Πρακτικά συζήτησης Επίκαιρης Ερώτησης Σ. Φάμελλου για τις “Κατεδαφίσεις αυθαιρέτων”

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. Καλημέρα!

Κύριε Υφυπουργέ, είμαστε πάλι εδώ μπροστά στον ίδιο Πρόεδρο να συζητήσουμε πάλι το ίδιο έλλειμμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος.

Κύριε Πρόεδρε, αυτές οι ερωτήσεις έχουν κατατεθεί γραπτές τον Δεκέμβριο, δεν απαντήθηκαν. Είναι αυτό που σας έχω πει και άλλες φορές, ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος δεν απαντά στις ερωτήσεις. Το ότι έρχεται εδώ ο Υφυπουργός που είναι και αναρμόδιος να παρίσταται εκ μέρους της Κυβέρνησης το θεωρώ εκ μέρους του σωστό, αυτό όμως δεν καλύπτει τις υποχρεώσεις της Κυβέρνησης. Η Κυβέρνηση υποχρεούται να απαντά γραπτά στις ερωτήσεις που της θέτουμε, διότι η δεύτερη ερώτησή μου που θα ακολουθήσει η συζήτησή της είναι και αίτηση κατάθεσης εγγράφων. Η προσωπική του παρουσία δεν μπορεί να υποκαταστήσει τα έγγραφα τα οποία χρειαζόμαστε για το αν υλοποιείται ή όχι το θεσμικό πλαίσιο.

Και αν εν μέρει στην πρώτη ερώτηση έχετε γνώση και έχετε αντικείμενο,  η δεύτερη είναι εκτός της δικής σας αρμοδιότητας πλήρως.

Άρα, κύριε Πρόεδρε, εγώ το ξαναθέτω το θέμα να το γνωρίζετε, υπάρχει ζήτημα σοβαρότατο στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Αν θέλετε, δεν λειτουργεί ορθώς, μιας και -θα σας πω ένα νούμερο μόνο- από τις δεκαεπτά γραπτές που έχουμε καταθέσει από τον Σεπτέμβριο οι εννιά απαντήθηκαν ως επίκαιρες, κύριε Υφυπουργέ, οι τέσσερις εκπρόθεσμα και οι τρεις δεν έχουν απαντηθεί. Ούτε για μία δεν πιάσατε τον στόχο να απαντηθεί σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής. Ούτε για μία! Από τις δεκαεπτά γραπτές εννιά απαντήθηκαν εκπρόθεσμα ως επίκαιρες. Σας φέραμε εδώ δηλαδή υποχρεωτικά γιατί δεν ανταποκριθήκατε στην υποχρέωσή σας.

Πάμε τώρα λιγάκι στο θέμα των κατεδαφίσεων. Ως προς τις κατεδαφίσεις, υπάρχουν τέσσερα περιστατικά, ένας διαγωνισμός που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2019 με απόφαση του κ. Σταθάκη, 500.000 ευρώ, για την εκτέλεση τελεσιδίκων αποφάσεων και πρωτοκόλλων κατεδάφισης, που ήταν -κύριε Πρόεδρε, σας ενδιαφέρει πάρα πολύ αυτό- τριάντα οκτώ αποφάσεις στη ζώνη αιγιαλού και παραλίας και δεκαέξι αποφάσεις ήταν σε δάση, δασικές εκτάσεις και σε εθνικό δρυμό. Αυτό ματαιώθηκε ως διαγωνισμός εξαιτίας πιθανά της συμμετοχής μόνο ενός διαγωνιζόμενου, αν δεν κάνω λάθος -το οποίο δεν είναι παράνομο- τον Αύγουστο. Από τον Αύγουστο, όμως, δεν έχει γίνει τίποτα.

Το πρώτο ερώτημα, λοιπόν, που προκύπτει είναι: ωραία, ματαιώθηκε γιατί υπήρχε ένας διαγωνιζόμενος, γιατί δεν τον ξαναπροκηρύξατε;  Δεν έχετε πολιτική βούληση να προχωρήσουν οι διαγωνισμοί για τις κατεδαφίσεις; Διότι αυτό θέλω να το ξέρουμε στη Βουλή.

