Τοποθέτηση Σ. Φάμελλου στην Υποεπιτροπή Υδατικών Πόρων

Ευχαριστώ πολύ κυρία Πρόεδρε, να καλωσορίσω και τον Γενικό Γραμματέα και τον Περιφερειάρχη δηλαδή συνάδελφοι από διαφορετικούς δρόμους και οι δύο και όλους τους καλεσμένους με τους οποίους έχω δουλέψει με τους περισσότερους και τους γνωρίζω. Να πούμε κάποια πράγματα εμείς από τη μεριά μας θεσμικά τα οποία θα ήθελε να κρατήσει το Υπουργείο για την αξιοποίηση περαιτέρω. Καταρχήν θεωρούμε ότι έχουμε έναν θεσμικό κίνδυνο το ξέρετε το έχουμε καταθέσει δημόσια. Η κατάργηση της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων και η κατάργηση των φορέων,  θεωρούμε ότι θα οδηγήσουν σε ένα ντόμινο το οποίο θα μειώσει τις δυνατότητες της δημόσιας διοίκησης στα θέματα περιβάλλοντος. Αυτό από τη μεριά μας τουλάχιστον σας έχουμε πει ότι θα οδηγήσει σε μείωση και των ποιοτικών παραμέτρων περιβάλλοντος. Δεν έχει να κάνει με την προσωπική σας παρουσία αλλά θεωρούμε ότι μία Γενική Γραμματεία θα αδυνατεί να ανταπεξέλθει σε όλες αυτές τις υποχρεώσεις και θα σας δώσω ορισμένα παραδείγματα διότι δεν έχει να κάνει με την αντοχή των ανθρώπων έχει να κάνει και με τη θεσμική οργάνωση της χώρας.

Το ξέρετε ότι αυτή είναι η άποψή μας και δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις αυτό επιβεβαιώνεται. Ας πούμε πρώτα για το θέμα των υδάτων κολύμβησης γιατί άνοιξε πάρα πολλά η σημερινή συνεδρίαση και δεν μπορούμε να πούμε για όλα. Εδώ πράγματι θεωρούμε ότι έχουμε μια εξαιρετική κατάσταση δεδομένου 2019 δείχνουν ότι το 95-96% των υδάτων κολύμβησης είναι σε εξαιρετική κατάσταση και θεωρώ ότι το πρόβλημα το οποίο είχαμε ξεκινήσει με τα πιστοποιημένα εργαστήρια που παρακολουθούν την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης δίνουν δεδομένα και στην Ε.Ε. αλλά και στη δημόσια σφαίρα δηλαδή στους πολίτες και αυτό μπορεί να μας υποστηρίξει αρκετά σημαντικά. Αυτό συνδέεται και με τη δουλειά που κάνει η ελληνική εταιρία προστασίας της φύσης με τη γαλάζια σημαία μιας και η χώρα μας επίσης έχει πολύ σημαντικά αποτελέσματα. Όμως εδώ θέλουμε να παρατηρήσουμε κάτι, στην περίπτωση των γαλάζιων σημαιών υπάρχει μία πτώση η οποία θεωρώ ότι συνδέεται με τον COVID και με τις δυνατότητες πολλών φορέων να ανταπεξέλθουν στις υπόλοιπες λειτουργίες που συνάδουν με τη γαλάζια σημαία.

Η γαλάζια σημαία, για να θυμίσω, συνδέεται πρώτον με την εξαιρετική ποιότητα, όσον αφορά τις τυπικές μετρήσεις που έχουμε στο Υπουργείο και έχουμε ως Πολιτεία, και, δεύτερον, με πολλά άλλα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την περιβαλλοντική εκπαίδευση, τη διαχείριση, την ασφάλεια, τα ναυαγοσωστικά, τις υπηρεσίες και τις πρώτες βοήθειες. Εκεί πιθανά να βλέπουμε ως πρώτο δείγμα ενός πλήγματος προς τις υποδομές μας, που πρέπει να το υποστηρίξουμε μαζί με το Υπουργείο Τουρισμού, έτσι ώστε να μην έχουμε αδυναμία στις υποδομές αυτές που συνδέονται με τις γαλάζιες σημαίες και τις ακτές κολύμβησης.

