικό κόστος. Μπορεί να εγκριθεί, δεν απαγορεύεται, αλλά πρέπει να το δικαιολογήσει, αυτό μόνο λέμε. Το κάνουμε λίγο πιο αυστηρό δεν το απαγορεύουμε. Νομίζω ότι σ’ αυτό καταλήξαμε με συμφωνία .
Υπάρχουν τώρα ζητήματα χωροταξικά και θέματα αρμοδιότητας δήμων, πολύ σωστά το βάλετε. Λοιπόν, κάποιος θα έλεγε, ότι στο κέντρο της Αθήνας, ή της Θεσσαλονίκης, ή σε μια ορεινή κοινότητα, είναι δύσκολο να βάλεις όχι 4 είδη κάδων αλλά 7, γιατί πρέπει να βάλουμε και το συμβατικό και το επικίνδυνο τουλάχιστον. Η να βάλεις 7 διαφορετικά φορτηγά να κατέβουν σε ένα βουνό, ή να μπουν στο κέντρο της Αθήνας. Εμείς λοιπόν, αυτό που ξεκαθαρίζουμε είναι ότι θέλουμε καθαρά υλικά. Δηλαδή, πρέπει τα συστήματα ανακύκλωσης και οι δήμοι να στοχεύουν με τα τοπικά σχέδια ώστε να έχουμε καθαρό υλικό. Το θέλουν όλοι, το καταλαβαίνετε, να έχουμε υλικό το οποίο να δίνεται στην αγορά.
Έχουμε βάλει το τοπικό σχέδιο ως ευαγγέλιο, το είπα ήδη, γιατί κάποιος ρώτησε πώς θα ενισχυθούν οι Ο.Τ.Α. και θεσμικά και οικονομικά. Θεσμικά, λοιπόν, ενισχύονται λέγοντας ότι με το τοπικό σχέδιο κρίνονται όλοι και οι Ο.Τ.Α. έχουν την αρμοδιότητα, το θέλαμε χρόνια στην αυτοδιοίκηση αυτό και το κάνουμε.
Οικονομικά όμως, πώς; Με δύο τρόπους. Πρώτον, εμείς θα χρηματοδοτήσουμε φέτος με ειδικό πρόγραμμα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, από το Π.Δ.Ε. με 10 εκατομμύρια ευρώ τα τοπικά σχέδια των Ο.Τ.Α. για να επικαιροποιηθούν και να μπορούν να ανταποκριθούν, γιατί αλλάζουν τα πράγματα και χρειάζεται να είναι πιο σοφοί και πιο ώριμοι και τεχνικά επαρκείς. Και δεύτερον, για πρώτη φορά σε αυτό το νομοσχέδιο μπαίνει η προοπτική και το κόστος συλλογής να πληρώνεται από τα συστήματα. Άρα, οι δήμοι είναι δίπλα ωφελημένοι. Θα έχουν και οικονομικό εργαλείο από εμάς, την πολιτεία εννοώ, και θα έχουν οικονομικό εργαλείο και από τα συστήματα.
Σε ότι αφορά το αποθεματικό, αν κάποιος το αποθεματικό του έχει ειδικούς λόγους για να το κρατάει, π.χ., ας πούμε ότι τα αυτοκίνητα αποσύρονται μετά από δέκα χρόνια, άρα πρέπει να κρατήσουμε τον πόρο για να τον χρησιμοποιήσουμε μετά από δέκα χρόνια. Αυτό δεν συμβαίνει στη συσκευασία. Άρα, κατά περίπτωση μπορεί να αιτιολογηθεί.
Απλά, όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορούμε να έχουμε αποθεματικό συστημάτων περισσότερο από τον πόρο ανακύκλωσης. Σήμερα έχουμε περισσότερο. Περισσότερο δηλαδή έχουμε ταμειακό διαθέσιμο αποθεματικό, όχι με όρους επενδύσεων και αποσβέσεων, αλλά ταμειακό διαθέσιμο, από τον ετήσιο εισερχόμενο πόρο ανακύκλωσης. Αυτό προσπαθούμε να λύσουμε, να μπουν στην αυτοδιοίκηση περισσότεροι πόροι. Το καταλαβαίνετε, αυτό ζητήσατε και εσείς.
