Σ. Φάμελλος: “Η κυβέρνηση Μητσοτάκη απομακρύνει τη χώρα από την ευρωπαϊκή κανονικότητα στον τομέα των απορριμμάτων”

«Η Ευρώπη είναι προσανατολισμένη εδώ και δεκαετίες στην κοινωνία της πρόληψης και της ανακύκλωσης των απορριμμάτων, αλλά η κυβέρνηση του κ.Μητσοτάκη ακολουθεί περίεργες πολιτικές που επαναφέρουν τη λογική της καύσης που είναι μια αντικοινωνική αλλά και αντικλιματική» ανέφερε ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και Βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης, Σωκράτης Φάμελλος, στην ημερίδα “Waste to Energy” με θέμα την ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων.

Στην τοποθέτησή του, ο Σ.Φάμελλος τόνισε ότι η επιλογή σχεδιασμού που έγινε το 2015 από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν απόλυτα συμβατή με την ευρωπαϊκή στρατηγική, και ανταποκρίθηκε πλήρως στα ελλείμματα που υπήρχαν εκείνη την εποχή. «Το 2015 ολοκληρώθηκε με εκτενή διαβούλευση, ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων. Η χώρα εκείνη την εποχή δεν είχε σχεδιασμό, αντίθετα υπήρχε αιρεσιμότητα και δεν μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν έργα στον τομέα των αποβλήτων. Υπήρχαν επίσης μεγάλα ζητήματα στις ποιοτικές παραμέτρους του σχεδιασμού, δηλαδή στην ανακύκλωση, στην ταφή και στην επεξεργασία, αλλά και έλλειμμα σε τεχνοκρατικό επίπεδο, καθώς για βιοαέριο και δευτερογενή υλικά δεν υπήρχαν προδιαγραφές», επεσήμανε.

Ο Σ.Φάμελλος τόνισε ότι ο Εθνικός Σχεδιασμός του 2015 έδωσε προτεραιότητα στη διαλογή στην πηγή στους Δήμους και στην ανακύκλωση, υιοθετώντας τους τότε ισχύοντες στόχους του 50% ανακύκλωση στην πηγή,  που πλέον γίνονται όλο και πιο απαιτητικοί. Περιείχε επίσης και την κυκλική οικονομία μέσα και από τη διαχείριση των αποβλήτων, και η Ελλάδα ήταν μέσα στις 10 πρώτες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ανέπτυξαν σχετική στρατηγική, η οποία συμφωνήθηκε με όλους τους φορείς την άνοιξη του 2019. Ολοκληρώθηκαν το 2016-2017 οι ολοκληρωμένοι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί σε όλη τη χώρα, η δέσμευση χρηματοδοτήσεων για απαιτούμενα έργα αλλά και νέα διαφανής βάση για τα Συστήματα Ανακύκλωσης.

Ο Σ.Φάμελλος υπογράμμισε ότι ο Εθνικός Σχεδιασμός του 2015 δεν απέκλειε την ενεργειακή αξιοποίηση, αλλά την είχε θέσει ως τελευταία επιλογή, με  πολύ αυστηρές και συγκεκριμένες προϋποθέσεις για ένα μικρό τμήμα επεξεργασμένων αποβλήτων: «Υπήρχε φυσικά η παραγωγή βιοαερίου και δυνατότητα έγχυσής του στο δίκτυο, και, εφόσον είχαν εξαντληθεί όλες οι ιεραρχικά ανώτερες επιλογές, ένα τμήμα του υπολείμματος επεξεργασίας με πολύ σαφείς προδιαγραφές και το ελάχιστο δυνατό μπορούσε να αξιοποιηθεί στη βιομηχανία, αποκλειστικά για την αντικατάσταση ορυκτών καυσίμων, καθώς δεν υπάρχουν άλλες λύσεις για ορισμένες διεργασίες που να εξασφαλίζουν βιωσιμότητα και τις θέσεις εργασίας», υπογράμμισε.

