Σ. Φάμελλος: “Είμαστε πολύ μακριά από τις απαιτήσεις που δημιουργεί η κλιματική κρίση”

«Δυστυχώς, η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται ακόμη πολύ μακριά από τις απαιτήσεις που δημιουργεί η κλιματική κρίση. Προς το παρόν, οι δηλώσεις εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας περιορίζονται σε επικοινωνιακό και όχι σε ουσιαστικό επίπεδο. Τα αιτήματα της νέας γενιάς για την κλιματική αλλαγή, τα οποία αποκρυσταλλώνονται στο πρόσωπο της Γκρέτα Τούνμπεργκ, καλούν για μία μεγάλη ριζοσπαστική αλλαγή στον τρόπο παραγωγής και  κατά συνέπεια μία αλλαγή του οικονομικού συστήματος, με την παράλληλη καταπολέμηση των ανισοτήτων», δήλωσε ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, ανοίγοντας την ομιλία του στο πλαίσιο του συνεδρίου «The Economist».

Τόνισε ότι δεν μπορεί να στηρίζει κάποιος πολιτικές κυκλικής οικονομίας, μηδενικών εκπομπών ρύπων και άνθρακα, χωρίς να προτείνει ταυτόχρονα ριζικές αλλαγές στον τρόπο παραγωγής και την οργάνωση της οικονομίας. Ο κύριος Μητσοτάκης, από το βήμα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), ανακοίνωσε την απολιγνιτοποίηση της Ελλάδας έως το 2028. Όμως, η εν λόγω εξαγγελία του Πρωθυπουργού αποτελεί μόνο ένα θεωρητικό σχήμα και δεν εξηγεί πώς ακριβώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Πρωταρχική μας μέριμνα  πρέπει να είναι ότι δεν θα αποτελέσει ένα νέο εργαλείο δημιουργίας νέων ανισοτήτων.

Ο Σ. Φάμελλος παρουσίασε στη συνέχεια, τις πρωτοβουλίες που έλαβε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στην κατεύθυνση της οικονομίας μηδενικών εκπομπών και άνθρακα, όπως την Εθνική Στρατηγική για την κυκλική οικονομία και το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που είναι σε απόλυτη συμφωνία με το στόχο της κλιματικής ουδετερότητας για το 2050. Σημείωσε πως «Οφείλουμε όμως, σε αυτή την κατεύθυνση, να λαμβάνουμε υπόψη μας τα ζητήματα της ενεργειακής ασφάλειας, της ενεργειακής φτώχειας και φυσικά ειδική μέριμνα για τη διατήρηση του ενεργειακού κόστους σε χαμηλά επίπεδα, τόσο για τους καταναλωτές, όσο και για τις επιχειρήσεις, την παραγωγική βάση της χώρας».

«Χρειαζόμαστε ακόμη, ένα Ειδικό Χωροταξικό για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ώστε να επιτύχουμε τους στόχους μας για την κλιματική αλλαγή χωρίς νέες ανισότητες ή προβλήματα στην προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης οι Περιφέρειες της χώρας οφείλουν μετά το Νόμο 4414/2016 να εκπονήσουν πλέον τα δικά τους σχέδια προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Έχουμε ήδη καθυστερήσει πολύ και οφείλουμε άμεσα να προχωρήσουμε από τη θεωρία στην πράξη».

Στάθηκε έπειτα, στα θέματα της απολιγνιτοποίησης, της κυκλικής οικονομίας και της γαλάζιας ανάπτυξης.

Για την απολιγνιτοποίηση

Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ο λιγνίτης δεν θα υποκατασταθεί από άλλα ορυκτά καύσιμα, όπως το φυσικό αέριο, αλλά θα πρέπει να αντικατασταθεί από ΑΠΕ. Πρέπει επιπρόσθετα να διασφαλίσουμε ότι θα ληφθεί ειδική μέριμνα και θα εξασφαλιστεί χρηματοδότηση για τις περιοχές που η παραγωγική τους βάση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη λιγνιτική παραγωγή, ώστε να μην δημιουργηθούν νέες ανισότητες.

Για τη γαλάζια ανάπτυξη

Σήμερα, δεκατέσσερα νησιά της χώρας μας έχουν αποκτήσει μονάδες αφαλάτωσης που συνεπάγεται μείωση κόστους 4,5 εκατ. ευρώ, ως ουσιαστική απάντηση στο μονοπώλιο υδροδότησης των νησιών που η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ παρέλαβε το 2015. Η στρατηγική μας για την παράκτια ζώνη και το θαλάσσιο χώρο δεν πρέπει να περιορίζεται στην ανάπτυξη του τουρισμού και ειδικότερα ξενοδοχειακών μονάδων. Για πρώτη φορά, επί ΣΥΡΙΖΑ και ύστερα από 20 χρόνια που υπήρχε η θεσμική πρόβλεψη, θεσμοθετήθηκε η πρώτη Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών στη χώρα, στο Νότιο Θερμαϊκό. Ωστόσο, υπάρχει και το θέμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον ελληνικό μικρονησιωτικό χώρο καθώς ο ρυθμός ανόδου της στάθμης της θάλασσας έχει διπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. Το πόρισμα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του Σεπτεμβρίου του 2019, εντείνει τις ανησυχίες μας και μας καλεί να αναβαθμίσουμε την Εθνική Θαλάσσια Στρατηγική αλλά και το σχεδιασμό στις παράκτιες περιοχές της χώρας.

Για την κυκλική οικονομία

Κυκλική οικονομία δεν είναι μόνο η ανακύκλωση. Δεν μπορεί να μην αποτυπώνεται στην τιμή ενός προϊόντος το οικολογικό του αποτύπωμα, το οποίο προφανώς περιλαμβάνει και τη διάσταση της ανακυκλωσιμότητας. Προς την κατεύθυνση της χρήσης οικονομικών εργαλείων και της κινητροδότησης, υπάρχει ήδη νομοθετική πρόβλεψη για νέα τιμολόγηση της επεξεργασίας απορριμμάτων για τους δήμους, ανάλογα με τις επιδόσεις τους στους τομείς της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης, η οποία εάν εφαρμοστεί δίνει κίνητρα τόσο στην αυτοδιοίκηση όσο και στους πολίτες, μέσω της μείωσης τελών. Η πολιτική αυτή πρέπει να εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου του 2020. Συνεπώς τίθεται το ερώτημα αν το πολιτικό σύστημα, κυβέρνηση και αυτοδιοίκηση, έχουν πράγματι τη βούληση να την εφαρμόσουν.

Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Φάμελλος αναφέρθηκε στο ζήτημα των κριτηρίων χρηματοδότησης. Τόνισε ότι τα κριτήρια μηδενικού άνθρακα – μηδενικών αποβλήτων πρέπει να εφαρμοστούν πλέον οριζόντια, σε όλες τις χρηματοδοτήσεις, δημόσιες αλλά και τραπεζικές. Συνδυαστικές λύσεις, όπως οι ενεργειακές κοινότητες στα νησιά, μπορούν να προωθήσουν την ενεργειακή αυτονομία και τη γαλάζια οικονομία, ενεργοποιώντας φορείς της αγοράς, τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και δίνοντας κοινωνικό πρόσημο στην ανάπτυξη.