Τα υπόλοιπα είναι τα εξής: Ο Βουλευτής Νέας Δημοκρατίας κ. Κατσαφάδος υπέβαλε μία τροπολογία για την αναστολή κατεδαφίσεων μέχρι 15 Οκτωβρίου. Ψηφίστηκε από την Πλειοψηφία, κακώς, κατά την άποψή μου. Τι έγινε μετά; Ξεκίνησαν οι κατεδαφίσεις, μετά τις 15 δηλαδή Οκτωβρίου;

Το τρίτο είναι ότι τον Ιούνιο του 2019 υπήρχε μία απόφαση για τη διεξαγωγή, για την υλοποίηση διαγωνισμού για την κατεδάφιση αυθαιρέτων στη Μακρόνησο, το οποίο μας αφορά και όλους, δεν αφορά μόνο την προηγούμενη κυβέρνηση. Γιατί δεν προχώρησε; Υπάρχει απόφαση Υπουργού, τεύχη διαγωνισμού από τις 11 Ιουνίου 2019.

Και το τέταρτο έχει να κάνει με το ότι υπάρχουν πάρα πολλές εκκρεμότητες κατεδαφίσεων στις αποκεντρωμένες, υπήρχε ήδη δεσμευμένη χρηματοδότηση 4 εκατομμυρίων ευρώ για να πάνε σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, πέρα από την Αττική που ήταν ο διαγωνισμός που «παγώσατε», η οποία επίσης δεν προχώρησε.

Άρα, για να μην παίρνω περισσότερο χρόνο, επειδή καταλαβαίνετε ότι είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, την τήρηση της νομιμότητας, την προστασία της δόμησης, αλλά και το κράτος δικαίου να υπάρχουν αυτά τα μέτρα από την πολιτεία και όλα αυτά είχαν δρομολογηθεί, υπάρχει ένα ερώτημα: Πώς θα προχωρήσουν; Γιατί δεν προχωρούν; Και τι γίνεται με την παρακολούθηση καταγγελιών αυθαιρέτων; Γιατί έχετε «παγώσει» και την πλατφόρμα που έγινε με το Επιμελητήριο.

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Θα ξεκινήσω από το θέμα που έθεσε ο κ. Φάμελλος για τις καθυστερήσεις. Συνδέεται αυτό το θέμα και με την επόμενη ερώτηση -γιατί το θέτει ξανά εκεί ο κ. Φάμελλος- αλλά μιας και τα ανέφερε τώρα αυτά τα σημεία, θα απαντήσω από τώρα, εκτός αν έχετε αντίρρηση.

Η αίτηση κατάθεσης εγγράφων, η 2675/105, έχει υπογραφεί από τον Υπουργό. Σύντομα θα σας σταλούν τα σχετικά στοιχεία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η καθυστέρηση οφείλεται στο ότι τα στοιχεία που ήταν αναγκαία για να συμπληρωθεί η απάντηση προέρχονται από τις αποκεντρωμένες και ήταν κάποια χρονοβόρα διαδικασία να μαζευτούν από όλες τις αποκεντρωμένες τα στοιχεία. Έχει υπογραφεί, όμως και θα τα έχετε στο άμεσο μέλλον στη διάθεσή σας.

Επίσης, από ό,τι με έχουν ενημερώσει, έχουν υπογραφεί από τον Υπουργό οι απαντήσεις και σε αρκετές άλλες ερωτήσεις -μεταξύ των οποίων και δικές σας- και σύντομα θα σας κοινοποιηθούν οι απαντήσεις και τα συνοδευτικά έγγραφα.

Επίκειται τις επόμενες μέρες η υπογραφή απαντήσεων και σε άλλες ερωτήσεις.

Επομένως, αντιλαμβάνομαι το θέμα που έχετε θέσει, αλλά πολύ σύντομα θα έχετε τις απαντήσεις. Το ότι υπάρχει καθυστέρηση, υπάρχει, αλλά αυτό είναι ένα θέμα -δεν θέλω να ξαναπώ διαχρονικό- που συνδέεται με το ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος προκαλεί πάρα πολλές ερωτήσεις -το γνωρίζετε και εσείς- και αυτό είναι και μία από τις αιτίες των καθυστερήσεων.

Τώρα, για να πάμε στο συγκεκριμένο ζήτημα των αυθαιρέτων, αυτό έχει πολλές πτυχές. Όσον αφορά τον διαγωνισμό για τα αυθαίρετα στη Μακρόνησο που με αφορά και εμένα προσωπικά -και δεν εννοώ από άποψη αρμοδιοτήτων- έχει υπογραφεί η ανάθεση και τον επόμενο μήνα, τον Μάρτιο, θα ξεκινήσουν οι εργασίες.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Η ανάθεση σε ανάδοχο;

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Ναι.

