Τοποθέτηση Σ. Φάμελλου στην Επιτροπή Προστασία Περιβάλλοντος για την πολιτική προστασία

Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.

Θα μου επιτρέψετε να κάνω μια μικρή διευκρινιστική ερώτηση, πρώτα προς τον κ. Γενικό, γιατί έχει να κάνει και με την τοποθέτησή μου.

Κύριε Γενικέ, συγχωρήστε με, αλλά στην εισαγωγική σας τοποθέτηση δεν μπόρεσα απόλυτα να το κατανοήσω και είναι σημαντικό για να συμβάλουμε στην συζήτηση, αναφερθήκατε στο νέο σχέδιο που θα έρθει.

Είπατε στην εισαγωγή σας ότι ο Ιόλαος είναι ένα δείγμα του καινούργιου σχεδίου.

Είναι ένας προπομπός, ένα κομμάτι του ή κάτι τέτοιο;

Πρέπει να διευκρινίσουμε για τον Ιόλαο και τον Δάρδανο, τουλάχιστον για ποιο λόγο το συζητάμε εδώ.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ (Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας): Αυτά είναι κάποια γενικά σχέδια που είναι προαπαιτούμενα, για να μπορέσουν να λειτουργήσουν οι δομές, οι οποίες θα προβλεφθούν στο νόμο. Το σχέδιο νόμου προφανώς προβλέπει την ανάγκη γενικών και ειδικών σχεδίων και σε περιφερειακό ή σε τοπικό επίπεδο, που περιλαμβάνουν κάποια ζητήματα, τα οποία κατά καιρούς έχουν και μάλιστα και εσείς ως υπουργός, όπως τη συνεργασία με τη Δασική Υπηρεσία και τους εμπλεκόμενους φορείς, την έχετε επεξεργαστεί και έχετε κάνει και πολύ σημαντική διαβούλευση πάνω σε αυτό. Άρα, είναι άλλο το σχέδιο νόμου και άλλο τα γενικά σχέδια διαχείρισης.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι Βουλευτές και αγαπητοί καλεσμένοι, με βάση αυτή την απάντηση εγώ οφείλω να πω ότι δεν ενημερωθήκαμε σήμερα για κάτι καινούργιο. Αυτό, το οποίο συζητήσαμε και νομίζω ότι το ξέρετε πολύ καλά όλοι και βέβαια οι υπηρεσιακοί παράγοντες και οι αξιωματούχοι που το παρουσίασαν, είναι αυτό που γίνεται κάθε χρόνο. Ο «Ιόλαος» και ο «Δάρδανος» ή τουλάχιστον η αντίστοιχη διαδικασία εγκυκλίου, που διατυπώνει τις συνεργασίες, προκύπτει από το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει, γιατί δεν θα μπορούσαν οι αξιωματικοί να πουν κάτι διαφορετικό από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και πηγαίνει κάθε χρόνο στις υπηρεσίες.

Το λέω αυτό για δύο λόγους: Πρώτον, ο κύριος Θεοδώρου ανέφερε ότι όταν βγει το σχέδιο νόμου θα πρέπει όλα αυτά να τροποποιηθούν και να επικαιροποιηθούν -πιθανά και να ανατραπούν λέω εγώ, γιατί δεν ξέρουμε αν το σχέδιο νόμου θα κρατήσει αυτή τη διαδικασία- και δεύτερον, διότι εγώ ξέρω πολύ καλά, γιατί τα ελάμβανα τα σχέδια τα οποία μας έστελναν, έχω εδώ το αντίστοιχο που λέει «Δεκέμβριο 2018», το οποίο αφορά τις πλημμύρες, τα σχέδια δράσεων πολιτικής προστασίας. Τι θέλω να πω; Κάθε χρόνο η δημόσια διοίκηση επαναλαμβάνει μία εγκυκλιακή διαδικασία, που ενημερώνει όλους τους συμμετέχοντες για το τι θα κάνουν. Άρα ο «Ιόλαος» και ο «Δάρδανος» είναι αυτή η εσωτερική διαδικασία εγκυκλίων. Δεν έχει καμία τομή διοίκησης, διαχείρισης, ενεργοποίησης, πληροφόρησης, οτιδήποτε, εκτός από δύο. Το ένα είναι η κοινή υπουργική απόφαση Γεροβασίλη-Φάμελλου, που αφορά τη συνεργασία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας με τη Δασική Υπηρεσία, του Πυροσβεστικού Σώματος με τη Δασική Υπηρεσία. Δεν υπήρχε, κυρία Πρόεδρε, πράγματι μέχρι τώρα ένα συμπαγές πρωτόκολλο συνεργασίας των δυο υπηρεσιών, αλλά υπάρχει. Υπάρχει, έχει υπογραφεί και μπήκε σε αυτό το σχέδιο. Δεν έχουμε κάτι άλλο.

