Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Να καλωσορίσουμε κι εμείς τους προσκεκλημένους που έκαναν παρουσίαση, αλλά και που παρακολουθούν.
Νομίζω ότι είναι πάρα πολύ ξεκάθαρο σε όλους μας ότι η πρόσβαση των πολιτών στην περιβαλλοντική πληροφορία και η δημοσιοποίηση περιβαλλοντικών αποτελεσμάτων είναι συστατικό στοιχείο της ευρωπαϊκής κανονικότητας και των υποχρεώσεων της χώρας μας, αλλά και δημοκρατικό δικαίωμα λειτουργίας της κοινωνίας μας.
Να πω εδώ, κυρία Πρόεδρε, ότι είναι σημαντική η κουβέντα που κάνουμε σήμερα, δεν ξέρω πόσο θα είναι χρήσιμη για την κυβέρνηση. Το λέω αυτό γιατί, χωρίς να είναι τυπική της υποχρέωση, δεν είναι εδώ σήμερα, είναι αρκετοί Βουλευτές από τη συμπολίτευση, αλλά καλό θα είναι να βρούμε ένα τρόπο, κυρία Πρόεδρε, να τα στείλουμε όλα αυτά στην κυβέρνηση, ώστε να έρθει το Υπουργείο Περιβάλλοντος να μας πει για το δια ταύτα από τα αποτελέσματα, γιατί δεν υποτιμώ καθόλου τη συζήτηση που κάνουμε σήμερα εδώ.
Να θυμίσω και στον κ. Καλογιάννη ότι, πράγματι, υπάρχουν λίγες εκθέσεις περιβάλλοντος και η τελευταία που είχαμε, πριν το 2018, ήταν το 2013 και αυτό συνέβη γιατί κάποια κυβέρνηση τότε αποφάσισε να ενοποιήσει το ΙΓΜΕ με το ΕΚΠΑΑ. Φοβερά σενάρια! Σαμαράς – Βενιζέλος λεγόταν αυτή η κυβέρνηση τότε.
Είχαν ενοποιήσει δηλαδή, το ινστιτούτο της γεωλογικής έρευνας της χώρας μας με το κέντρο αναφορών περιβάλλοντος. Όλα αυτά έπρεπε να ξεδιαλυθούν μέσα σε συνθήκες μνημονίου, χωρίς εργαζόμενους – το ΕΚΠΑΑ δεν είχε κανέναν εργαζόμενο – και να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε. Ήταν δική μας επιλογή ότι ξεκίνησε το 18 η χώρα και ξανά έκανε το 18 επιτέλους, έκθεση περιβάλλοντος. Θεωρώ, ότι είναι καλή επιλογή της κυβέρνησης σήμερα, που ξανακάνει και συνεχίζει.
Είναι πολύ σημαντικό βέβαια, ότι έχουμε δύο νέα κεφάλαια, τα οποία ακούσαμε σήμερα. Είναι ευθύνη δική μας, της Επιτροπής Περιβάλλοντος να δούμε τι θα απογίνει με το ΕΚΠΑΑ, το εθνικό κέντρο περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης, διότι θέλει να τροποποιήσει τη λειτουργία του, να κάνει ένα καινούργιο έκτρωμα η κυβέρνηση, να στείλει τους φορείς Natura στο ΕΚΠΑΑ και να αλλάξει την διοίκηση φυσικού περιβάλλοντος. Θα δούμε, πώς θα εξελιχθεί αυτό.
Όσον αφορά τα νέα κεφάλαια, τα θέματα της κλιματικής αλλαγής και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και το θέμα της σύνδεσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την υγεία, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Θέλω να παραμείνω λίγο στα θέματα, αυτών των συνθηκών θερμικής δυσφορίας, που παρουσιάσατε στην εισήγησή σας. Η χώρα μας, επειδή θα είναι μια από τις χώρες που θα βιώσει πολύ πιο έντονα τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, θα έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από την υπόλοιπη Ευρώπη και ιδιαίτερα, από τη βόρεια Ευρώπη. Άρα, στην Ελλάδα θέλουμε νέα εργαλεία, επιπλέον πρωτοβουλίες για να διαχειριστούμε τα θέματα αυτά. Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα πρόταση που συνδέεται και με τα ΣΒΑΚ και με την βιοκλιματική πόλη και έχει να κάνει με την αλλαγή του θερμικού περιβάλλοντος στις πόλεις με αστικές αναπλάσεις ή άλλα μέτρα. Μας βρίσκει απολύτως αντίθετους, μια συζήτηση που έχει ανοίξει στο πράσινο ταμείο, ώστε οι πόροι που θα χρησιμοποιούνταν για τα θέματα θερμικής νησίδας ή θερμικής δυσφορίας, να χρησιμοποιηθούν για αναπλάσεις κτιρίων δημοτικών, όχι διατηρητέων και χωρίς τα πρωτόκολλα της θερμικής εξοικονόμησης, δηλαδή άσκοπα. Εδώ έχουμε ανάγκες, που είναι προτεραιότητες και μπαίνουν από την έκθεση.
