ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, διευκρινίζω ότι ερχόμαστε εδώ μετά από μία γραπτή ερώτηση που δεν απαντήθηκε, γι’ αυτό και δεν έχω τον χρόνο να την παρουσιάσω ολόκληρη μέσα στα δύο λεπτά. Επίσης, να πω ότι υπάρχει μία αδυναμία. Καταλαβαίνω ότι ο προφορικός λόγος δεν μπορεί να διατυπώσει όλα τα δεδομένα και χρειαζόμαστε και κάποια έγγραφα. Ίσως από την πορεία της ερώτησης επανέλθετε με κάποιο γραπτό κείμενο. Καταλαβαίνετε ότι δεν θα μπορέσουμε να τα λύσουμε όλα εδώ σήμερα.
Πρέπει να σας πω ότι η ερώτηση αυτή κατατέθηκε, διότι υπήρχε μια πορεία τα τελευταία τρία χρόνια, αν θέλετε, αποκατάστασης αρκετών ρυθμών του οικοσυστήματος στην ορνιθοπανίδα και στην ιχθυοπανίδα της λίμνης, εξαιτίας και των έργων του master plan, που ολοκληρώθηκαν κάποια στιγμή τελικά το 2017 και 2018, και υπήρχε ένα αρνητικό περιστατικό το οποίο πιθανά το διαπιστώσατε κι εσείς, που οφείλεται στη μείωση της στάθμης, σε υδραυλικές παραμέτρους δηλαδή, που είχαν σχέση και με τη βροχόπτωση, και σε μια ευρεία θανάτωση ψαριών στην περιοχή της Κορώνειας, που σχετίζεται μάλλον με την ανομβρία, θα έλεγα όμως και με τη μη συντήρηση κάποιων έργων της περιοχής.
Γι’ αυτό και θέλαμε, με την εμπειρία που είχαμε από την προηγούμενη περίοδο, να συμβάλλουμε στο να πάμε πιο γρήγορα να αποκαταστήσουμε το πρόβλημα, γιατί δεν υπάρχει κανένας λόγος να αναπαράγεται ένα τέτοιο αρνητικό, αν θέλετε, φαινόμενο. Ευτυχώς, οι αναλύσεις της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας δείχνουν ότι δεν έχουμε παθογόνους οργανισμούς, δεν έχουμε δηλαδή κάποια παράσιτα και κάποιο παθογόνο παράσιτο στην περιοχή.
Υπήρξαν όμως αρκετά έργα που ξεκίνησαν το 2005 στην περιοχή. Δεν προχωράγανε καλά. Καταφέραμε με πολύ κόπο και με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, σε δύσκολα χρόνια –μιλάω για το 2016-17, που δεν είχαμε δημοσιονομικά περιθώρια- να ολοκληρώσουμε τα έργα, γιατί το 2013 η χώρα παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για πέντε έργα του master plan, τα οποία δεν είχαν προχωρήσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις, και υπήρξε από το 2016 μία προσπάθεια από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων να συντονιστεί η λειτουργία των έργων μετά το master plan.
Ερχόμαστε λοιπόν τώρα σε αυτήν την περίοδο, όπου στις 30 Αυγούστου με απόφαση του Ειδικού Γραμματέα καθορίζεται ο ρόλος όλων των φορέων για τη διαχείριση πλέον και του υδραυλικού αλλά και του οικολογικού συστήματος της περιοχής, αλλά φαίνεται ότι εκεί υπάρχει πλέον ένα μεγάλο έλλειμμα.
Δεν αναφέρομαι καθόλου στο θέμα των δράσεων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, για το οποίο θα πρέπει να δημιουργήσουμε –ο πολιτικός κόσμος- ένα κοινό μέτωπο για να εφαρμοστεί αυτό που καθυστερεί εδώ και τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια, δηλαδή ο περιορισμός της άρδευσης και η χρήση αντικινήτρων με νέες τεχνολογίες στην περιοχή.