Τώρα, όσον αφορά για τον ΕΟΑΝ, πράγματι απογυμνώθηκε. Δεν έχει 7 θέσεις, έχει 11, αλλά εγώ δεν θα μείνω στο νούμερο, ούτε θα μείνω στο ποιος έφταιγε, γιατί απογυμνώθηκε ο δημόσιος τομέας από στελέχη. Θα μείνω στο ότι πρέπει να έχει ουσιαστικό ρόλο και αυτό μπορούμε να το συμφωνήσουμε και μαζί. Δηλαδή, θέλουμε έναν ΕΟΑΝ ο οποίος να έχει ειδικό κομμάτι για τους ΟΤΑ. Νομίζω, δεν είχε ειδικό κομμάτι για τους δήμους. Και θέλουμε βοήθεια στους δήμους. Άρα, να είναι δύο τρία στελέχη να λένε στους δήμους πως κάνουν καλύτερα την ανακύκλωση; Δεν λέω παραπάνω. Δεύτερο ζήτημα. Δεν είχε ελεγκτικό κλάδο, ας το πούμε έτσι, βραχίονα. Να μην το ενισχύσουμε; Γιατί λέμε ότι δεν ελέγχαμε και την αγορά, είχαμε 40% και εισφοροδιαφυγή.
Από αυτή την αφετηρία, λοιπόν, προτείνω πράγματι την αύξηση σε αυτούς τους δύο βασικούς άξονες, χωρίς να μεγεθύνουμε τα διοικητικά έξοδα, γιατί πραγματικά εμείς αυτό που θέλουμε είναι να πάει ο πόρος της ανακύκλωσης στους Ο.Τ.Α.. Δεν μειώνουμε δηλαδή τον πόρο όταν τα συστήματα πάνε στους Ό.Τ.Α. επουδενί με το κόστος του ΕΟΑΝ. Ο ΕΟΑΝ έτσι και αλλιώς έχει έναν προϋπολογισμό αρκετά ψηλό και αυτός σε αποθεματικό, πρέπει να μπει στην ανακύκλωση.
Λέω, λοιπόν, ότι ο ΕΟΑΝ θα πρέπει να ενισχυθεί γιατί απογυμνώθηκε. Δεν κάνω σχόλια για τις πολιτικές που τον απογυμνώσανε, δεν θέλετε να κάνω. Όμως, πράγματι εμείς θέλουμε να έχουμε ισχυρό ΕΟΑΝ για τους Ο.Τ.Α. και ισχυρό για τον έλεγχο να μην ξεφεύγει κανείς. Αν ήθελα να κάνω συνδικαλισμό, θα σας έλεγα ότι θέλετε έναν αδύναμο ΕΟΑΝ για να ξεφεύγουν κάποιοι. Δεν το θέλετε.
Έχουμε την δυνατότητα να είμαστε υποστηρικτικοί προς τους δήμους και αυστηροί έως προς την αγορά για τις εισφορές, με το προσωπικό που συντηρείται από τον ίδιο πόρο χωρίς να αυξήσουμε τον πόρο και με ένα αποθεματικό που είναι ήδη υψηλό στον ΕΟΑΝ και θέλουμε να πιάσει τόπο.
Άρα, και το πρόγραμμα δημοσιότητας που το έβαλε και ο κύριος Σαρίδης με έναν ειδικό τρόπο, η ευαισθητοποίηση δηλαδή, αλλά και ο έλεγχος θα γίνεται από τον ΕΟΑΝ με τους ίδιους πόρους και χωρίς κανένα υποκειμενικό πρόστιμο γιατί και αυτό ακούστηκε. Οριζόντια είναι τα πρόστιμα με τα ίδια κριτήρια. Δεν υπάρχει κανένα υποκειμενικό ή κατά περίπτωση πρόστιμο.