Προφανώς, θα πρέπει να υπάρχει συνέχεια του προγράμματος παρακολούθησης, όμως εδώ θέλω να συμβάλλω, λέγοντας ότι δεν πρέπει να υποτιμάται η θαλάσσια στρατηγική. Η χώρα, ως χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υλοποιεί την οδηγία 2008/58. Υπήρξε μια μεγάλη καθυστέρηση μέχρι το 2015. Το 2017 υπεγράφη από εμένα το πρόγραμμα μέτρων για την εφαρμογή της θαλάσσιας στρατηγικής, αλλά από ό,τι γνωρίζω βρισκόμαστε ήδη στον δεύτερο κύκλο και ένα από τα ζητήματα που πρέπει να βάλετε στον προγραμματισμό σας, για μην πω ήδη έπρεπε να έχει μπει, είναι ο δεύτερος εξαετής κύκλος εφαρμογής της οδηγίας. Άρα η Ελλάδα χρειάζεται να έχει μία νέα απάντηση μετά από την υπουργική απόφαση του 2017, για το πρόγραμμα μέτρων παρακολούθησης της θαλάσσιας στρατηγικής.

Το επόμενο θεσμικό βήμα είναι ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιοποικιλότητα μάς έχει δώσει μια εντολή, μια προτροπή, το 30% της χερσαίας και θαλάσσιας έκτασης να χαρακτηριστεί ως προστατευόμενο και το 10% ως υψηλής προστασίας. Εμείς πήραμε την πρωτοβουλία τέλος του 2017 και καθορίσαμε περιοχές Νατούρα στον τον εθνικό θαλάσσιο χώρο περίπου, αν δεν κάνω λάθος, το 19% των εγχώριών υδάτων, όμως επειδή τώρα έχουν σταματήσει οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες των περιοχών Νατούρα, η δικιά σας πολιτική διοίκηση θα αδυνατεί να καθορίσει την υψηλή προστασία, άρα να εφαρμόσει την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιοποικιλότητα. Αυτή είναι μια δεύτερη επισήμανση. Θα πρέπει να επιταχύνετε την αναθεώρηση – κακώς κατά την άποψή μας, αλλά αφού εσείς το νομίζετε – των προδιαγραφών. Οι ΕΠΜ πρέπει να  τελειώσουν, αλλιώς θα πάμε για πρόστιμο και για την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, αλλά και για τις προστατευόμενες περιοχές.

Τώρα, στα λιμναία οικοσυστήματα γενικώς, από ό,τι φαίνεται, η χώρα μας έχει μία μέτρια οικολογική και καλή χημική κατάσταση και θεωρώ ότι έχει γίνει μια πολύ καλή δουλειά στην περιοχή της Καστοριάς και πρέπει να την αξιοποιήσετε. Νομίζω ότι γενικά ο φορέας των λιμνών της δυτικής Μακεδονίας ήταν ένας διαφορετικός, πρότυπος θα έλεγα, φορέας, που θα άξιζε να δούμε και εμείς πώς μπορεί η διοίκηση και η τοπική κοινωνία να ανταπεξέλθει σε ένα νέο καθήκον. Εδώ θα πρέπει να δούμε με πάρα πολύ μεγάλη προσοχή την αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμού, διότι τώρα είμαστε στη φάση που πρέπει να υποβάλουμε αναθεωρημένα σχέδια. Συνδέονται με την κατάσταση των λιμνών, άρα το λέω και αυτό ως πρόταση. Δεν θα μπορέσουμε χωρίς και αυτό το θεσμικό εργαλείο να προχωρήσουμε. Για αυτό και είπα στην αρχή, κυρία Πρόεδρε, ότι είναι πολλά τα θεσμικά εργαλεία και ίσως θα δυσκολευτεί η πολιτική διοίκηση να διαχειριστεί μόνο με μια Γενική Γραμματεία, αλλά, σε κάθε περίπτωση, εμείς θα τα καταθέσουμε και θα κρίνουμε μετά την αποτελεσματικότητα ή όχι.