Τώρα, για τον μεγάλο διαγωνισμό που ακυρώθηκε τον Αύγουστο, όπως είπατε, έχω ξαναπεί στη Βουλή ότι θα προχωρήσει αυτός ο διαγωνισμός. Έχουμε καθυστερήσει, αλλά θα προχωρήσει πολύ γρήγορα. Μπορείτε να μας ξαναρωτήσετε, αν δεν το κάνουμε. Έχει σταλεί ήδη από τον Δήμο Μεγαρέων πρωτογενές αίτημα στη Διεύθυνση Περιβάλλοντος. Το επεξεργαζόμαστε και θα προχωρήσει ο διαγωνισμός.

Δυστυχώς και σ’ αυτά τα ζητήματα οι διαδικασίες είναι τόσο χρονοβόρες -το ξέρετε και εσείς γιατί το έχετε υποστεί σε άλλες περιπτώσεις- για τις δημόσιες αναθέσεις που αυτό είναι ένας παράγοντας ο οποίος και στην περίπτωση των αυθαιρέτων δημιουργεί καθυστερήσεις. Και το πρόβλημα εκεί είναι μεγαλύτερο, γιατί σ’ αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται άμεση δραστηριοποίηση.

Σταματάω εδώ και θα συνεχίσω στη δευτερολογία μου.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, άκουσα την απάντησή σας –στο τελευταίο σκέλος, δεν θα αναφερθώ στα προηγούμενα- και είδα ότι ζητήσατε επιείκεια ή, τέλος πάντων, αναφερθήκατε σε μία διαχρονικότητα προβλημάτων. Όμως, η Νέα Δημοκρατία ήρθε εδώ για να τα αλλάξει όλα,…

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Δεν το είπα για επιείκεια.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ:…δεν ήρθε εδώ για να πει ότι οι Υπηρεσίες δεν δουλεύουν και ότι η Δημόσια Διοίκηση έχει προβλήματα, γιατί το είπατε. Είπατε ότι αφορά θέματα Δημόσιας Διοίκησης.

Επίσης, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω κάτι, κύριε Υφυπουργέ. Το θέμα του διαγωνισμού των 500.000 ευρώ που έχει τα αυθαίρετα στη Μάνδρα και στην Ανατολική Αττική και συνδέεται με τις δύο μεγάλες καταστροφές δεν χρειάζεται νέες γνωμοδοτήσεις από τους δήμους. Χρειάζεται μόνο επαναπροκήρυξη. Σας επισημαίνω ότι είπατε κάτι το οποίο δεν ισχύει. Περιμένετε έγγραφα από τον Δήμο; Για ποιον λόγο; Εδώ μιλάμε για τελεσίδικα πρωτόκολλα που είναι επί ρεμάτων ή επί αιγιαλού ή εντός εθνικού δρυμού που δεν απαιτείται να κάνετε κάτι.

Άρα, θεωρώ ότι είναι σφάλμα το ότι από τον Αύγουστο δεν έχει επαναπροκηρυχθεί, διότι θέλει μόνο μία υπογραφή για την επαναπροκήρυξη. Τα λεφτά υπήρχαν, τα τεχνικά στοιχεία υπήρχαν. Απλά ήρθε ένας διαγωνιζόμενος και κατανοώ ότι το αναβάλατε γι’ αυτόν τον λόγο.

Η εντύπωση που δίνει η απάντησή σας, κύριε Υφυπουργέ, είναι ότι το Υπουργείο δεν θέλει να προχωρήσει στις κατεδαφίσεις. Δεν αποδεικνύεται ότι έχετε πολιτική βούληση. Από τον Αύγουστο μέχρι σήμερα είναι έξι μήνες. Για μία υπογραφή που είναι μόνο πολιτικού προσώπου, χωρίς καμία γνωμοδότηση Υπηρεσιών, για έναν διαγωνισμό που πρέπει να ξαναγίνει, για αυθαίρετα στη Μάνδρα, στο Μάτι, μέσα στα ρέματα, στον αιγιαλό, στον εθνικό δρυμό;

Νομίζω ότι αυτό πρέπει άμεσα, αύριο, να το λύσετε, κύριε Υφυπουργέ, για να μην πω ότι πρέπει να πάτε σήμερα, γιατί αύριο μπορεί να μην είναι εργάσιμη μέρα για τις Υπηρεσίες.