Και το δεύτερο που είπε ο κύριος Θεοδώρου, είναι τα σχέδια διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας που δεν υπήρχαν στη χώρα μας και έγιναν, έχουν δική μου υπογραφή, είναι σε ΦΕΚ από το 2018 και ήταν αρμοδιότητα της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων, η οποία καταργήθηκε, όμως, από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη και το ιδιαίτερο και κρίσιμο είναι ότι ο ψηφιακός τόπος, που αυτά ήταν ψηφιακά διαθέσιμα, δεν λειτουργεί μετά την κατάργηση της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων, για να μπορεί να πει ο κύριος Θεοδώρου ότι χρειαζόταν να τα βάλουν στα σχέδια αυτά, επειδή η Κυβέρνηση κατήργησε τη διαδικασία ανάρτησης και τη διαδικασία ενημέρωσης.

Εδώ, λοιπόν, τώρα, για να μπορέσουμε εμείς να βοηθήσουμε, νομίζω ότι πρέπει να φύγουμε από την αναπαραγωγή εγκυκλίων που γινόταν και στο παρελθόν. Είναι χρήσιμες, αλλά είναι αυτό που ισχύει. Είναι αυτό, το οποίο η Νέα Δημοκρατία είπε στο πρόγραμμά της και το είπατε και εσείς, αν δεν κάνω λάθος 16 Αυγούστου θα αλλάξει. Άρα, το σωστό και το σημαντικό, που είπε η κυρία Καφαντάρη, είναι να συζητήσουμε το νέο πλαίσιο, όταν αυτό το διατυπώσετε, όταν αυτό αποκτήσει σάρκα και οστά, που δεν μπορεί να αναπαράγει κακοδαιμονίες του παρελθόντος, μιας και εμείς έχουμε καταθέσει νέο σχέδιο νόμου, που το κάναμε και ως Βουλευτές και είναι ήδη στην κοινοβουλευτική διαδικασία. Αυτό αξίζει να το συζητήσουμε, να το συγκρίνουμε, για να μην αναπαράγουμε και προβλήματα.

Τι εντοπίζουμε ήδη στα πρώτα που συζητάμε σήμερα για να βοηθήσουμε την όποια διαδικασία: Πρώτον, στα δασικά η κυβέρνηση του κυρίου Μητσοτάκη δεν περιλαμβάνει καθόλου την πολιτική πρόληψης για τις δασικές πυρκαγιές. Ενώ υπάρχει υπουργική απόφαση για την πρόληψη δασικών πυρκαγιών, είναι από τις πολιτικές οι οποίες διατυπώθηκαν μεταρρυθμιστικά από την προηγούμενη κυβέρνηση, με προγραμματισμό χρηματοδότησης και προσλήψεων και συνεργασία και στη διαδικασία της πυρόσβεσης, αλλά και αποκατάστασης των δασικών υπηρεσιών, που έλειπε. Αυτό είναι περίεργο γιατί λείπει και γιατί δεν υλοποιείται ένα σχέδιο πρόληψης που είναι προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και του περιβάλλοντος, δεν κατανοώ δηλαδή εφόσον είναι εξασφαλισμένοι οι πόροι, διατυπωμένο το σχέδιο, γιατί η Κυβέρνηση δεν υλοποιεί το σχέδιο πρόληψης των δασικών πυρκαγιών -δεν τη νοιάζει να προλάβουμε τις δασικές πυρκαγιές;- και δεν προχωρούν οι προσλήψεις, δεν χρηματοδοτούνται οι δασικές υπηρεσίες και λείπουνε και από αυτά που διαβάζω εδώ. Πρέπει να σας πω ότι η ΚΥΑ η συγκεκριμένη λείπει από τον τελικό κατάλογο του σχεδίου που μας δώσατε, ενώ αναφέρεται στο κείμενο. Έχει επικαιροποιηθεί, αλλά δεν υπάρχει στη λίστα των εγγράφων.