Η αδυναμία αυτή, κατά την άποψή μας, θα ενισχυθεί όχι μόνο για την καθυστέρηση των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών που αφορούν τη δυτική Μακεδονία, αλλά και για την κατάργηση των φορέων. Βλέπω στην έκθεση και στα έγγραφα που έχει στείλει η Δήμαρχος Καστοριάς, ότι θεωρεί ότι σε αυτό το πολύ μικρό χρονικό διάστημα ο Δήμος Καστοριάς είχε μια πολύ καλή συνεργασία με τον φορέα και δεν θα μπορέσει να τη συνεχίσει, διότι δεν θα συμμετέχει ούτε η Περιφέρεια ούτε ο Δήμος στη διοίκηση του φορέα, όπως ήταν μέχρι τώρα. Αυτό το έλλειμμα δεν είναι μόνο έλλειμμα πολιτικής. Είναι και έλλειμμα ανθρώπων, δηλαδή της τοπικής ομάδας έργου που λέγαμε παλιά και στην αναπτυξιακή διαδικασία. Αυτό θα λείψει με βάση το ν. 4685 και όλη αυτή η δουλειά που κάνουμε η κυρία Μουστάκα και όλοι οι συνεργάτες της δεν ξέρω πώς θα συνεχιστεί μετά το ν.4685. Δηλαδή, στον ΟΦΥΠΕΚΑ θα είναι πάρα πολύ δύσκολο να λειτουργήσει μια τέτοια δραστηριότητα.

Όμως εδώ να επισημάνουμε το εξής. Έχουμε δύο ζητήματα. Το ένα είναι η φύλαξη της λίμνης που με το ν.4685 δεν περιλαμβάνεται στις δραστηριότητες του ΟΦΥΠΕΚΑ, άρα και η Περιφέρεια θα πρέπει να ενδιαφερθεί να πιέσουμε όλοι να υπάρξει λύση για το θέμα της φύλαξης. Εμείς πιστεύουμε, κ. Περιφερειάρχα, συμφωνώντας εν μέρει και με εσάς, ότι πρέπει να υπάρχει το μοντέλο διαχείρισης λιμνών δυτικής Μακεδονίας. Ήταν λάθος του ν.4685. Μακάρι να πιέσετε και εσείς να ξαναγυρίσουμε σε αυτό το μοντέλο, το οποίο ελπίζουμε ότι θα αποτελέσει και η επόμενη μέρα, γιατί δεν θα αντέξει μάλλον η χώρα μας να υλοποιεί το ν.4685.

Όμως, εκτός από τη φύλαξη, υπάρχουν ορισμένα ζητήματα προστασίας της λίμνης. Το βλέπω το τελευταίο διάστημα και από δημοσιεύματα, όπως λόγου χάρη το να παραμένουν μέσα δίχτυα ή άλλα αλιευτικά υλικά και να υπάρχει εγκλωβισμός πτηνών. Υπάρχουν τέτοιες καταγγελίες και στην δημοσιότητα, που αν δεν έχουμε το εργαλείο της φύλαξης και του τοπικού φορέα, είναι κάποια απλά πράγματα που δεν μπορούν να λειτουργήσουμε και θα έλεγα ότι αυτά ας τα κρατήσετε ως πρόταση μαζί με τη δέσμευσή μας ότι κι εμείς θα αξιοποιήσουμε και θα λειτουργήσουμε μόνο σε επίπεδο πιστοποιημένων ανακοινώσεων και φορέων, κάτι το οποίο η δική σας πολιτική φαίνεται ότι το πάει προς τα πίσω γιατί μειώνονται οι φορείς περιβάλλοντος. Σε κάθε περίπτωση, θα κριθούμε από τους πολίτες και εμείς και εσείς κι εμείς. Ευχαριστώ πολύ.