Αναφέρομαι όμως στο πώς θα διαχειριστούμε τα έργα που υπάρχουν ήδη, τώρα που καταργήθηκε η Ειδική Γραμματεία Υδάτων. Γιατί αυτό είναι το πρώτο στοιχείο που πρέπει να λύσουμε, κύριε Χατζηδάκη. Ο συντονισμός των έργων αυτών ήταν στην Ειδική Γραμματεία Υδάτων. Η Κυβέρνηση από τη συγκρότησή της κατήργησε την Ειδική Γραμματεία Υδάτων. Για να καλύψει λοιπόν αυτή τη αδυναμία, -και γνώσεις όμως, επιτρέψτε μου, όχι μόνο επιχειρησιακών εργαλείων- ήρθε με μία σύσκεψη φορέων, που κάλεσε ο Υφυπουργός Μακεδονίας-Θράκης, για να συζητήσουν πράγματα που ήταν ήδη αποφασισμένα.
Και γι’ αυτό εμείς έχουμε επέμβει με την ερώτηση αυτή. Δηλαδή ο καταμερισμός των ρόλων υπάρχει ήδη με απόφαση της 30ής Αυγούστου και ήταν υποχρέωση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας να καθαρίζει τα έργα, τις τάφρους που θα φέρουν το νερό στη λίμνη. Μιλάμε για κάτι πάρα πολύ απλό, που με τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας, με τα μηχανήματα έργου, μπορούσε να γίνει το «ξεμπάζωμα» -συγχωρέστε με για τον όρο- έτσι ώστε η λίμνη να μην έχει τόσο γρήγορη πτώση στάθμης. Αυτό ως στοιχείο συναγερμού υπήρχε διατυπωμένο ήδη στο σχέδιο από τις 30 Αυγούστου. Όμως, δυστυχώς, και λόγω της κατάργησης της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων αλλά και λόγω της ελλιπούς πληροφορίας, δεν έχει διαπιστωθεί κάτι τέτοιο.
Ξεκινάω λοιπόν με την πρώτη ερώτηση, κύριε Χατζηδάκη, που έχει να κάνει με το γιατί δεν υλοποιήθηκαν τα άμεσα μέτρα καθαρισμού των τάφρων στην περιοχή και της αποκατάστασης της λίμνης για τη φετινή περίοδο, για το 2019, και τι άλλες πληροφορίες έχετε εσείς για τη διαχείριση των έργων του master plan. Και θα επανέλθω με τα υπόλοιπα, όπως σας είπα, γιατί είναι πολύ μεγάλη η γραπτή ερώτηση και δεν μπορούν όλα μέσα σε δύο λεπτά να παρουσιαστούν.
Ευχαριστώ.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: Κύριε Φάμελλε, πράγματι είναι μεγάλη η ερώτηση και μεγάλο το θέμα. Και μεγάλη ιστορία, πολλών ετών, που εσείς την ξέρετε έτσι κι αλλιώς καλύτερα από μένα, διότι ότι είστε και Βουλευτής της περιοχής, ζείτε εκεί. Είναι μια θλιβερή ιστορία πολλών ετών. Έχουν γίνει κατά καιρούς διάφορες προσπάθειες. Εγώ βρέθηκα στην περιοχή στις αρχές Σεπτεμβρίου, πάλι με τον Γενικό Γραμματέα, και είχα κάνει δηλώσεις και είχα πει ότι πράγματι υπήρχε πρόοδος. Δεν έχω κανένα λόγο να το αμφισβητήσω, το δέχεται και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Από την άλλη πλευρά, όσο υπήρχε πρόοδος και όσο ήταν αλήθεια, άλλο τόσο αλήθεια ήταν ότι η κατάσταση ήταν εύθραυστη. Αυτή νομίζω τη λέξη χρησιμοποίησα τότε και πράγματι πριν περάσουν είκοσι μέρες από τη δήλωσή μου αποδείχθηκε ότι είναι εύθραυστη, διότι είχαμε μία σειρά από δυσμενείς εξελίξεις τις οποίες περιγράψατε.