Το δεύτερο θέμα που έχει να κάνει με τα αιωρούμενα σωματίδια, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Υπάρχει πρόβλημα σε συγκεκριμένους ρύπους, στο οξείδιο του αζώτου ιδιαίτερα και ίσως και στο όζον, συνδέεται με ένα σχέδιο που έχει ξεκινήσει η δική μας κυβέρνηση και έχει να κάνει με το επιχειρησιακό σχέδιο για την Αθήνα που καθυστερημένα μεν, αλλά έχει μπει σε δρομολόγιο και πρέπει να δούμε τι θα δώσει. Εδώ όμως πρέπει να σας πω, ότι αν δεν μπουν κίνητρα ηλεκτρικών αυτοκινήτων με απόσυρση παλιών, δεν πρόκειται να αλλάξει το θερμοκρασιακό και το ατμοσφαιρικό περιβάλλον στην Αθήνα και η όποια κινητροδότηση πρέπει να συνδεθεί με απόσυρση.
Όσον αφορά τα θέματα της κλιματικής αλλαγής, έχουμε επιμείνει πολλές φορές. Χρειαζόμαστε τα σχέδια προσαρμογής να συνδεθούν με όλα, τα επόμενα έργα στα ΠΕΠ. Θέλουμε ουσιαστικά μέτρα για τη στήριξη των λιγνιτικών περιοχών, γιατί αυτή τη στιγμή πάμε σε ένα ουτοπικό σενάριο, σε τρία χρόνια να κλείσουν όλες οι λιγνιτικές μονάδες και όλοι να μείνουν άνεργοι σ’ αυτές τις περιοχές. Προφανώς, χρειαζόμαστε για τον τομέα του κτηρίου ουσιαστικά εργαλεία που δεν είναι μόνο τα φορολογικά μέτρα, αλλά περισσότερο οι επενδύσεις, γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν λεφτά να βάλουν ούτε το δημόσιο έχει λεφτά να βάλει για να αλλάξει τα κτίρια, για να τα πάρει από φοροαπαλλαγή στη συνέχεια και πρέπει να κάνουμε μια προ επένδυση.
Σ’ αυτή την κατεύθυνση, νομίζω ότι συμφωνούμε και το έχουμε πει ήδη και εμείς, ότι η Ελλάδα χρειάζεται ένα κλιματικό νόμο οποίος να βάζει θέματα κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, συνάρτηση όλων των επιδοτήσεων ιδιωτικών και δημόσιων με τον κανόνα zero waste – zero carbon, να βάζει τα θέματα της ενεργειακής φτώχειας και πιθανά της πρόσβασης στο αγαθό της ενέργειας για την ελάχιστη ποσότητα της διαβίωσης που απαιτείται και να βάλει και ζητήματα στον περιφερειακό σχεδιασμό και στα περιφερειακά έργα, δηλαδή στα ΠΕΠ που είναι η προαίρεση, όπως η προσαρμογή και το zero waste – zero carbon. Αυτά τα έχουμε πει, καλό είναι να ακούγονται. Ελπίζουμε να πιέσουμε την κυβέρνηση και να προχωρήσει σε αυτά.