Δεύτερο ζήτημα. Υπάρχει μέσα, και το έχετε αναφέρει και εσείς, ο προσδιορισμός των μικτών ζωνών δάσους – κατοικίας, που είναι ο πιο κρίσιμος χώρος, Μάτι. Όμως, ενώ αυτό ήταν στο σχέδιο πρόληψης δασικών πυρκαγιών και ήταν διατυπωμένο, πώς θα το έχουμε, τώρα η Κυβέρνηση δεν λέει πώς θα το κάνει, ούτε εσείς.

Αντιθέτως, θέλω να σας πω το εξής, μην μπλέξετε μεταξύ σας. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοινώνει την καταγραφή των επικίνδυνων σημείων πλημμύρας και πυρκαγιών, αλλά πρέπει να μας εξηγήσετε ποιος θα κάνει τι, διότι αν το κάνουν και οι δύο παράλληλα, καταλαβαίνετε ότι θα έχετε κάποιες συγκρούσεις και εσείς στην Κυβέρνηση.

Εμείς, επειδή τα ακούμε όλα αυτά και το διαπιστώνουμε, μάς δημιουργούν ανησυχία. Δεν μπορεί να κάνουμε διπλή δουλειά και τσάμπα, όταν μάλιστα υπάρχει υπουργική απόφαση, πώς θα γίνει ο εντοπισμός των κρίσιμων σημείων μικτής ζώνης δάσους – κατοικίας, που μας νοιάζει όλους, γιατί όλοι έχουμε πει ότι δεν πρέπει να ξαναγίνει Μάτι. Άρα, πρέπει να το λύσουμε αυτό.

Το ίδιο πρέπει να γίνει και στις πλημμύρες, δηλαδή δεν μπορώ να πιστέψω ότι στις αρχές του 2020 συζητάμε ακόμα για το σχέδιο διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας, που έπρεπε να γίνει το 2015 – που το κάναμε εμείς για να μην πάρει πρόστιμο η χώρα, γιατί ήταν στα συρτάρια από το 2013, ξεχασμένο – ενώ τώρα πρέπει να γίνει με βάση το κλιματικό μοντέλο της πρόληψης κλιματικής αλλαγής, του μετριασμού και της προσαρμογής, και ενώ οι Περιφέρειες πρέπει να εκπονήσουν τα σχέδια προσαρμογής, που δεν τα είδαμε στα κείμενά σας.

Δηλαδή, οι Περιφέρειες εκπονούν τα σχέδια προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, υποχρεωτικά διά νόμου, όλο αυτό μπαίνει προαίρεση στα χρηματοδοτικά εργαλεία, δεν παίρνουν λεφτά αλλιώς, έτσι πρέπει να γίνει νέο επικαιροποιημένο σχέδιο διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας και εμείς συζητάμε, πώς θα βρει κάποιος τον παλιό χάρτη, τον ψηφιακό, που, ναι, τον κάναμε εμείς, αλλά τώρα έχουμε νέα δεδομένα μπροστά μας.

Έχω την αίσθηση ότι είτε δε γνωρίζουμε καλά το πεδίο, για το οποίο συζητάμε, είτε κάποιοι «παίζουν συγκρουόμενα» μεταξύ τους και χάνουμε το πιο σημαντικό, την προστασία των πολιτών και το σχέδιο πολιτικής προστασίας.

Ως εκ τούτου, λοιπόν, εμείς αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι, δεν μπορούμε σήμερα να συζητάμε για σχέδια, όπως είναι ο ΙΟΛΑΟΣ και ο ΔΑΡΔΑNΟΣ, που λένε π.χ. για τις πλημμύρες, ότι περιμένουμε σχέδιο από τους δήμους το Φεβρουάριο του 2020. Είναι αστείο, δεν μπορείς να πεις σ’ ένα δήμο, ότι εγώ θέλω να κάνεις σχέδιο για την πλημμύρα το Φεβρουάριο, η μισή περίοδος πλημμύρας έχει περάσει. Είναι αδύνατον, είναι αδιανόητο αυτά να γράφονται σε κείμενα.

Όμως, πρέπει να προσπαθήσουμε να λύσουμε και άλλα πράγματα στην καθημερινότητα, το λέω αυτό για το Γενικό Γραμματέα. Περιμένουμε, λοιπόν, τη νομοθετική πρωτοβουλία για το γενικότερο και σας είπαμε, τι πρέπει να λάβετε υπόψη σας και για τις πλημμύρες και τις δασικές πυρκαγιές.

