Ομιλία Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργου Σταθάκη και Αναπληρωτή Υπουργού, Σωκράτη Φάμελλου, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Πρωθυπουργό
Αθήνα, 24 Μαΐου 2017
Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣ: Να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας σήμερα. Θα περιοριστώ σε έξι θεσμικές παρεμβάσεις που είναι άμεση προτεραιότητα σε αυτή την περίοδο για το Υπουργείο.
Το ένα αφορά φυσικά το θέμα το ενεργειακό, τη ΔΕΗ και τις συμφωνίες που υπάρχουν στη Συμφωνία με τους Θεσμούς και το οποίο είναι μια διαδικασία που ξεκινά τώρα και θα ολοκληρωθεί τον επόμενο Νοέμβριο, αφού γίνεται συστηματικά πλέον ο διάλογος με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναφορικά με το πώς θα οδηγηθούμε σε κάποια αποτελέσματα, περίπου τον Ιούλιο, πώς θα προχωρήσουμε στις διαδικασίες που προβλέπονται όσον αφορά την εφαρμογή της Συμφωνίας αυτής και τη νομοθέτησή της πριν από τα Χριστούγεννα.
Άρα ο ένας άξονας είναι αυτός. Ο δεύτερος είναι η ίδια η αγορά ενέργειας, όπου μέσα στο διάστημα του επόμενου χρόνου θα θεσμοθετηθεί όλο το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα λειτουργήσει μια πιο ανταγωνιστική αγορά ενέργειας και η οποία θα διαμορφώσει φυσικά ένα πλαίσιο στο οποίο θα προσαρμοστούν όλες οι βασικές επιχειρήσεις και φορείς που εμπλέκονται στην αγορά ενέργειας.
Η τρίτη άμεση προτεραιότητα, με την κατάθεση του νομοσχεδίου τον Ιούνιο, αφορά την «ενεργειακή δημοκρατία», την εισαγωγή δηλαδή στην Ελλάδα του θεσμού της ενεργειακής Κοινότητας – Συνεταιρισμών. Αυτή θα είναι δυο ειδών:
1. Κερδοσκοπική, που θα είναι στο επίκεντρο φυσικά πρόσωπα που θα κάνουν μια Κοινότητα ή ένα Συνεταιρισμό και θα επιδιώκουν να παράξουν ενέργεια για να την πουλήσουν.
2. Μη κερδοσκοπική η οποία θα είναι οποιοσδήποτε φορέας δημόσιος, ημιδημόσιος, ιδιωτικός, ξενοδοχεία, βιομηχανίες, βιοτεχνίες οι οποίες θέλουν να παράξουν ενέργεια που καταναλώνουν και στην οποία περίπτωση δεν είναι κερδοσκοπικός ο σκοπός, είναι αυτό που αναφέρθηκε και από τον Πρωθυπουργό.
Άρα ανοίγει μια τεράστια δυναμική σε ομάδες επιχειρήσεων, σε χωριά, σε Κοινότητες, σε ιδιώτες που θέλουν να δημιουργήσουν μια Κοινότητα να παράγουν το ρεύμα που καταναλώνουν.
Συνεπώς αυτή είναι η τρίτη μεγάλη παρέμβαση, να σταθώ και σε τρεις άμεσες ακόμη νομοθετικές πρωτοβουλίες ή θεσμικές παρεμβάσεις.
Ο νόμος ο οποίος αφορά την τακτοποίηση των αυθαιρέτων και τους νέους κανόνες σχεδιασμού και πολεοδομικής αδειοδότησης, είναι έτοιμος κι αυτός θα έρθει εντός του Ιουνίου.
Υπάρχουν δυο Ειδικά Χωρικά Σχέδια, τα οποία έχουν τεράστια σημασία. Το ένα είναι για τον τουρισμό και το άλλο είναι για τα λατομεία, τα οποία θα προκηρυχθούν άμεσα και η έκτη και τελευταία παρέμβαση αφορά την αναθεώρηση του λατομικού νόμου, η οποία έχει κι αυτή κλείσει και θα τεθεί σε διαβούλευση άμεσα, το οποίο είναι επίσης μια μεγάλη τομή για τη λατομική δραστηριότητα που αποτελεί ένα τομέα που λειτουργεί με πολύ αναχρονιστικό πλαίσιο και ο οποίος αποτελεί βασικό τομέα και παραγωγής και εξαγωγών.
Αυτές οι έξι πρωτοβουλίες ενέργεια – χωροταξία θέτουν άμεσα ένα διαφορετικό πλαίσιο προκειμένου να κινηθούν μερικά ή και περισσότερα από τα θέματα που τέθηκαν στη γενική στρατηγική μας.