Λοιπόν, ως προς το ερώτημα του κ.Αρβανιτίδη. Κύριε Αραβανιτίδη, δεν ξέρω αν το είπατε σαν πρόταση ή σχόλιο. Η ετήσια έκθεση. Είναι κάτι πολύ σημαντικό. Νομίζω ότι πρέπει να γίνει νομοτεχνική και να μπει ως υποχρέωσή μας, να συζητείται κάθε χρόνο στη Βουλή η ετήσια έκθεση. Διότι, πρέπει να συγκρίνουμε και να κάνουμε ουσιαστική πολιτική και μέσα στη Βουλή. Αυτά λοιπόν από την Βουλή πολλές φορές. Μάλιστα, επιφυλάσσομαι να σας πω ότι η πρότασή μας θα είναι, στο νέο νομοσχέδιο των ΦΟΔΣΑ να υπάρχει υποχρεωτική συζήτηση του θέματος των απορριμμάτων και στα δημοτικά συμβούλια, που ξέρετε ότι δεν υπήρχε υποχρεωτικά και πολλές φορές, έφευγε από την πίσω πόρτα, ένα ουσιαστικό θέμα.
Όσον αφορά λοιπόν για την σύλληψη, σας την περιέγραψα, ποια είναι τα τρία βασικά ζητήματα. Αύξηση των πόρων, να μην υπάρχει κόστος που δεν φαίνεται και με βάση τη δημοτική απόφαση να καθορίζεται η ανακύκλωση. Και αυτό, νομίζω ότι είναι και η μεγαλύτερη συμβολή του νομοσχεδίου και στην εργασία.
Είναι έτοιμοι οι δήμοι; Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι είναι να πιέσουμε ώστε να είμαστε όλοι έτοιμοι. Κανείς δεν είμαι έτοιμος για αυτές τις αλλαγές. Η ΚΕΔΕ έχει συμφωνήσει καταρχήν, αλλά εγώ επιφυλάσσομαι. Θα έρθει εδώ και θα μας πει η ίδια η ΚΕΔΕ. Πολλές αλλαγές, τις δούλεψαμε μαζί. Κάναμε τρεις κύκλους διαβούλευσης. Ο πρώτος, επί κ. Τσιρώνη που αναρτήθηκε και δημόσια τότε το νομοσχέδιο και ωριμάζει εδώ και πολύ καιρό. Ο δεύτερος από τον ΕΟΑΝ, Νοέμβριο, Δεκέμβριο, Ιανουάριο, Φεβρουάριο του 2017, εάν δεν κάνω λάθος, και από τότε και μετά, με δική μου παρουσία, κάναμε επίσης διαβούλευση με την ΚΕΔΕ άνοδο ότι αρκετές φορές και τα συστήματα διαχείρισης και τους φορείς και τους παραγωγούς και την πλαστική σακούλα. Αλλά, θα μας τα πουν εδώ.
Ένα ουσιαστικό ζήτημα που βάλατε, πως είναι δυνατόν οι ετήσιες εκθέσεις να λένε ότι είμαστε καλά ως προς το στόχο και να μην είμαστε καλά. Ναι, αυτό είναι κάτι που πρέπει να λύσουμε γιατί δεν έχουμε αξιόπιστα δεδομένα κύριε Αρβανιτίδη. Δηλαδή, ως προς το ποσοστό που εικάζουμε ό,τι είναι η συσκευασία πιάνουμε ένα στόχο. Όταν πάμε λοιπόν στο ετήσιο ισοζύγιο της χώρας, το οποίο επίσης αναφέρουμε στην Ε.Ε., βλέπουμε ότι, η απόδοση του μπλε κάδου στους δήμους, είναι 3% κατά βάρος των συνολικά ετήσια παραγόμενων απορριμμάτων της χώρας. Πως βγαίνουν αυτά; Υπάρχει ένα θέμα. Εάν βάλουμε δε και τις ηλεκτρικές συσκευές και τις στήλες, φτάνουμε στο 4,7%. Και αν βάλουμε την άτυπη ανακύκλωση, την αγορά παλαόχαρτου, όλους τους επαγγελματίες που δουλεύουν στην ανακύκλωση χαρτιού, χαρτονιού, τις εμπορικές δραστηριότητες που ανακυκλώνουν ξέχωρα τις βιομηχανίες και όλα αυτά, φτάνουμε στον κορυφαίο συντελεστή του 16% και αυτό, μπορεί να είναι οριακό.