Ξέρετε, αυτό που είπατε έρχεται σε αντίθεση ακόμα και μ’ αυτό που πρόσφατα, το 2018, είπε το Τεχνικό Επιμελητήριο, που σίγουρα τον Πρόεδρό του δεν τον κατατάσσετε στα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Είπε, λοιπόν, ότι το ΤΕΕ στηρίζει τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων, διότι αν υλοποιηθούν αυτά τα οποία τότε ξεκίνησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος με απόφαση του κ. Σταθάκη και δική μου, σε δύο χρόνια θα έχουν λυθεί με συναίνεση πράγματα τα οποία δεν έγιναν επί δεκαετίες. Ξεκινήσαμε, δηλαδή, πράγματα με συναίνεση, μαζί με το Τεχνικό Επιμελητήριο, με δύο πλατφόρμες, για να παρακολουθούνται οι καταγγελίες αυθαιρέτων και οι κατεδαφίσεις -και οι αυτεπάγγελτες και οι καταγγελλόμενες διαδικασίες αυθαιρέτων- και όλα αυτά δεν προχωρούν.

Προφανώς θέλουμε να δώσετε και εσείς ένα έμπρακτο μήνυμα τέλους εποχής. Επιτρέψτε μου να σας πω ότι η χθεσινή ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος δεν δίνει αυτό το στοιχείο. Μιλάτε ξανά για αστικές πυκνώσεις, ενώ πριν από μία εβδομάδα εσείς με καταγγέλλατε εδώ για το ότι οι οικιστικές πυκνώσεις «έπεσαν» στο Συμβούλιο Επικρατείας, χωρίς να ξέρετε. Μιλούσατε για έναν νόμο δικό μας. Δεν ισχύει αυτό που είπατε, ξέρετε. Ήσασταν απληροφόρητος, αλλά σε κάθε περίπτωση, βγάλατε και χθες μια ανακοίνωση που δίνει μία τριακονταετή περίοδο τακτοποίησης αυθαιρέτων σε δασικές εκτάσεις. Εμείς θα περιμένουμε τη διαβούλευση. Δεν χρειάζεται να τοποθετηθούμε τώρα. Όμως, όταν ανοίγετε τέτοια «παράθυρα», τουλάχιστον δείξτε έμπρακτα στη Μακρόνησο, στις αποκεντρωμένες περιφέρειες, στο Μάτι, στη Μάνδρα ότι έχετε την πολιτική βούληση να υλοποιηθούν οι κατεδαφίσεις, τα τελεσίδικα πρωτόκολλα.

Ξέρετε, μάλιστα, ότι αυτό πρέπει να συνδυαστεί με την υλοποίηση του νόμου για τα Παρατηρητήρια Δόμησης.

Εδώ, κύριε Πρόεδρε, θέλω να σας ενημερώσω -και μέσα από εσάς, όλη την Ολομέλεια- ότι υπήρχε προγραμματισμός διακοσίων πενήντα προσλήψεων για τα Παρατηρητήρια Δόμησης σε επίπεδο περιφερειών, που ήταν χρονοπρογραμματισμένα με δεσμευμένες χρηματοδοτήσεις που έχουν σταματήσει από την Κυβέρνησή σας. Δεν είναι ότι δεν προχωράτε μόνο τις κατεδαφίσεις. Είναι και το ότι δεν στελεχώνετε και τις Υπηρεσίες ώστε να παρακολουθούν τι γίνεται με τα αυθαίρετα. Και από τα Παρατηρητήρια Δόμησης και από τη διαδικασία των αυθαιρέτων προκύπτουν και σοβαρά έσοδα για τις Υπηρεσίες αυτές, έτσι ώστε να μην υπάρχει και έλλειμμα προϋπολογισμού. Άρα και οι πόροι εξασφαλίζονται.

Ως εκ τούτου, λοιπόν, νομίζω ότι πρέπει να σας επιστήσουμε την προσοχή ότι ως προς την προστασία του περιβάλλοντος από την αυθαίρετη δόμηση δεν είστε επαρκείς ως Κυβέρνηση, κύριε Υφυπουργέ.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας):  Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε Φάμελλε, παρά τον τρόπο με τον οποίον κλείσατε την ομιλία σας, εγώ θέλω να σας πω ότι θεωρώ συνολικά την ερώτηση εποικοδομητική. Το ότι υπάρχουν ευθύνες, αυτές υπάρχουν. Δεν το είπα το «διαχρονικό» με την έννοια του άλλοθι. Το είπα ως ένα πραγματικό γεγονός, το οποίο αντανακλά τη μεγάλη δυσκολία αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος. Όταν έχουμε σήμερα στην Ελλάδα ενάμισι εκατομμύριο αυθαίρετα, είναι προφανές για όλους ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν λύσεις οι οποίες θα ήταν σωστές. Θα ήταν σωστές, όμως, όταν είχαμε τριάντα χιλιάδες αυθαίρετα και όχι ενάμισι εκατομμύριο. Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ εποικοδομητική την παρατήρησή σας και συμφωνώ ότι πρέπει να επιταχύνουμε αυτό που κάνουμε σε αυτό το πεδίο.