Δεν έχουμε μείνει απαθείς. Δηλαδή η σύσκεψη, η οποία έγινε τότε με τον Γενικό Γραμματέα μας, κ. Αραβώση και τον Υφυπουργό Εσωτερικών, αρμόδιο για θέματα Μακεδονίας-Θράκης, τον κ. Καράογλου, εξέτασε όλα αυτά τα ζητήματα και υπήρξε και άλλη σύσκεψη εν τω μεταξύ. Θα μου πείτε τώρα «συσκέψεις και επιτροπές» και θα μπορούσε κανείς να συμφωνήσει καταρχήν μαζί σας, αλλά με κάποια μέθοδο πρέπει κανείς να προχωρήσει.
Εκτός από τις συσκέψεις έχουμε ήδη μια δέσμευση του Πράσινου Ταμείου ότι μπορεί να χρηματοδοτήσει μία σειρά από έργα μέχρι 800 χιλιάδες ευρώ, για να πραγματοποιηθεί μία σειρά από δράσεις στη λίμνη.
Επίσης, έχουμε δώσει εντολή στις αρμόδιες υπηρεσίες και στις υπηρεσίες που σχετίζονται με το ΕΣΠΑ, να δουν τα ζητήματα των βιολογικών καθαρισμών σε μία σειρά από οικισμούς γύρω-γύρω, διότι αντιλαμβάνεστε και είμαι βέβαιος πως συμφωνείτε ότι αλλιώς κάνουμε ένα σισύφειο έργο. Δηλαδή, κάνουμε την ενωτική τάφρο με τη Βόλβη. Προσπαθούμε να βάλουμε παραπάνω νερό, προσπαθούμε να κάνουμε κάποιες παρεμβάσεις, για να καθαρίσει το νερό και από τα γύρω χωριά συνεχίζουμε να ρυπαίνουμε τη λίμνη, μαζί με άλλες γεωργικές δραστηριότητες, όπως φυτοφάρμακα, λιπάσματα που κάνουν την κατάσταση ενδεχομένως και χειρότερη.
Πρέπει να προχωρήσουν οι βιολογικοί καθαρισμοί και έχω πει ότι για μας είναι προτεραιότητα. Ξέρετε όμως, εσείς είστε μηχανικός, ότι έχουμε ορισμένες μελέτες. Δεν είμαστε στον κόσμο των κινουμένων σχεδίων, ότι αποφασίζουμε να κάνουμε έναν βιολογικό καθαρισμό και τον έχουμε αύριο το πρωί. Είναι και ευθύνη όλων των εμπλεκομένων και στην περιοχή εκεί, να κάνουν όσο πιο γρήγορα γίνεται τη δουλειά τους.
Επίσης, υπάρχει –αναφερθήκατε και συμφωνώ μαζί σας- το θέμα του τι θα γίνει με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με τους αγρότες και με τις αποζημιώσεις των αγροτών, έτσι ώστε να προχωρήσει η στάγδην άρδευση, να προχωρήσουν άλλες δράσεις, έτσι ώστε να μην πέφτουν κατά κύματα τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα μέσα στη λίμνη.
Προς τα εκεί κατευθυνόμενα και επειδή και ο χρόνος κατευθύνεται προς τη λήξη του, θα μου πείτε και θα σας ξαναπώ.
Ευχαριστώ.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, είναι πράγματι ο χρόνος πολύ δύσκολος για ένα τόσο μεγάλο θέμα. Θα επιμείνω λίγο στο πρώτο θέμα που έθιξα. Η λειτουργία των έργων αποκατάστασης είναι πάρα πολύ σημαντική, γι’ αυτό θα καταθέσω την απόφαση του Ειδικού Γραμματέα Υδάτων στις 30 Αυγούστου του 2018 για το ποιοι είναι οι ρόλοι στην περιοχή.
(Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Σωκράτης Φάμελλος καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν έγγραφο, το οποίο βρίσκεται στο Αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
Υποπτεύομαι ότι το έχετε, αλλά και για θεσμικούς λόγους οφείλω να το κάνω, διότι πρέπει να επιμείνουμε την εφαρμογή αυτού του μέτρου. Δηλαδή που φαίνεται αδιανόητο να έχουμε κατασκευάσει και εκεί υδραυλικά έργα και να μην τα καθαρίζουμε, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται ξανά η απορροή προς τη λίμνη και η λίμνη να ξηραίνεται.
Νομίζω ότι είναι απαράδεκτο και ανθρώπινα απαράδεκτο. Δεν έχει να κάνει μόνο με τη θεσμική λειτουργία και γι’ αυτό μου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση το πώς φτάσαμε σε αυτό το φαινόμενο στο τέλος του καλοκαιριού, όταν έπρεπε απλά να καθαρίσουμε μία τάφρο.
Επιτρέψτε μου να σας πω ότι το αίτημα το οποίο ήρθε τέλος Απριλίου στο Υπουργείο –διότι ενημερώθηκα γι’ αυτό, καθώς ήμουν ακόμα στο Υπουργείο- δεν είχε τη μελέτη καθαρισμού. Από την άλλη μεριά, επιτρέψτε μου να σας πω ότι δεν χρειάζονται αυτές οι εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ που περιγράψατε για να ξεκινήσουμε τον καθαρισμό μιας τάφρου. Αυτό μπορεί να επέλθει στη συνέχεια ως δεύτερο έργο της διοίκησης. Δεν είναι νομίζω απαιτητό για να έχουμε μια άμεση παρέμβαση στην περιοχή.
Το δεύτερο ζήτημα, το οποίο θέλω να σας πω είναι ότι από ό,τι γνωρίζουμε και στη δική σας επίσκεψη, αλλά και μετά εγγράφως οι φορείς είχαν ενημερωθεί για την πτώση στάθμης της λίμνης. Ο φορέας δηλαδή σας το περιέγραψε στην επίσκεψη σας –γιατί και εμείς επισκεφτήκαμε την περιοχή- και υπάρχει και έγγραφο που έχω στα χέρια μου, που λέει ότι υπάρχει θέμα επικίνδυνης πτώσης στάθμης και πρέπει να γρηγορήσουν οι υπηρεσίες. Δεν το είδαμε όμως αυτό να γίνεται.
Όμως, αυτά στα οποία θέλω να έρθω στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης είναι τα εξής: Σας ζητάμε να μας παραδώσετε αν υπάρχουν δεδομένα ελέγχου από τις δραστηριότητες στην περιοχή, που έχουν να κάνουν με τον βιολογικό καθαρισμό της πόλης του Λαγκαδά, με το ΧΥΤΑ της Μαυροράχης, διότι υπάρχει μεγάλη ανησυχία στους περιοίκους. Όταν επισκεφθήκαμε κι εμείς την περιοχή τέλος Σεπτεμβρίου μας είπαν ότι υπάρχει χρωματισμένη απορροή που καταλήγει στη λίμνη. Άρα κάτι μπορεί να συμβαίνει περίεργο. Νομίζω ότι οι υπηρεσίες και το Σώμα Επιθεωρητών μπορούν να σας παραδώσουν και να μας δώσετε κι εμάς έγγραφα που έχουν να κάνουν με τις μετρήσεις ποιότητας και το φαινόμενο της οικολογικής υποβάθμισης.
