Τοποθέτηση στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης κατά την β” ανάγνωση του Σχεδίου Νόμου που αφορά τη Διαφάνεια, την Αξιοκρατία και την Αποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης, 16-02-2016

Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι βουλευτές, ειλικρινά σήμερα θα προσπαθήσω να αποφύγω τον πειρασμό να ασχοληθώ με τα κεντρικά πολιτικά επίδικα, διότι μας τροφοδότησαν οι συνάδελφοι της Ν.Δ. με αρκετά ερεθίσματα, αλλά οφείλουμε εντός της Επιτροπής να ασχοληθούμε με την νομοπαρασκευή. Στην Ολομέλεια, προφανώς, θα ακούσετε, και για το τι κάνατε και για το τι πιστεύετε για το δημόσιο, διότι είναι σίγουρο, ότι εμείς, πιστεύουμε σε ένα διαφορετικό δημόσιο – σε ένα διαφορετικό κράτος.

Η ευθύνη και το βαρύ όνομα που κουβαλάει αυτή η μεγάλη δημοκρατική τομή που συζητάμε σήμερα και ολοκληρώνουμε στην Επιτροπή, είναι, η αποτελεσματικότητα, η αξιολόγηση και η από-κομματικοποίηση της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Διότι, όλα αυτά τα χρόνια και ο τελευταίος – ο ποιο απομακρυσμένος πολίτης ή αυτός που έχει την μικρότερη σχέση με το δημόσιο, ξέρει, ότι έχουμε μια δημόσια διοίκηση, η οποία έχει επάνω της την ασφυκτική παρουσία της πολιτικής ηγεσίας και ουσιαστικά, κυριαρχεί, το πολιτικό υποσύστημα στο διοικητικό υποσύστημα. Κυριαρχεί, διότι, εφαρμόζει υποκειμενικά κριτήρια, με αναξιοκρατία και έχει οδηγήσει σε έναν απίστευτο συγκεντρωτισμό και γραφειοκρατία και μια κακονομία. Κακονομία, την οποία νομίζω ότι όλοι αποδεχόμαστε.

Όμως στο επίπεδο του ανθρώπινου δυναμικού, τα χαρακτηριστικά είναι – εάν θέλετε – πολύ πιο δύσκολα, με βάση ακόμη και τις Αρχές του μάνατζμεντ, γιατί έχουμε προσωπικού που είναι μη εξειδικευμένο και έχει χρόνια να ανά-τροφοδοτηθεί, είτε με δράσεις συνεχιζόμενης κατάρτισης, αλλά πολύ περισσότερο με την πρόσληψη νέων στελεχών. Αυτή, ίσως, να είναι και η μεγαλύτερη ζημιά που κάνατε στη χώρα, αγαπητοί συνάδελφοι της Αντιπολίτευσης, όταν με τα Μνημόνια, συμφωνούσατε, να μην έρθουν επιστήμονες και να μην έρθουνε νέα εργαλεία και νέες γνώσεις. Ταυτόχρονα με έναν κομματισμό, που έλεγε, ότι την θεσμική μνήμη και την κορυφή της διοικητικής πυραμίδας στο δημόσιο, θα την αποτελούν, οι κομματικοί συνδικαλιστές και όχι οι καλύτεροι. Όλο αυτό, είχε ως αποτέλεσμα, είτε με πρόωρες συνταξιοδοτήσεις – είτε με «ψυγείο», να απομονώνετε ανθρώπους που θα μπορούσαν να βοηθήσουν και να κάνουν καλύτερη την ελληνική Δημόσια Διοίκηση.

Αυτό, βέβαια, και οι πελατειακές σχέσεις που ξεκινούσαν από τα βουλευτικά γραφεία, πρέπει να ομολογήσουμε, ότι πέρασε μια άσχημη κουλτούρα και στους υπαλλήλους. Διότι, οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν έχουν – εννοώ, ως πλειοψηφία – «ως βασική κουλτούρα» την εξυπηρέτηση του πολίτη σαν το πρώτο στοιχείο της ατζέντας, γιατί απλά και η πολιτεία, δεν τους εκπαιδεύει να έχουν την εξυπηρέτηση του πολίτη ως βασικό στοιχείο και όχι, την ιδιότητα του δημόσιου λειτουργού. Γιατί, πολλές φορές κυριαρχεί η αίσθηση του δημόσιου λειτουργού, έναντι της εξυπηρέτησης του πολίτη.