Σ. ΦΑΜΕΛΟΣ: Και από την περιβαλλοντική πλευρά νομίζω ότι έχει γίνει κατανοητό η κρισιμότητα και η πολυπλοκότητα που έχουν τα θέματα περιβάλλοντος αλλά και το ότι έχουν τη δυνατότητα να αποτελέσουν ταυτόχρονα ταυτότητα και αναπτυξιακό πόρο για τη χώρα μας.
Είναι βασικό στοιχείο του προγράμματος περιφερειακής ανασυγκρότησης και μάλιστα με τα χαρακτηριστικά της περιφερειακής και αποκεντρωμένης ανάπτυξης που έχουν λείψει από τη χώρα.
Βασική πολιτική είναι να περάσουμε από την περίοδο των προστίμων σε μια περίοδο που έχουμε ολοκληρωμένες υποδομές και μπορούμε και να λαμβάνουμε πρωτοβουλίες περιβάλλοντος που αναδεικνύουν και το ρόλο της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή.
Προφανώς κυρίαρχο κεντρικό και για την ανθρώπινη λειτουργία αλλά και για όλα τα κλιματικά και παραγωγικά χαρακτηριστικά της χώρας είναι το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε αυτά, θα ήθελα να προσθέσω τις μεγάλες επιτυχίες που είχε η χώρα μας στη διαπραγμάτευση για το εμπόριο των ρύπων των αερίων του θερμοκηπίου, όπου εδώ πρέπει να πω τη δημιουργία του ειδικού Ταμείου για τον εκσυγχρονισμό του ηλεκτρικού συστήματος θα συμβάλλει στο θέμα της σύνδεσης των νησιών, που όπως καταλαβαίνετε έχει και άμεση κοινωνική επίπτωση και οικονομική.
Ταυτόχρονα μας βοηθάει και η διεκδίκηση που έχουμε κάνει στις προδιαγραφές για τις μονάδες παραγωγής ενέργειας στα νησιά έτσι ώστε να έχουμε μείωση του κόστους για τον καταναλωτή και βέβαια εδώ έχουμε διεκδικήσει και οφείλουμε να το πούμε και τη δημιουργία ενός Ταμείου δίκαιης μετάβασης για τις λιγνιτικές περιοχές, στις οποίες και περιβαλλοντικά και εργασιακά και κοινωνικά πρέπει να στηρίξουμε.
Ο εθνικός σχεδιασμός μαζί με τους περιφερειακούς σχεδιασμούς και το Παρατηρητήριο κλιματικής αλλαγής μας δίνει τη δυνατότητα ταυτόχρονα να παρεμβαίνουμε και σε θέματα πρόληψης και ανάσχεσης, αλλά και σε θέματα προσαρμογής και αντιμετώπισης.
Και εδώ τα σχέδια ουσιαστικά σημαίνουν ότι όλοι μας ως παραγωγοί, ως πολίτες, αλλά και ως Αυτοδιοίκηση και Διοίκηση ενσωματώνουμε την παράμετρο της κλιματικής αλλαγής και συμβάλλουμε σε μια παγκόσμια προσπάθεια που η χώρα μας έχει ιδιαίτερο ρόλο μιας και ήταν μέσα στις δέκα πρώτες χώρες που κύρωσαν τη Συνθήκη των Παρισίων στην Ελληνική Βουλή.
Το 2017 επίσης αρχίζει η εφαρμογή μιας νέας περιόδου στη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Αναφερθήκαμε και σε αυτό, όμως νομίζω ότι αξίζει να πούμε ότι φέτος με την εφαρμογή των προδιαγραφών για τα Πράσινα Σημεία και με την έναρξη διαλογής στην πηγή στο οργανικό κλάσμα των απορριμμάτων άρα στη συλλογή και επεξεργασία βιοαποβλήτων και στην παραγωγή εδαφοβελτιωτικού και κομπόστ προχωράμε σε μια νέα περίοδο, που αναδεικνύει τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση ως κεντρικό χαρακτηριστικό άρα και ως ταυτότητα και των πόλεων και των τουριστικών περιοχών, αλλά και της χώρας μας συνολικά.