Ό,τι και να κάνουμε, το ισοζύγιο ταφής της χώρας μας είναι πάνω 81%, 82%. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Εγώ, δεν διαφωνώ ότι με τις παραμέτρους που είχαμε, έχουν γίνει άλματα. Γιατί, εάν δεν κάνω λάθος, ή ανακύκλωση συσκευασίας, τα δύο τελευταία χρόνια έχει διψήφιο ποσοστό αύξησης. Δηλαδή, κάνουμε άλματα με αυτό το πλαίσιο, με τη δική μας κυβέρνηση, να το πούμε αυτό, που υπερβαίνουν το 10% αύξηση το χρόνο το 2015 και το 2016. Οι ετήσιες αναφορές αυτό λένε. Όμως δεν μας φτάνει. Είμαστε πολύ χαμηλά. Δηλαδή, είναι ένας μεγάλος συντελεστής αύξησης, σε ένα μικρό αρχικό ποσό ανακύκλωσης. Πρέπει να ανέβουμε όλοι μαζί. Και πράγματι, είναι ένα ερώτημα.
Εμείς βάλαμε λοιπόν, για πρώτη φορά τη συζήτηση των αντικινήτρων. Διότι πρέπει οι δήμοι να πληρώνουν στους ΦΟΔΣΑ, διαφορετική τιμή για τη διαχείριση που κάνουν, άλλο για την ανακύκλωση άλλο για την μεταφόρτωση, άλλον για την ταφή και αυτό, να εξαρτάται από τα απορρίμματα που κρατάνε και όχι από τον προϋπολογισμό των ΚΑΠ που ίσχυε ή με τα τ.μ. των πολιτών. Δεν μπορεί να υπάρχει τέτοια παραμετροποίηση της απόδοσης κόστους στην καθαριότητα. Αυτό λέμε να κάνουμε. Και επειδή, γνωρίζουμε ότι είναι υποχρεωτικά ισοσκελισμένα τα ανταποδοτικά της καθαριότητας στους δήμους, αυτό θα πάει στον πολίτη.
Άρα ο πολίτης, θα κρίνει την αυτοδιοίκηση και την δημοτική αρχή, γιατί εγώ δεν είμαι φθηνότερος στα δημοτικά τέλη και είναι ο γείτονας; Θα υπάρχει ένας συναγωνισμός. Πρέπει να τον προκαλέσουμε. Το ξέρει αυτοδιοίκηση αυτό, αλλά πρέπει να βρούμε και τέτοια εργαλεία. Το οποίο, δεν είναι αντικίνητρο, είναι κίνητρο. Όποιος πετάει λιγότερα, θα πληρώνει λιγότερα. Προφανώς, όποιος πετάει περισσότερα θα πληρώνει το ίδιο με όσο πλήρωνε. Εμείς δεν λέμε να μεταφέρουμε σε άλλες λαϊκές τάξεις το κόστος, άκουσα από την τοποθέτηση του Αγορητή του Κ.Κ.Ε. κάτι τέτοιο, εμείς δεν είπαμε ποτέ αυτό. Εικασία μάλλον είναι, αλλά σε κάθε περίπτωση, με την αυτοδιοίκηση θα βγει η τιμολογιακή πολιτική. Γιατί, δεν θα υπάρχει ούτε ένα ευρώ για την πολιτεία. Ρητά. Δεν πρόκειται η πολιτεία να πάρει φόρους, τέλη ή οτιδήποτε άλλο. Με τίποτα. Όλα θα είναι στο επίπεδο της αυτοδιοίκησης.