Όσον αφορά τα απόβλητα, θεωρούμε και εμείς ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό, ότι η χώρα από τα 10,4 εκατ. το α΄ εξάμηνο 2015 και τις 260 παραβάσεις, έχει φθάσει σήμερα στα 2,4 εκατ.. Πρέπει βέβαια, να μειώσουμε κι άλλο, είναι περίπου 82% η μείωση προστίμου από την δική μας κυβέρνηση. Είναι σημαντικά τα μέτρα που έχουμε ήδη, όπως αυτό για τη πλαστική σακούλα, αλλά δυστυχώς ο νόμος για την υποχρεωτική διαλογή στην πηγή βιοαποδομήσιμων, που είναι του 2018, δεν εφαρμόζεται. Η χώρα παρανομεί στους δικούς της νόμους. Η χώρα παρανομεί επίσης, γιατί δεν εφαρμόζει την τιμολογιακή πολιτική για τα κίνητρα στην ανακύκλωση, για το πληρώνω όσο πετάω ούτε την εισφορά κυκλικής οικονομίας. Όλοι οι προϋπολογισμοί των ΦΟΔΣΑ και όλοι οι προϋπολογισμοί των ΟΤΑ έχουν στοιχεία νομιμότητας και πρόβλημα νομιμότητας, όμως είναι πολύ σημαντικό ότι έχουμε ένα εθνικό σχέδιο λυμάτων. Θα προσθέσω στις δύο περιπτώσεις που είπε ο κ. Βαρελίδης για το Θριάσειο, για την Ανατολική Αττική, που υπάρχει μια σχετική πρόοδος – μπορεί η Πρόεδρος να τους καλέσει να δούμε πού βρίσκονται αυτά τα δύο – ότι έχουμε περίπου 220 οικισμούς που υπερβαίνουν τον κανόνα, όσον αφορά την επεξεργασία λυμάτων άνω των 2000 κατοίκων.
Το εθνικό σχέδιο λυμάτων υλοποιείται -το είχαμε εμείς ψηφίσει και υπογράψει ως πραγματική σύμβαση με την ΚΕΔΕ και την ΕΛΠΕ- πρέπει να γίνουν αυτά τα έργα, είναι περίπου 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ και άλλο 1 δισεκατομμύριο ευρώ περίπου επενδύεται στη διαχείριση απορριμμάτων, που όμως χωρίς την τιμολογιακή πολιτική και τη χωριστή συλλογή βίο-αποβλήτων, δεν θα έχουμε καμία στρατηγική για την κυκλική οικονομία, παρότι όλα τα κόμματα την είχαν δεχτεί.
Νομίζω, ότι σε αυτή την κατεύθυνση χρειαζόμαστε και έναν νόμο αποβλήτων -ας το κρατήσει η κυρία Πρόεδρος- που μπορεί να το παραδώσει και στον Υπουργό, έχουμε πολλές ευρωπαϊκές οδηγίες, που πρέπει να μπουν σε ελληνικό νόμο, γιατί άκουσα, ότι κάνουν εθνικό σχεδιασμό, χωρίς να λάβουν υπόψη τις οδηγίας του 2018 και 2019. Αυτό είναι παράλογο.
Πρέπει πρώτα να έχουμε τον νόμο, που να ενσωματώνει τις οδηγίες του 2018 και 2019, για να είμαστε θεσμικά ορθοί και στη συνέχεια να κάνουμε, προφανώς, γρήγορα για εθνικό σχεδιασμό με βάση αυτό.
Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα, να πω γιατί μας ενδιαφέρει, επειδή ακούγεται τώρα τελευταία κάτι για ενεργειακή αξιοποίηση στα απόβλητα. Είναι και επιστημονικά και πολιτικά λανθασμένο. Να ξεκαθαρίσουμε, ότι η καύση μη πλήρως διαχωρισμένων αποβλήτων και χωρίς να έχει ολοκληρωθεί όλη η ανάκτηση και ανακύκλωση δεν αποτελεί ευρωπαϊκή κανονικότητα και είναι παράβαση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Όποιοι ανοίγουν τέτοιες σκέψεις προσπαθούν, να βρουν λύσεις στα αδιέξοδα τους χωρίς να κάνουν το βασικό. Που είναι πρώτα η ανακύκλωση, η διαλογή στην πηγή, η επεξεργασία και η αξιοποίηση. Αν κάποιοι προσπαθούν, να έχουν είτε μια «καραμέλα», είτε ένα ουτοπικό σενάριο για να ξεχαστούμε από τις υποχρεώσεις μας, κάνουν πολύ μεγάλο λάθος. Και είναι λάθος το, ότι η Κυβέρνηση βάζει τώρα συζήτηση για την ενεργειακή αξιοποίηση, όταν δεν έχει κάνει τίποτα για την ανακύκλωση.
Δεν έχει εγκρίνει τα επιχειρησιακά σχέδια των συστημάτων διαχείρισης, δεν εφαρμόζει τιμολογιακή πολιτική, δεν αλλάζει προϋπολογισμούς στον ΟΤΑ, δεν κάνει χωριστή συλλογή βίο-αποβλήτων και αφήνει τα λεφτά να κάθονται στα ΑΠΕΠ, γιατί εγώ είχα κάνει συγκεκριμένη επιστολή για να ξεκολλήσουν τα λεφτά που καθυστερούν.