Προφανώς συνδέεται άμεσα με νέες θέσεις εργασίας και με την τροφοδότηση της κυκλικής οικονομίας, όπου η πρωτοβουλία που έχουμε πάρει ήδη σε επίπεδο ΚΟΙΣΥΠ πρακτικά υποδηλώνει τη διάθεσή μας να άρουμε προβλήματα που υπάρχουν σε προδιαγραφές και σε ρυθμιστικό πλαίσιο, να διευκολύνουμε την επαναχρησιμοποίηση και να τροφοδοτήσουμε την ελληνική οικονομία με νέους πόρους, ουσιαστικά δευτερογενείς, αλλά ταυτόχρονα να αξιοποιήσουμε το επιστημονικό δυναμικό της Ελλάδας να δημιουργήσουμε μια νέα οικονομία, που συνδυάζεται και με την κοινωνική οικονομία αλλά και με την ένταση και ενίσχυση της βιομηχανικής δραστηριότητας.
Ο νέος νόμος για την ανακύκλωση ο οποίος είναι στον προγραμματισμό του επόμενου μήνα έχει σαν στόχο να ενισχύσει την αξιοποίηση πόρων που αυτή τη στιγμή δυστυχώς εισφοροδιαφεύγουν όσον αφορά την ανακύκλωση, αλλά και να δώσει τη δυνατότητα στους Δήμους με τα τοπικά τους σχέδια να εφαρμόσουν ουσιαστικά την ανακύκλωση και να κριθούν και να αξιολογηθούν γι’ αυτή την απόδοση όλοι μαζί ως κοινωνία, αλλά και με βασικά εργαλεία το ρόλο της Αυτοδιοίκησης.
Το Υπουργείο μας υλοποιεί και παρακολουθεί ένα τριετές πλάνο κατασκευής υποδομών σε τρεις κρίσιμους τομείς της διαχείρισης περιβάλλοντος. Το πρώτο αφορά τα έργα ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων, με βασικό χρηματοδοτικό βραχίονα το ΕΣΠΑ, αλλά και με πέντε έργα ΣΔΙΤ τα οποία έχουμε στόχο να ολοκληρώσουμε μέσα στην επόμενη τριετία πολλές μονάδες επεξεργασίας και αξιοποίησης στερεών αποβλήτων σε όλη τη χώρα.
Ένας προϋπολογισμός πάρα πολύ σημαντικός ο οποίος προσεγγίζει το 1 δισ. και άλλο τόσο περίπου 1 δισ. είναι ο προϋπολογισμός ο οποίος έχουμε να αξιοποιήσουμε και να εφαρμόσουμε ως περιβαλλοντικό εργαλείο για τις υποδομές διαχείρισης υγρών αποβλήτων σε οικισμούς άνω των 2.000 κατοίκων, τα οποία προσεγγίζουν τον αριθμό των 200.
Ταυτόχρονα όπως αναφέρθηκε από τον Πρωθυπουργό οι υποδομές αξιοποίησης, επεξεργασίας ανάκτησης και αδρανοποίησης αλλά και διάθεσης επικινδύνων αποβλήτων, με βάση την ευθύνη του παραγωγού και με συνεργασία με τη βιομηχανία, τους παραγωγούς και τους επιστήμονες του κλάδου, είναι στον προγραμματισμό μας. Αναφέρθηκε ήδη στην απαιτούμενη εγκατάσταση στην ευρύτερη περιοχή του Ασωπού, αλλά ο σκοπός μας είναι με βάση τον εθνικό σχεδιασμό επικινδύνων αποβλήτων που εγκρίθηκε στο τέλος του προηγούμενου έτους να προχωρήσουμε σε περισσότερες από μια υποδομές, ήδη πέντε – έξι υποδομές θεωρούνται απαραίτητες για την υποστήριξη της βιομηχανικής παραγωγής στη χώρα μας και την προστασία του περιβάλλοντος.
Εδώ πρέπει να αναφερθώ και στη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται για μείωση των ιστορικά αποθηκευμένων αποβλήτων, κάτι που άμεσα στο τέλος του ’17 θα βοηθήσει στη μείωση του προστίμου που έχουμε ήδη για τα επικίνδυνα απόβλητα στη χώρα μας.
Στον τομέα των υδάτινων πόρων νομίζω ότι αξίζει να αναφερθούμε στην επίπονη και επίμονη προσπάθεια που κάνουμε για να αναστείλουμε καθυστέρηση έξι χρόνων και στον καθορισμό της πολιτικής κοστολόγησης νερού, αλλά και στον ανασχεδιασμό, στην αναθεώρηση των μελετών διαχείρισης υδατικών πόρων σε επίπεδο λεκάνης απορροής ποταμού.