Μπαίνει βέβαια ένα ερώτημα. Πώς θα πετύχουμε το στόχο για τα βιοαπόβλητα. Εκεί είναι το βασικό μας πρόβλημα. Ο στόχος για τα βιοαπόβλητα, δεν είναι όμως αντικείμενο του νομοσχεδίου, αλλά επειδή το έβαλε ο κ. Αρβανίτιδης, εγώ θέλω να πω ότι αυτή είναι η ουσιαστική αλλαγή που το 2018 θα γίνει υποχρεωτική στους δήμους. Και αν θέλετε τη δική μου πρόθεση, προσωπικά όμως, γιατί με την αυτοδιοίκηση και την ΚΕΔΕ θα το συζητήσουμε, νομίζω ότι ο φόρος ταφής θα πρέπει να συνδεθεί με την εκτροπή βιοαποβλήτων. Δηλαδή, ο δήμος που χωρίζει τα τρόφιμα και τα ζυμώσιμα και τα πετάει σε άλλο κάδο, άρα, δεν έχουμε ούτε στραγγίδια στους ΧΥΤΑ, ούτε βιοαέριο και φαινόμενο θερμοκηπίου από την αποσύνθεση τους και έχουμε και λίπασμα τρία οφέλη, αυτός ο δήμος πρέπει να ωφελείται. Να μην πληρώνει τέλος ταφής.
Και μάλιστα, εμείς έχουμε σχεδιάσει ένα σύστημα χρηματοδότησης, -γιατί αυτό το βάλατε και έχετε δίκιο-, που καλύπτει, τα πρώτα δύο χρόνια, το 60% των αναγκών σε κάδους και απορριμματοφόρα και είναι μέσα στα ΠΕΠ όλης της χώρας, με πόρους του ΕΣΠΑ, σχεδιασμένο από εμάς και υπάρχει δυνατότητα – και ζητάμε και επιμένουμε- να ενεργοποιηθούν αυτοί οι πόροι, γι’ αυτό γυρίζουμε, σε όλες τις περιφέρειες, με ειδικά συνέδρια –όχι τα αναπτυξιακά, αλλά παράλληλες δικές μας δραστηριότητες, του Υπουργείου Περιβάλλοντος, του Υπουργείου Οικονομικών και του Υπουργείου Εσωτερικών. Έχουμε πάει, ήδη, στις μισές περιφέρειες της χώρας με τον Γενικό Γραμματέα Αποβλήτων.
Υπάρχουν οι πόροι. Πρέπει, λοιπόν, να μπούνε, ώστε να γίνουν οι μονάδες βιο-αποβλήτων και εδώ, χτυπάω ένα «καμπανάκι» προς την Αυτοδιοίκηση. Δυστυχώς, η Αυτοδιοίκηση δεν έχει ωριμάσει μονάδες βιο-αποβλήτων. Δεν μιλάμε για τα μεγάλα εργοστάσια, για την κομποστοποίηση μιλάμε, που μπορεί να πάνε τα ζυμώσιμα και έτσι να γλιτώσουν το περιττό κόστος, οι Δήμοι και οι πολίτες.
Στην κεντρική Μακεδονία, δεν έχουμε καμιά, κ. Αρβανιτίδη και το έχω πει δημόσια. Πρέπει, πέρα από τα δύο μεγάλα εργοστάσια, να ξεκινήσουν και οι μικρές μονάδες. Είναι εύκολες στη χωροθέτηση, υπάρχουν προδιαγραφές, πρέπει να προχωρήσουμε σε αυτές τις αλλαγές και μας ενδιαφέρουν – πολύ σωστά, το βάλατε το ερώτημα για τα βιο-απόβλητα.
Όσον αφορά, τώρα, αν είναι υπερτροφικός και υπερ-κρατικιστικός ο Ε.Ο.ΑΝ., εγώ θέλω να πω το εξής, – παρότι το Κ.Κ.Ε. δεν το ανέφερε, που ήθελε ένα δημόσιο φορέα για τον έλεγχο της διαχείρισης απορριμμάτων. Εμείς λέμε ότι ο έλεγχος της ανακύκλωσης πρέπει να είναι της Πολιτείας, γιατί η Πολιτεία θα κληθεί, μετά, να καλύψει και τα πρόστιμα. Από αυτή τη λογική και χωρίς να θέλουμε κανέναν «υπερτροφικό φορέα», δημιουργούμε μόνο δύο νέες δομές, τις δομές του ελέγχου και των ΟΤΑ και πρέπει να σας πω, ότι ήδη έχουμε στείλει και 30 θέσεις – περιγραφές θέσεων εργασίας- στην Κινητικότητα, διότι, προφανώς και από την Κινητικότητα θέλουμε να πάρουμε στελέχη, γιατί, ίσως, από τον Κανόνα Προσλήψεων, δεν θα μπορούμε να βρούμε, κατ’ εξαίρεση και να το ανοίξουμε πολύ γρήγορα. Εμείς, όμως, θα επιδιώξουμε και αυτό. Θέλουμε να το επιδιώξουμε αυτό και αυτό θα εξαρτάται και από τη συνεχή διαπραγμάτευση.