Για τη Μακρόνησο, σας είπα.

Αναφορικά με την περίπτωση του διαγωνισμού των πεντακοσίων χιλιάδων, αυτό που είπα απλώς είναι ότι ο Δήμος Μεγαρέων τον Νοέμβριο του 1919 έκανε πρωτογενές αίτημα για το ίδιο θέμα. Αυτό σας είπα. Δεν είπα ότι δεν μπορούμε να το κάνουμε. Εν πάση περιπτώσει, αντιλαμβάνομαι αυτό που είπατε και ελπίζω ότι θα έχουμε σύντομα συγκεκριμένο αποτέλεσμα.

Για την πλατφόρμα εντοπισμού των αυθαιρέτων, θα τεθεί σε ενέργεια μέχρι το τέλος του εξαμήνου –το έχουμε πει αυτό- μαζί με την ηλεκτρονική πλατφόρμα, του τρέχοντος έτους.

Αν έχω λίγο χρόνο, θα ήθελα να αναφερθώ στο θέμα των Παρατηρητηρίων, διότι όντως είναι τεράστιο. Ξέρετε ότι με νόμο στις 3.11.2017 προβλέφθηκαν τα Παρατηρητήρια και είχε προβλεφθεί ότι θα πρέπει να υπάρξει και ένα Προεδρικό Διάταγμα, με το οποίο θα εξειδικευτούν οι λεπτομέρειες και οι τρόποι λειτουργίας των Παρατηρητηρίων και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

Αυτό δεν έγινε. Η προθεσμία έληξε στις 3.5.2018 γι’ αυτό το Προεδρικό Διάταγμα με βάση τον νόμο. Αυτό δεν έγινε ούτε από σας ούτε από μας. Δεν έγινε για διάφορους λόγους, οι οποίοι συνδέονται –υποθέτω κι από σας, αλλά και από εμάς- με αντικειμενικές δυσκολίες οι οποίες συνδέονται με τον θεσμό των Παρατηρητηρίων.

Θα το πω πολύ συνοπτικά. Το πρώτο είναι η έλλειψη στελεχιακού δυναμικού. Για παράδειγμα, σας λέω ότι εκτιμάται πως για κάθε περιφερειακό Παρατηρητήριο απαιτούνται δέκα υπάλληλοι και για κάθε τοπικό –στις περιφερειακές ενότητες- απαιτούνται επτά υπάλληλοι. Ο αριθμός των υπαλλήλων, λοιπόν, που απαιτούνται από μόνος του είναι πολύ μεγάλος. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κινούμαστε προς την κατεύθυνση της στελέχωσης των Υπηρεσιών, αλλά εξ αντικειμένου είναι ένας πολύ μεγάλος αριθμός. Αυτός είναι ένας λόγος που δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα τα Παρατηρητήρια.

Το δεύτερο είναι η ανεπάρκεια των πόρων. Οι πόροι που είναι διαθέσιμοι αυτή τη στιγμή δεν είναι επαρκείς. Προβλέπεται από τη νομοθεσία ότι το 25% των προστίμων θα πηγαίνει στα Παρατηρητήρια. Εκτιμούμε ότι δεν είναι επαρκές αυτό το ποσό και κινούμαστε προς κάποιες λύσεις.

Αυτό που μπορώ να σας πω, καταλήγοντας, είναι ότι στο επόμενο σχέδιο νόμου που θα φέρει το Υπουργείο τον επόμενο μήνα -αυτό το οποίο είναι τώρα σε εξέλιξη είναι για τα περιβαλλοντικά θέματα, το επόμενο είναι για πολεοδομικά- χωροταξικά και έχει μέσα και τα θέματα των αυθαιρέτων- θα υπάρχουν συγκεκριμένες απαντήσεις για όλα αυτά τα ζητήματα και για τον τρόπο με τον οποίο θα τα χειριστούμε.

Ευχαριστώ πολύ.