Ήδη προχθές δημοσιεύτηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την κοστολόγηση του νερού, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου έχουμε δεσμευτεί να καλύψουμε αυτή την εξαετή καθυστέρηση με την ολοκλήρωση και κύρωση των αναθεωρημένων σχεδίων διαχείρισης υδατικών πόρων.
Αξίζει να πω ότι η ΚΥΑ κοστολόγησης νερού η οποία δημοσιεύτηκε, αποτρέπει τις αυξήσεις στα τιμολόγια νερού με συγκεκριμένες ρυθμίσεις που επιλέξαμε να τις εισάγουμε. Δίνει προτεραιότητα στη μείωση του κόστους, επιβραβεύει τις οικολογικές πρακτικές μείωσης κατανάλωσης και έχει ειδικά τιμολόγια για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες αλλά και για όσους έχουν οικολογική συμπεριφορά δηλαδή μειωμένη κατανάλωση, έως και μηδενικά στην ύδρευση. Και έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει τον πρωτογενή τομέα εφόσον παράλληλα με την Υπουργική Απόφαση για τις αρδευτικές γεωτρήσεις διευκολύνει τους αγρότες, ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα να έχουμε και εκεί πολιτικές εξοικονόμησης αλλά να μην έχουμε και επιβάρυνση της αγροτικής παραγωγής.
Με το netmetering που μόλις παρουσιάστηκε, θα υπάρχει η δυνατότητα και μείωσης του κόστους όσον αφορά το αρδευτικό νερό.
Τέλος όσον αφορά τα περιβαλλοντικά αναφερθήκαμε στην υπερπροσπάθεια που έγινε και με διαδοχικές νομοθετήσεις για την κάλυψη 40 χρόνων καθυστέρηση στην απογραφή του δασικού κεφαλαίου, πέρα από την υποστήριξη του Κτηματολογίου και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ασφάλειας δικαίου πρέπει να αναφερθούμε ότι έτσι απελευθερώνεται και ο αναπτυξιακός σχεδιασμός με τα χωρικά εργαλεία τα οποία θεσμοθετούνται παράλληλα και βέβαια ταυτόχρονα με την προστασία του δασικού κεφαλαίου ενισχύσαμε ουσιαστικά και με οικονομική διευκόλυνση, αλλά και με μείωση του γραφειοκρατικού βάρους την αγροτική παραγωγή, όπως είχαμε δεσμευτεί εξ αρχής στην αρχή αυτού του χρόνου και βέβαια έχουμε ήδη προγραμματίσει στον αντίστοιχο τομέα της προστασίας της φύσης και του περιβάλλοντος ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο για την εγκατάσταση επιτέλους στη χώρα μας για πρώτη φορά ενός εθνικού συστήματος προστασίας φυσικού περιβάλλοντος με θεσμοθετημένη λειτουργία και χρηματοδότηση φορέων προστασίας περιβάλλοντος και ταυτόχρονα με την ολοκλήρωση της κύρωσης και της εισαγωγής περιοχών στις περιοχές προστασίας της φύσης που έχουμε στη χώρα μας.
Η περιβαλλοντική νομοθεσία είτε ως κωδικοποίηση, είτε ως αναπτυξιακό εργαλείο, όπως αναφέρθηκε ήδη, θεωρούμε ότι μπορεί να αξιοποιήσει τα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία. Γνωρίζετε οι διαπιστευμένοι του χώρου του Περιβάλλοντος, ότι το ηλεκτρονικό μητρώο αποβλήτων έχει ήδη δεκαπλασιασμό των επιχειρήσεων που ασχολούνται και επαγγελματικά, αλλά και περιβαλλοντικά με διαχείριση αποβλήτων.
Ταυτόχρονα εφαρμόζεται το Εθνικό Μητρώο Παραγωγού για τους παραγωγούς που εισάγονται στη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού, αλλά θα εφαρμοστεί και το Ηλεκτρονικό Μητρώο Περιβάλλοντος, έτσι ώστε να υπάρχει ένας ενιαίος ψηφιακός χώρος εύχρηστος για τον παραγωγό, τον επιστήμονα και τον πολίτη που να απογράφονται περιβαλλοντικές υποχρεώσεις, αλλά και επιπτώσεις και διαχείριση περιβάλλοντος, διότι προσπαθούμε από όλες τις μεριές να αποδείξουμε και λειτουργικά, αλλά και με σύγχρονα εργαλεία ότι το περιβάλλον για τη χώρα μας είναι ταυτόχρονα εργαλείο ανάπτυξης, αλλά και χαρακτηριστικό στοιχείο της ταυτότητάς της και της ποιότητας ζωής. Σας ευχαριστώ πολύ.