Τώρα, να απαντήσω και σε κάποια, ακόμα. Νομίζω ότι έλυσα το θέμα του κόστους των συστημάτων, γιατί μπήκε και από τη «Χρυσή Αυγή». Όσον αφορά για «πράσινα απόβλητα και τεμαχιστές», δεν είναι το μισό των απορριμμάτων, αλλά είναι στα ΠΕΠ, γιατί «πράσινα απόβλητα και τεμαχιστές», πάνε στις μονάδες βιο-αποβλήτων.
Επίσης, συμφωνούμε απολύτως για τις αρνητικές επιπτώσεις των ΧΥΤΑ. Γι’ αυτό συζητάμε για την ανακύκλωση, σήμερα, για να μην πηγαίνει το 50% στην ταφή και να μην υπάρχουν επιπτώσεις. Και θέλω να διαψεύσω, απολύτως και να πω ότι είναι απολύτως σενάριο επιστημονικής φαντασίας, κάτι που ακούστηκε για 4 εργοστάσια καύσης, ιδιωτικά, στην Αττική, με εγγυημένη ποσότητα 1 εκατ. 350 χιλιάδες τόνους. Δεν υπάρχει κανένα τέτοιο σενάριο, είναι απολύτως ψευδές και δεν μπορώ να καταλάβω από πού βγήκε.
Τώρα, θέλω να κάνω μια συζήτηση και με τον Συντυχάκη, για τα θέματα, που έβαλε. Δεν υπάρχει καμία ενίσχυση της καύσης από το νομοσχέδιο, υπάρχει ακριβώς το αντίθετο. Ενισχύεται, απόλυτα, η ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση. Αν δεν κάναμε αυτό το νομοσχέδιο, κάποιοι μπορεί να έπαιζαν παιχνίδι και στον τομέα της καύσης του σύμμεικτου. Δεν υπάρχει καμία προοπτική καύσης σύμμεικτου, έτσι και αλλιώς και το δηλώνουμε αυτό.
Αντιθέτως, χαρακτηρίζουμε ως δευτερεύουσα την επιλογή της ενεργειακής αξιοποίησης και λέμε ότι πρέπει να έπεται οποιασδήποτε άλλης διαχείρισης, ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης. Άρα, μετά ακόμα και την αναερόβια χώνεψη, την ανάκτηση εδαφο-βελτιωτικών, κ.τ.λ. κ.τ.λ..
Όμως, στο δεύτερο ζήτημα που βάλατε, εγώ θέλω να κάνουμε, λίγο, μια συζήτηση πραγματικά ιδεολογική – αξιακή. Μας πειράζει η Αυτοδιοίκηση να έχει βιώσιμες επενδύσεις, στη διαχείριση των απορριμμάτων και αυτό να εξυπηρετεί το όφελος του πολίτη; Αν δεν είναι βιώσιμες οι επενδύσεις και οι επιχειρήσεις αυτές, οι μονάδες, τότε θα πληρώνει ο πολίτης πολλαπλάσιο κόστος. Και γιατί όλα αυτά μεταφέρονται, υποχρεωτικά, στα ανταποδοτικά;
Επειδή, λοιπόν, δεν υπάρχει καμία άλλη πρόταση και από τη μεριά σας, νομίζω ότι πρέπει να συνηγορήσουμε στην Αυτοδιοίκηση, να έχει βιώσιμες μονάδες κάτω του κόστους και η ανακύκλωση έχει τέτοιου είδους μονάδες και μπορεί να δημιουργήσει και τοπικά, εργασία και σε μικρότερα σχήματα κοινωνικής οικονομίας και συνεταιριστικά και ιδιωτικά και δημοτικά και αυτό είναι ακριβώς το αντίθετο, από αυτό που θέλει το κεφάλαιο. Να το ξεκαθαρίσουμε λίγο αυτό, διότι κάνατε περίεργη – αν θέλετε – υπέρβαση.