Το μόνο που ακούμε είναι εργοστάσια με ΣΔΙΤ και ένας ορίζοντας καύσης. Μα αυτό θα έλθει σε σύγκρουση με τη μελέτη -που ακούσατε μόλις τώρα- για τα αιωρούμενα σωματίδια και την ατμοσφαιρική ρύπανση. Δεν μπορούμε να είμαστε τόσο πρόχειροι και τόσο αντί-επιστημονικοί. Αυτό δεν είναι τουλάχιστον ευρωπαϊκή λογική. Η ευρωπαϊκή λογική λέει χωριστή συλλογή.
Επίσης, για το θέμα Natura και της βιοποικιλότητας, για εμάς είναι πολύ σημαντικό το, ότι η Ελλάδα ολοκλήρωσε τον κατάλογο και έχει πλέον 20% περίπου της θαλάσσιας έκτασής της, να είναι στο προστατευόμενο κατάλογο και 27,6% στις χερσαίες επιφάνειες της χώρας.
Να πούμε, ότι είναι πολύ σημαντικό, ότι επιτέλους, η χώρα μας ανέβηκε εξαιτίας της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, στην κατάταξη -όσον αφορά τις οίκο συστημικές υπηρεσίες, να σας πω, ότι η τελευταία Έκθεση του 2016, αν δεν κάνω λάθος, μας είχε στην 23η θέση και τώρα η Ελλάδα είναι στην 11η θέση της Ευρώπης των 28.
Αυτό το έκαναν επιστήμονες, συνεργάτες, προφανώς, είχαμε την πολιτική ευθύνη γι’ αυτό, αλλά θέλω, να τους ευχαριστήσω για αυτή τη δουλειά και νομίζω, ότι αυτό που ετοιμάζει η Κυβέρνηση τώρα για τους φορείς περιβάλλοντος, είναι αυτό, που θα καταστρέψει ό,τι προσπάθεια έγινε τα τελευταία χρόνια.
Κάναμε κατάλογο, κάναμε φορείς, βρήκαμε προϋπολογισμό, ανεβήκαμε τις υπηρεσίες στην Ευρώπη, φτιάξαμε την εικόνα της χώρας προς τα έξω, αλλά νομίζω, ότι αυτό που ετοιμάζει χώρα είναι τραγικό.
Να σας δώσω ένα παράδειγμα από την Ισπανία, για να ξέρετε για τι μιλάμε. Στην Ισπανία υπάρχουν περίπου 2.500 εργαζόμενοι σε φορείς με μια αναλογία χώρου περίπου 30%, όσο είναι και στην Ελλάδα. Αν εφαρμόσει κάποιος αυτή την αναλογία μόνο στην Ελλάδα με αυτή την αναλογία εδάφους, θα πρέπει να έχουμε 650 εργαζόμενους σε φορείς στο δημόσιο προϋπολογισμό και περίπου 370 εκατ. ευρώ. Αυτό που καταφέραμε και λέω, ότι λυπάμαι γιατί καταφέραμε τόσα λίγα είναι να δίνουμε 10 εκατ. από τον κρατικό προϋπολογισμό στους φορείς περιβάλλοντος και τώρα η Κυβέρνηση θέλει να τους κλείσει.
Τέλος, δεν ξέρω κύριε Βαρελίδη, αν το αναφέρατε, αλλά εγώ πρέπει να το πω, ότι η χώρα μας έχει το μοναδικό πλεονέκτημα, να έχει τρία εγκεκριμένα life IP, έχει τρία προγράμματα life in the Grete από την Ε.Ε. ανταγωνιστικά, 47 εκατ. € ήλθαν στην Ελλάδα με ανταγωνιστικά προγράμματα από στελέχη που είναι και στο ΕΚΠΑ, είναι και στο πράσινο ταμείο είναι και στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, τους αξίζει ένα μπράβο, γιατί τώρα η Ελλάδα έχει τρία πιλοτικά έργα για τη βιοποικιλότητα, για την κλιματική αλλαγή και την κυκλική οικονομία, που το 2015 δεν υπήρχαν ούτε στα όνειρό μας.
Είναι ευθύνη όλων μας, όλων πια και της νέας Κυβέρνησης, να πιάσουν τόπο γιατί είναι καινοτομικά προγράμματα της Ευρώπης, που τα χρειάζεται ο τόπος μας, μιας και το περιβάλλον είναι ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ελλάδας.
Σας ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστούμε για την παρουσίαση και ελπίζουμε να πιάσει τόπο και στην πολιτική ηγεσία.