Αναφερόμενος στην αναθεώρηση της Εθελοντικής Συμφωνίας με την Τσιμεντοβιομηχανία το 2019 ο Σ.Φάμελλος επεσήμανε τα εξής: «Η Συμφωνία έθετε αυστηρότερους όρους από το τότε ευρωπαϊκό πλαίσιο, προτεραιοποιούσε τη διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση και είχε έντονη την διάσταση της κοινωνικής συμμετοχής και του κοινωνικού ελέγχου. Αυτό είναι η μόνη βάση για να μπορέσει να προχωρήσει κάτι, γιατί πλέον βιώνουμε το αποτέλεσμα της απώλειας αξιοπιστίας και της κεντρικής διοίκησης, και της αυτοδιοίκησης και της βιομηχανίας προς τις τοπικές κοινωνίες σε όλα τα επίπεδα», υπογράμμισε.

Δυστυχώς, σήμερα, όπως επεσήμανε ο Σ.Φάμελλος, υπάρχει έλλειμμα σε επίπεδο σχεδιασμού. «Έγινε ένας Εθνικός Σχεδιασμός τον Αύγουστο του 2020, χωρίς καμία διαβούλευση ή συζήτηση στη Βουλή, σήμερα είναι πάλι υπό αναθεώρηση, χωρίς συμμετοχή της Βουλής, ενώ οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί δεν έχουν ολοκληρωθεί. Η Ελλάδα έχει επιπλέον μία προειδοποιητική επιστολή για την υγειονομική ταφή και την εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Απόβλητα, και δεν έχουν δρομολογηθεί λύσεις για να προχωρήσουμε μπροστά, αλλά έχουν γίνει οι αντίθετες επιλογές», επεσήμανε.

Ο Σ.Φάμελλος τόνισε επίσης την εισαγωγή της «μεταβατικής» καύσης για τα σύμμεικτα απορρίμματα που περιλαμβάνεται στις προτεινόμενες τροποποιήσεις του Εθνικού Σχεδιασμού, αλλά και την αλλαγή των προδιαγραφών των μονάδων επεργασίας απορριμμάτων: «Η καύση (δήθεν ενεργειακή αξιοποίηση) των σύμμεικτων απορριμμάτων θα σημάνει το τέλος της ανακύκλωσης, γιατί δεν μπορεί φυσικά να είναι μεταβατική, αφού ο χρόνος απόσβεσης τέτοιων μονάδων υπερβαίνει την 20-ετία. Είναι επίσης ενάντια στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ομοίως, και η μετατροπή Μονάδων Επεξεργασίας που επιχειρεί η κυβέρνηση σε μονάδες που θα παράγουν κυρίως δευτερογενή καύσιμα οδηγεί σε προβλήματα επιλεξιμότητας και στη νέα προγραμματική περίοδο, και δημιουργεί το υπόβαθρο για εκτεταμένη ενεργειακή αξιοποίηση εις βάρος της ανακύκλωσης», υπογράμμισε.

Ο Σ.Φάμελλος τέλος επεσήμανε το θέμα της παραβίασης των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης. «Ο Εθνικός Σχεδιασμός, μαζί με το Ν. 4819 αφαίρεσαν αρμοδιότητες από τους ΟΤΑ. Πλέον το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποφασίζει για το σχεδιασμό και τη χωροθέτηση των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης. Αυτό είναι λάθος: δεν μπορεί το Υπουργείο να αποφασίζει για τα δημοτικά τέλη των πολιτών και για τις επιλογές που είναι διαθέσιμες και θα εφαρμοστούν σε τοπικό επίπεδο», υπογράμμισε.

Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο Σ.Φάμελλος υπογράμμισε ότι η προτεραιότητα είναι στην ανακύκλωση και όχι στην ενεργειακή αξιοποίηση: «Η ανακύκλωση, μαζί με την πρόληψη, είναι οι πραγματικά ευρωπαϊκές επιλογές στη διαχείριση των απορριμμάτων και αυτό αποτυπώνεται και στις προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Η ανακύκλωση είναι μια δημοκρατική επιλογή που προϋποθέτει ενεργούς πολίτες, ενήλικη αυτοδιοίκηση και στήριξη από την κυβέρνηση. Δυστυχώς όμως και σε αυτό το χώρο τα τελευταία τριάμισι χρόνια κυριαρχούν τα σκάνδαλα, κάτι που μας θύμισαν πρόσφατα δημοσιεύματα και έχουμε ήδη καταθέσει πολλαπλά στη Βουλή», επεσήμανε.