Από την άλλη μεριά, μου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση και θα ήθελα να το συζητήσουμε. Είπατε ότι δεν θα υπάρχει κανένα όφελος, στον πολίτη, από την ανακύκλωση. Αυτό είναι μια έμμεση παρότρυνση του πολίτη να μην κάνει ανακύκλωση και θέλει προσοχή αυτή η συζήτηση.
Όπως, επίσης, είπατε ότι δεν είναι σωστό να πληρώνουμε δημοτικά τέλη, με βάση την ανακύκλωση, δηλαδή, προτείνετε ο πολίτης να πληρώνει δημοτικά τέλη, ανεξαρτήτου της ανακύκλωσης; Να πληρώνουν, δηλαδή, πολλά ακόμα και αυτοί κάνουν ανακύκλωση και έχουν οικολογική συμπεριφορά; Αυτά τα δύο αναιρούν μια σταθερή περιβαλλοντική ταυτότητα, που είχε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος και δεν ξέρω αν αυτό συνδυάζεται με την αλλαγή, που έχετε κάνει και αναιρέσατε και κοινωνικά δικαιώματα, που ήταν, πάντα, στην πολιτική ατζέντα του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Αλλά, εγώ θέλω να ξαναφέρουμε την συζήτηση του προοδευτικού κόσμου, γύρω από το περιβάλλον. Δεν μπορεί, δηλαδή, ένας προοδευτικός χώρος να λέει ότι δεν δημιουργεί όφελος, για τον πολίτη, η ανακύκλωση και το νομοσχέδιο, που υποστηρίζει την ανακύκλωση, δεν δημιουργεί οφέλη στην κοινωνία, – πέρα από την εργασία, που θα δημιουργήσει, πέρα από το όφελος δημοτικά τέλη -, από μόνο του, ως περιβαλλοντική παρέμβαση ζωής και βιώσιμης ανάπτυξης, δεν δημιουργεί οφέλη στον πολίτη; Δεν αυξάνει το προσδόκιμο των πόρων και της ζωής, πάνω στο πλανήτη αυτόν; Από μόνα τους δεν έχουν αξία αυτά;
Βέβαια, ταυτόχρονα δημιουργούν εργασία, δημιουργούν και προοπτικές ανάπτυξης περαιτέρω για τη χώρα μας. Άρα, ακόμα και αν δεν είχαν εργασία, η περισσότερη ανακύκλωση δεν είναι δεν περιβαλλοντικά ωφέλιμη; Ο πολίτης, ο άνθρωπος δεν είναι κομμάτι του περιβάλλοντος, δεν ωφελείται και αυτός; Αυτά δεν μπορούμε, να τα αναιρούμε στην δημόσια συζήτηση, ιδιαίτερα στον προοδευτικό χώρο.
Ο κ. Σαρίδης, έβαλε ζητήματα για τις θέσεις εργασίας, τα οποία είναι πάρα πολύ σημαντικά και για την πρόληψη. Αυτό που θέλω, να πω είναι ότι επιφυλάσσομεθα, γιατί στο άρθρο 8, παράγραφος 10 θα μπορούσαμε να βάλουμε κάτι, που να δημιουργεί τη δυνατότητα του οικολογικού εισιτηρίου. Θα το δούμε λιγάκι στα νομοτεχνικά την άλλη εβδομάδα για τα κατ’ άρθρο συζήτηση – το λέω για τα πρακτικά – γιατί μπορεί κάποιος να τα διαβάσει και να τον ενδιαφέρει.