Επίσης, ήθελα να αναφερθώ και στο τελευταίο που είπατε σχετικά με τα έργα βιολογικών καθαρισμών στην περιοχή. Προσέξτε στην περιοχή έχουν ήδη ενταχθεί έργα βιολογικών καθαρισμών και μάλιστα από την προηγούμενη περίοδο. Δεν λέω από την προηγούμενη Κυβέρνηση, είναι μία σειρά θεσμών που το κάνει. Έτσι, λοιπόν για το Ζαγκλιβέρι και για τον Σοχό έχουμε τα εξής: 6,2 εκατομμύρια ευρώ το Ζαγκλιβέρι και 4,3 εκατομμύρια ο Σοχός έχουν ενταχθεί. Όμως, με δική μας απόφαση εντάχθηκαν στον κατάλογο προτεραιότητας έργα στο Λαγκαδά, το Κάτω Σχολάρι, τα Λαγυνά, το Καβαλάρι και η Άσσηρος που είναι δίπλα στη λίμνη.
Εφόσον, λοιπόν, εμείς πήραμε την πρώτη πολιτική απόφαση, κάναμε κατάλογο προτεραιότητας, εθνικό σχέδιο διαχείρισης λυμάτων σε συνεργασία με τη DG REGIO και το έχουμε καταθέσει πλέον στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η χώρα μας έχει ένα σύγχρονο εργαλείο, το ερώτημα που μένει στην επόμενη πολιτική ηγεσία είναι το εξής: Έχει προγραμματίσει την ένταξη των έργων αυτών ή απλά αυτό που ανακοινώσατε ότι πήγατε στη λίμνη ήταν μία υπόσχεση που ήδη υπήρχε από τον προγραμματισμό της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας;
Κύριε Χατζηδάκη, δεν μου αρέσουν οι φράσεις εντυπωσιασμού. Έχουμε προχωρήσει στην ωρίμανση των έργων στην περιοχή και υπήρξαν και οι πολιτικές αποφάσεις για τον κατάλογο προτεραιότητας. Έχετε κάνει κάτι για να προχωρήσετε ένα βήμα παραπάνω; Αυτό μας ενδιαφέρει και όποτε είστε έτοιμοι να μας το δώσετε γιατί η περιοχή μας ενδιαφέρει και ιδιαίτερα βέβαια και λόγω της λίμνης, αλλά και λόγω της καταγωγής μου από εκεί.
Δυστυχώς, υπάρχουν συζητήσεις και προσέξτε τις. Σας το λέω και προσωπικά. Κάποιοι θέλουν να καταργήσουν την ευθύνη για την παρακολούθηση των έργων. Υπάρχουν αλληλογραφίες να υπάρξουν νέοι φορείς στην περιοχή. Μην δώσετε βάση στις σειρήνες.
Το ζητούμενο είναι, τώρα που με την Ευρώπη έχουμε βρει ένα δρομολόγιο, να λειτουργήσουν τα έργα και να προχωρήσουν οι βιολογικοί καθαρισμοί. Δεν χρειάζονται παιχνίδια πολιτικής εξουσίας στην Κορώνεια. Παίχτηκαν δύσκολα παιχνίδια, η χώρα αμαυρώθηκε για ένα διάστημα στην Κορώνεια. Τώρα έχουμε δημιουργήσει ένα δρομολόγιο, που μπορείτε πραγματικά να συνεχίσετε το έργο του έχουμε παραδώσει.
Ευχαριστώ.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: Κύριε Φάμελλε, πρώτα απ’ όλα να πω ότι από την πληροφόρηση που έχουμε από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η όλη εξέλιξη των πραγμάτων, η διαχείριση του θέματος από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων στην οποία αναφερθήκατε, δεν ήταν ικανοποιητική. Η επαφή τους, η συνεργασία τους με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν ήταν ικανοποιητική και τα πράγματα είναι αρκετά λιγότερο θετικά από όσο τα παρουσιάζετε. Δεν έχω κανέναν λόγο να επιμείνω σε αυτό.