Όσον αφορά, όμως, στο θέμα της Πολιτικής Προστασίας, κύριε Γενικέ, επισημαίνουμε τον κίνδυνο να μπλέξει τα θέματα της Πολιτικής Προστασίας στο γενικό παιχνίδι πολιτικών εντυπώσεων.

Παράδειγμα, ένα από τα ζητήματα, που η Κυβέρνηση προσπάθησε να  κεφαλαιοποιήσει πολιτικά ήταν η διαχείριση του αμιάντου στο Μάτι. Ενώ, λοιπόν, έκανε ένα πολύ μεγάλο πολιτικό σόου, επιτρέψτε μου τη λέξη, ήρθε πρόσφατα με νόμο και παρέτεινε κατά έξι μήνες τη δική της παράταση, για να διαχειριστεί τον αμίαντο. Άρα, για ποιο λόγο να κάνουμε τέτοιες πολιτικές εξυπνάδα μεταξύ μας;

Δεύτερον, πολύ μεγάλη συζήτηση γίνεται για εκείνο το οικόπεδο, που ήταν μαζεμένα τα αποκαΐδια στο Μάτι, θυμάστε, κύριε Χατζηδάκη, τώρα, όμως, υπάρχει νέο οικόπεδο, που μαζεύονται πάλι αποκαΐδια και κλαδιά, είναι «ο Οίκος του Ναύτου», αν δεν κάνω λάθος, και πάλι έχουμε προβλήματα στην αποκομιδή και στη διάθεση.

Αυτό το «θα» το γνωρίζω, κύριε Χατζιδάκη, αλλά μην κάνουμε τους έξυπνους, γιατί «το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται», εδώ πρέπει να λύσουμε προβλήματα για τον πολίτη.

Εμείς επισημαίνουμε όλα αυτά – αμίαντος, καμένα κλαδιά – είναι δύο περιστατικά μέσα στο Μάτι, να μη συζητήσουμε για άλλα, τα οποία λείπουν ακόμα και από την εταιρία «Μάτι Ξανά» και τα υπόλοιπα, δεν θέλουμε να κάνουμε τέτοιου είδους αντιπολίτευση, προσπαθούμε να βοηθήσουμε, ώστε το σχέδιο που θα φέρετε να μην έχει προβλήματα, όπως, καθυστερείτε πάρα πολύ στις υπουργικές αποφάσεις για τις αποζημιώσεις, όπου έχουμε ζημιές. Είναι δικό σας θέμα, γιατί στη δική μας περίπτωση στο Μάτι η έκδοση ΚΥΑ αποζημιώσεων έκανε μία εβδομάδα, στην Μάνδρα έκανε δύο εβδομάδες, δεν μπορεί τώρα να έχουμε τέσσερις μήνες. Είναι ζητήματα αυτά, τα οποία πρέπει να τα λύσουμε, αφορούν στον πολίτη, οι αποζημιώσεις για τους δήμους είναι. Δεν δίνονται, κύριε Χατζηδάκη, σας το λέω και γνωρίζετε συναδελφικά, από την πλευρά της Αυτοδιοίκησης, μας ενδιαφέρουν όλα αυτά.

Άρα, αντί να «ανακαλύπτουμε τον τροχό» ξανά, μη συζητάμε για παλιά σχέδια, να δούμε το καινούργιο με τα νέα δεδομένα, τα οποία υπήρχαν, αλλά φαίνεται ότι αμφισβητούνται από πολιτικές της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, όπως η Ειδική Γραμματεία Υδάτων. Να δούμε τα δεδομένα της κλιματικής κρίσης, που πρέπει να δούμε τι θα κάνει ο κ. Πατούλης στην Περιφέρεια με το σχέδιο προσαρμογής για να ενσωματωθεί και στις υπόλοιπες περιοχές, με τα νέα εργαλεία, που έχουν να κάνουν και με τα λειτουργικά, που μας ενδιαφέρουν, π.χ. οι αποζημιώσεις για τους δήμους.

Όλα τα υπόλοιπα, που είπαν και οι αγαπητοί Αξιωματούχοι, είναι διατυπωμένα ήδη στο θεσμικό πλαίσιο. Η συνεργασία του Πυροσβεστικού Σώματος με τη Δασική Υπηρεσία πλέον έχει κλείσει, είναι διατυπωμένο, δεν μπορεί κανείς να το πάει πίσω. Έπρεπε να κλείσει, ήταν πάρα πολλά χρόνια, το κλείσαμε, έχει γίνει αυτό. Αυτά τα λέω, από την πλευρά της συμβολής.