Εν πάση περιπτώσει, νομίζω ότι όλα αυτά είναι ζητήματα που μπορούν να λυθούν και να συζητηθούν. Πώς θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο;

Εάν επιστρέψει η αξιολόγηση, αλλά όχι μόνον των υπαλλήλων, κύριε Υπουργέ, η αξιολόγηση των δομών, είναι κάτι που περιμένουμε από εσάς σε κάποια από τα επόμενα αλλά γρήγορα βήματα του Υπουργείου σας και προφανώς, η αποκατάσταση της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης που έχει ο Έλληνας προς το δημόσιο, δηλαδή, προς αυτό το βράδυ-κινητό, «με το γρηγορόσημο», με οτιδήποτε άλλο, εάν θέλετε, δημόσιο. Γιατί;

Γιατί, το αποτελεσματικό και δυνατό δημόσιο, δεν χρειάζεται μόνον για να εξυπηρετείται ο πολίτης, αλλά χρειάζεται, γιατί αλλιώς δεν θα πάρει μπρος η παραγωγική μηχανή της χώρας. Η μεγάλη ιδέα και ο μεγάλος τίτλος – που τον έχουν κλέψει όλα τα υπόλοιπα Κόμματα – της παραγωγικής ανασυγκρότησης – γιατί, αυτός ο όρος, είναι μια αριστερή σκέψη και – είναι ιδέα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – και να το ξεκαθαρίσουμε αυτό – και χρειάζεται ένα αποτελεσματικό δημόσιο τομέα και όχι, έναν μικρό κακόμοιρο με απολύσεις και με φόβο και με κομματικοποίηση, κ. Βορίδη.

Νομίζω ότι σε όλους εμάς ήταν ξεκάθαρο και από πριν, αλλά τώρα το βλέπουμε ακόμη περισσότερο. Γιατί θέλετε αυτόν τον δημόσιο τομέα; Πολύ απλά, για να γίνεται πάρτι πάνω σε αυτό το δημόσιο τομέα και όχι έξω από αυτόν.

Δεν λειτουργούσε ποτέ το σύστημα αυτό προς όφελος του ιδιωτικού τομέα, χρειαζόμασταν κρατικοδίαιτα συμβόλαια, κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες, με υπαλλήλους που να είναι κάτω από την κομματική πειθαρχία, για να μην μιλάει κανείς και να τα τακτοποιούμε όλα. Αυτό το δημόσιο θέλατε, να ταΐζει τους δικούς σας, τη διαπλοκή, που λέμε, «λαθρεμπόριο», δημόσια έργα, συμβάσεις, κανάλια, ποδόσφαιρο. Αυτό ήταν το παιχνίδι, έτσι παιζόταν, είτε Κολονάκι ήταν αυτό – είτε κάπου αλλού στην Αθήνα – στην Αθήνα παιζόταν το παιχνίδι, κύριε Βορίδη, – και όχι στην επαρχία και το παίζεται πάρα πολύ καλά.

Εμείς, λοιπόν, τι θέλουμε με αυτό το νόμο; Εμείς, θέλουμε τέσσερα πρώτα βήματα μικρά, Μητρώο Στελεχών, Αξιολόγηση Στελεχών, Βαθμολόγιο και Επιλογή Προϊσταμένων. Ποιος πρέπει να είναι ο κανόνας – που ζητώ από όλους τους συναδέλφους όλων των Κομμάτων – που πρέπει να τηρήσουμε απαρέγκλιτα;

Ίσες ευκαιρίες, συμμετοχικό σύστημα με δημοκρατία και με αξιοκρατία.

Χρειαζόμαστε, όμως, θεσμική μνήμη; Απαντάμε, γιατί έχει γίνει και μια παρανόηση. Είναι προφανές αγαπητοί συνάδελφοι και αυτό που πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε, ότι είναι άλλοι οι Γενικοί Γραμματείς, οι οποίοι πλέον θα αποτελούν την θεσμική μνήμη και αυτοί θα προκύπτουν από τον κατάλογο, υποχρεωτικά, και άλλο η στελέχωση των Κυβερνητικών Οργάνων που θα έρθει σε άλλη νομοθετική πράξη και νομίζω ότι και ο Υπουργός, θα τα ξεκαθαρίσει αυτά. Δηλαδή, διαχωρίζεται η πολιτική, με τη θεσμική διοικητική μνήμη των Υπουργείων.

Εγώ, νομίζω ότι υπάρχουν ερωτήματα που μπαίνουν και νομίζω, ότι θα πρέπει να αξιολογήσουμε, δύο όμως είναι τα σημαντικότερα.

Το πρώτο, είναι, η συμμετοχή του μη δημόσιου τομέα. Θα ήθελα να κάνω μια παρατήρηση αντίθεσης. Εγώ, δεν θεωρώ σωστό, η οικονομία να είναι η παράμετρος που θα συμμετέχει στο δημόσιο και το λέω αυτό, γιατί ακούστηκε. Θεωρώ σωστό όμως, η κοινωνία και η επιστήμη, να είναι ο χώρος από τον οποίο θα προκύπτουν στελέχη.