Θέλω να σταθώ σε δύο άλλα στοιχεία. Το ένα στοιχείο είναι οι βιολογικοί καθαρισμοί. Ανεξάρτητα από το πόσο ώριμοι ή δεν είναι οι βιολογικοί καθαρισμοί, έτσι κι αλλιώς ξέρουμε ότι έχουμε κάμποσες εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στην άκρη για βιολογικούς καθαρισμούς σε όλη τη χώρα. Επομένως, είναι προτεραιότητα του Υπουργείου, προφανώς. Θα έπρεπε να μην έχουμε επαφή με την κοινή λογική να μη θέλουμε να αξιοποιήσουμε αυτά τα κονδύλια. Όπου είμαστε πιο έτοιμοι, θα τρέξουμε πιο γρήγορα. Και φυσικά και στην Κορώνεια, διότι δεν γίνεται να συνεχίζεται επί τόσα πολλά χρόνια το πρόβλημα το οποίο υπάρχει εκεί.
Αν θέλετε τη δική μου προσωπική άποψη, θεωρώ ότι το σύστημα των φορέων προστατευόμενων περιοχών, ανεξάρτητα από τις προθέσεις που έχουν οι άνθρωποι, που σε πολλές περιπτώσεις είναι πολύ γνωστοί επιστήμονες, πάσχει γιατί δεν έχουν τις απαιτούμενες αρμοδιότητες, δεν έχουν πόρους και δεν είναι ξεκαθαρισμένο τι κάνουν οι φορείς, τι κάνουν οι περιφέρειες κ.ο.κ. Χρειάζεται, λοιπόν, υπό το πρίσμα της ενίσχυσης των φορέων προστατευόμενων περιοχών, μια αναθεώρηση του σχετικού σχεδιασμού.
Δεν είμαστε καταδικασμένοι να συμφωνούμε, αλλά πιστεύω ότι ειδικά στο θέμα της Κορώνειας, όποια αναθεώρηση του σχεδιασμού και να κάνουμε, επειδή θα εμπλέκεται το Υπουργείο Γεωργίας, θα εμπλέκεται το Υπουργείο Εσωτερικών, θα εμπλέκεται το Υπουργείο Περιβάλλοντος, θα εμπλέκεται η Περιφέρεια, θα εμπλέκονται χίλιοι δυο -εγώ νομίζω, αυτή είναι αντίληψη που αντιμετωπίζω εγώ τα πράγματα, μπορεί να είναι δική μου παραξενιά- χρειάζεται ένας συντονιστής, ένας project manager, ο οποίος να αναλάβει, όπως λένε στο στρατό με 108, το θέμα και να το πάει από την αρχή μέχρι τέλους. Αλλιώς, θα καθυστερούμε και θα έχουμε προβλήματα. Εσείς θα λέτε τα δικά σας, εγώ θα λέω τα δικά μου, αλλά το πρόβλημα δεν θα έχει την αντιμετώπιση που πρέπει. Αυτή θα είναι και η εισήγησή μου προς τον Πρωθυπουργό, επειδή το συγκεκριμένο θέμα ξεπερνάει τα όρια του δικού μας Υπουργείου, να το αντιμετωπίσουμε με αυτήν την αντίληψη.
Όσον αφορά τις ευθύνες, κανένας δεν μπορεί να πει ότι δεν υπάρχουν ευθύνες διαχρονικά γι’ αυτό το θέμα. Θα έλεγα να μην επιμείνουμε πολύ στις ευθύνες του τελευταίου τριμήνου, διότι καλά-καλά δεν ξεκινήσαμε ακόμα. Ας μην κάνουμε αντιπολίτευση μ’ αυτό το πνεύμα. Είμαστε εδώ για να συνεργαστούμε, κοιτώντας προς τα μπρος για να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα και να δημιουργηθεί μία νέα θετική εικόνα γι’ αυτήν την πολύ όμορφη, πράγματι, περιοχή, η οποία κινδυνεύει να είναι μία ανάμνηση. Κινδυνεύει η όμορφη εικόνα της, αν δεν κάνουμε αυτά τα οποία πρέπει.
Παρακολουθείστε τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης εδώ