Τέλος, όσον αφορά τον κ. Αμυρά. Ο ΕΟΑΝ έχει οργανόγραμμα και μάλιστα με βάση αυτό ζητήσαμε τις 30 θέσεις από την κινητικότητα. Μάλιστα, δεν δημιουργεί κανένα θέμα διόγκωσης κόστους, γιατί δεν αυξάνεται ο πόρος που πηγαίνει στον ΕΟΑΝ, ούτε από τον κρατικό Προϋπολογισμό έχει πόρο. Άρα, δεν υπάρχει κόστος – αν θέλετε – προς το δημόσιο, για να φοβηθεί κάποιος για κάτι τέτοιο.
Όσον αφορά για την συγκρότηση της Διοίκησης σαφέστατα στηρίζεται και στο μητρώο στελεχών. Άρα, δεν υπάρχει θέμα κομματικοποίησης, ασχέτως αν είναι 5,ή 6 ή 7 τα στελέχη – που δεν είναι 7, αλλά δεν έχει σημασία- είναι από το μητρώο στελεχών.
Για το αν είναι έτοιμοι οι ΟΤΑ έθεσε ένα ερώτημα ο κ. Αμυράς. Όχι, δεν είμαστε έτοιμοι σαν κοινωνία για αυτό το νομοσχέδιο. Το νομοσχέδιο γίνεται, για να γίνουμε έτοιμοι. Αν ήμασταν έτοιμοι, θα είχαμε υψηλότερη ανακύκλωση. Όμως και από το ΕΣΠΑ και από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων σας περιέγραψα, ότι θα υπάρχουν και οικονομικά εργαλεία πέρα από αυτά που δημιουργεί το ίδιο το νομοσχέδιο για τους ΟΤΑ, θα έχουν περισσότερους πόρους, δηλαδή οι ΟΤΑ ακόμα και για το θέμα της συλλογής θα ανοίξουμε και συζήτηση.
Βέβαια υπάρχει και ένα ερώτημα για την απόδοσή του τέλους της πλαστικής σακούλας, που έβαλε ο κ. Αμυράς, να το ξεκαθαρίσουμε, γιατί μπορεί πάλι στον πολίτη, να δημιουργηθεί αυτή η υποψία, ότι παίρνουμε πάλι λεφτά από κάπου πληρώνοντας τη σακούλα και επειδή έχω δει και κάτι εξώφυλλα πρωτοσέλιδα εφημερίδων «χαράτσι για την πλαστική σακούλα». Ούτε ένα ευρώ από το τέλος της πλαστικής σακούλας, δεν πηγαίνει στην Πολιτεία και δεν μένει στον ΕΟΑΝ. Το έχω ζητήσει ρητά. Όλο το τέλος της πλαστικής σακούλας που θα μαζεύουμε από τα σουπερμάρκετ, από την εμπορία προϊόντων στο σύνολο του – γιατί θα πηγαίνει στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων- θα γίνεται επαναχρησιμοποιήσιμες σακούλες για θα δίνεται στους Δήμους να το μοιράσουν στους πολίτες. Δεν θα το μοιράσει η Πολιτεία. Θα το μοιράζουν οι Δήμοι, για να πείθουν τον πολίτη να κάνει ανακύκλωση, γιατί εκεί πρέπει να λειτουργήσει ο πυρήνας της ανακύκλωσης, στο κύτταρο της Αυτοδιοίκησης.
Είναι από τις κινήσεις που αποδεικνύουν τι άποψη έχουμε εμείς για την Αυτοδιοίκηση. Εκεί θέλουμε να δουλέψουμε και να βελτιώσουμε. Μπορεί να υπάρχουν και άλλα που ξέχασα. Όσο μπόρεσα απάντησα, γιατί πραγματικά θέλω, να πάμε σε αυτή τη συζήτηση στην Ολομέλεια απολύτως -αν θέλετε- με εμπλουτισμένο νομοσχέδιο και με πολύ πλατιά συμφωνία, γιατί η αλλαγή της ανακύκλωσης θα πρέπει να γίνει από το σύνολο της κοινωνίας και της οικονομίας, δεν θα γίνει μόνο από την Κυβέρνηση.
Ευχαριστώ πολύ.
Παρακολουθήστε την τοποθέτηση εδώ