Πώς θα επιλέξουμε, έτσι ώστε να μην υπάρχει αυτή η σχέση διαπλοκής ή εμπλοκής της ιδιωτικής οικονομίας και του ιδιωτικού συμφέροντος, στη Δημόσια Διοίκηση; Ζητάμε, λοιπόν, που από τον Υπουργό και το ζητάμε και εμείς, ως κοινοβουλευτική ομάδα, να διαμορφώσει τις παραμέτρους, έτσι ώστε, να τροφοδοτείται αυτό το Μητρώο των στελεχών και με στελέχη εκτός δημόσιο τομέα, όχι όμως στελέχη μάνατζερ-ιδιωτών που θα παίζουν παιχνίδι όπως συνηθίζεται, άλλα στελέχη του μη δημόσιου τομέα, που θα φέρουν τεχνογνωσία, δεξιότητες, αλλά και καινοτομία στο χώρο του δημόσιου και το χρειαζόμαστε αυτό, κύριε Υπουργέ, και θα πρέπει να βρούμε τον τρόπο ώστε να διευρυνθεί το Μητρώο και σε αυτά τα στελέχη, αλλά, ξεκαθαρίζοντας, ότι πρέπει να μην υπάρχει καμία σχέση – αν θέλετε – εμπλοκής, εξάρτησης ή οτιδήποτε άλλο μεταξύ αυτών των στελεχών και σύγκρουσης συμφερόντων με τον ιδιωτικό τομέα και το δημόσιο λειτούργημα.

Αυτό, είναι κάτι που θα πρέπει να το σχεδιάσουμε, και θα το σχεδιάσουμε και αυτό. Δεν έχουμε «ταμπού» στο ζήτημα αυτό, γιατί χρειαζόμαστε αυτή την καινοτομία που εσείς διώξατε εκτός Ελλάδος, την χρειαζόμαστε και στην Δημόσια Διοίκηση.

Το δεύτερο ζήτημα που πρέπει να συζητήσουμε, είναι η αξιολόγηση και η αντικειμενικοποίηση της. Το έχουμε συζητήσει πολλές φορές στο Υπουργείο, αλλά να το συζητήσουμε και εδώ. Χρειαζόμαστε κριτήρια αξιολόγησης, όσο γίνεται πιο αντικειμενικά.

Στο άρθρο 17 και στο άρθρα 18, έχουμε, 10 και 11 κριτήρια – ας το πω έτσι – αξιολόγησης.

Η πρότασή μου, κύριε Υπουργέ, είναι, να περιοριστούν, έτσι ώστε να παραμείνουν με ισχυρότερη βαρύτητα αυτά που έχουν αντικειμενική βάση. Το κριτήριο Ι και το ΙΑ, εάν δείτε στο 17 και στο 18, είναι η στοχοθεσία. Δεν μπορεί, π.χ., κατά την άποψή μου, η στοχοθεσία να έχει το 10% της βαρύτητας στην περίπτωση του άρθρου 17, γιατί είναι ένα από τα δέκα όταν τα υπόλοιπα 9 είναι υποκειμενικά, μπορεί να γίνει – και αυτό το έχουμε ήδη συζητήσει, – μια είτε τροποποίηση, είτε συγκέντρωση, είτε προσδιορισμός αντικειμενικών χαρακτηριστικών στα υπόλοιπα 9, ώστε να έχουμε ή στα υπόλοιπα 9 ή μόνον στο 10, μεγαλύτερη βαρύτητα.

Θα το δείτε και νομίζω ότι θα το καταφέρουμε, γιατί μας ενδιαφέρουν να είναι όσο γίνεται πιο αντικειμενικά και χωρίς κανέναν υποκειμενισμό τα κριτήρια αξιολόγησης.

Τέλος θα ήθελα να πω και θα τα δούμε, βέβαια, και στην Ολομέλεια, άλλα νομίζω, ότι αξίζει να τα ανακοινώσουμε για να δούμε και την διάθεσή σας, ότι θα πρέπει να εισαχθούν σε αυτό το νομοσχέδιο: Πρώτα απ’ όλα κάποιες διορθώσεις στο μισθολόγιο, τα οποία έχουμε αφήσει σε εκκρεμότητα και θα θέλαμε είτε με τη δική σας πρωτοβουλία – είτε με δική μας, να δούμε αυτά τα θέματα.

Επίσης, θα πρέπει να ολοκληρώσουμε ελλείμματα που έχει ο ν.3852, ο νόμος του Καλλικράτη, σε ό,τι αφορά την διάλυση και την λύση εκκαθάρισης Νομικών Προσώπων της Δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης. Γιατί, έχουμε λύσει προβλήματα της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης και δεν έχουμε λύσει προβλήματα της Δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης.

Σε ό,τι αφορά τα θέματα της ισονομίας: Επειδή υπάρχουν – πολλές, αν θέλετε, έχουμε αφήσει – πολλά υπόλοιπα από τις προηγούμενες διοικήσεις, θα πρέπει να δούμε τα θέματα της ισονομίας υπαλλήλων και σε ό,τι αφορά τα ένδικα μέσα για την επιστροφή δικαιωμένων υπαλλήλων στο δημόσιο και σε ό,τι αφορά την εξομοίωση δικαιωμάτων μεταξύ ΝΠΙΔ και  ΝΠΔΔ, γιατί νομίζω ότι και οι νομοτεχνικές που έχετε κάνει και  το λέω ως αφορμή για το «Νοσοκομείο Παπαγεωργίου», είναι προς την κατεύθυνση αυτή και σας ευχαριστούμε.

Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

Παρακολουθείστε την ομιλία εδώ