ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Όπως και εσείς μόλις αναγγείλατε η ερώτηση αυτή είχε υποβληθεί στις 3 Μαρτίου και ήταν ερώτηση μαζί με αίτηση κατάθεσης εγγράφων. Όπως γνωρίζετε καλά μετατρέπεται σε επίκαιρη, διότι δεν προσήλθε και δεν κατατέθηκε ούτε η απάντηση ούτε τα έγγραφα.
Ως εκ τούτου, το πρώτο ερώτημα που θέτω και προς την Έδρα, αν γνωρίζετε, κύριε Πρόεδρε, είναι: Πώς θα μπορέσει να ικανοποιηθεί το σκέλος της αίτησης κατάθεσης εγγράφων, εφόσον δεν απαντήθηκε; Ο κύριος Υφυπουργός που είναι εδώ σήμερα μπορεί να απαντήσει προφορικά επί μερικών θεμάτων, αλλά τα έγγραφα δεν γνωρίζω πώς θα τα παραλάβουμε.
Επίσης, θέλω να σας πω ότι δυστυχώς από τις είκοσι μία γραπτές ερωτήσεις που έχουμε καταθέσει στον κ. Χατζηδάκη, εξ’ αυτών μόνο εννέα απαντήθηκαν και αυτές εκπρόθεσμα όλες, ενώ οι δέκα μετατράπηκαν σε επίκαιρες, διότι δεν απαντήθηκαν εγγράφως και οι δύο παραμένουν αναπάντητες.
Και να προσθέσω ότι ο κ. Οικονόμου, του οποίου γνωρίζω τη θέση και το χαρτοφυλάκιο, δεν έχει αρμοδιότητα στα θέματα ανακύκλωσης και ακόμα μια φορά καλείται σήμερα να έρθει εδώ, δεν γνωρίζω για ποιον λόγο, να απαντήσει σε ένα αντικείμενο το οποίο δεν είναι στο χαρτοφυλάκιό του, γιατί έχει τα θέματα χωροταξίας και πολεοδομίας.
Εγώ, βέβαια, θα τιμήσω τον κοινοβουλευτικό κανόνα και θα θέσω την ερώτηση. Όμως, κύριε Πρόεδρε, αυτά αφορούν και την Έδρα, δηλαδή το Προεδρείο και τη Διάσκεψη των Προέδρων. Δεν γνωρίζω πώς να το διαχειριστώ άλλο, διότι υπάρχει ένα θέμα τιμής στο Κοινοβούλιο από τη μεριά του Υπουργού.
Όσον αφορά, όμως, τα ζητήματα τα οποία έχει η ερώτηση, πρέπει να πω ότι αφορά στην ανακύκλωση, μιας και η Κυβέρνηση παρά των αντίθετων δηλώσεων, επί της ουσίας ακυρώνει μια μεγάλη μεταρρύθμιση της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, που ήταν και στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών πολιτικών και αφορά στη μεγάλη μεταρρύθμιση της ανακύκλωσης.
Δεν εφαρμόζεται η πολιτική κινήτρων και αντικινήτρων για την ανακύκλωση, για διαλογή στην πηγή. Επιπροσθέτως για ένα από τα δύο συστήματα των συσκευασιών, το σύστημα της ανταποδοτικής ανακύκλωσης, προκύπτει από διάφορα δημοσιεύματα στα οποία θέλουμε να απαντήσει ο κύριος Υπουργός, αφού αυτός ήρθε σήμερα, αν ισχύει ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα από δημοσιεύματα του «Inside Story» και της «Αυγής» σχετικά με την ανταποδοτική ανακύκλωση, διότι υπάρχει διαχρονικά μη επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης, υπάρχουν προβλήματα στα παρεχόμενα στοιχεία, υπάρχουν ανακρίβειες δεδομένων ως προς τις ποσότητες των απορριμμάτων, πλημμελή εφαρμογή της βασικής μεθόδου συλλογής, αποκλίσεις από τη δέσμευση για την πανελλαδική εμβέλεια, επιφυλάξεις για το αν είναι εφικτοί οι στόχοι, ασάφειες ως προς τον τρόπο που θα επιτευχθεί η δέσμευση και δεν έχουν ληφθεί κριτήρια οικολογικού σχεδιασμού προϊόντος.
Και επιπροσθέτως, από ό,τι λένε, κύριε Πρόεδρε, τα δημοσιεύματα σύμφωνα με εισηγήσεις των υπηρεσιών σε αυτά αναφέρονται, υπάρχει βίαιη διακοπή συνεδριάσεων διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού Ανακύκλωσης που αξιολογούσε το συγκεκριμένο σύστημα. Υπάρχουν δηλώσεις του Οργανισμού Ανακύκλωσης, αν δεν κάνω λάθος, του Ιουνίου του 2019 ότι κάποιοι δεν επιθυμούν την αξιολόγηση του συστήματος αυτού, ότι γίνεται ό,τι είναι δυνατόν για να διακοπεί η συζήτηση και η αξιολόγηση του συστήματος και του πλάνου του και βέβαια ότι υπάρχει απώλεια πόρων που μαζεύονται από την κοινωνία για την εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και δεν πιάνουν τόπο στην ανακύκλωση, διότι αυτό είναι ένα δεύτερο μεγάλο θέμα.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν ισχύουν όλα αυτά τα οποία δημοσιοποιήθηκαν σχετικά με τις μεγάλες ελλείψεις και τα σοβαρά προβλήματα που θίγουν την ουσία της ανακύκλωση στην Ελλάδα; Για ποιον λόγο δεν έχει εδώ και δέκα μήνες συνεχιστεί η πολλαπλώς διακοπείσα συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του ΕΟΑΝ που είχε γίνει με απολύτως αδόκιμο τρόπο και με αστυνομικές δυνάμεις, αλλά παρατύπως, διότι δεν υπήρξε τελικά καμία καταγγελία;
Για ποιον λόγο η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν αξιολογεί αυτό το σύστημα για να μας απαντήσει ή να μας πείτε εσείς αν ισχύουν αυτές οι καταγγελίες και οι ελλείψεις και αν πράγματι υπάρχει απώλεια κοινωνικών και δημόσιων πόρων για την ανακύκλωση και η χώρα μας μένει πίσω και εξαιτίας αυτών των καθυστερήσεων;
Θα συνεχίσω στο δεύτερο σκέλος, γιατί κατανάλωσα το πρώτο λεπτό, κύριε Υπουργέ, να σας εξηγήσω το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει με την ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Φοβάμαι ότι κι εγώ θα χρησιμοποιήσω την δευτερολογία για να ολοκληρώσω, αλλά θα αρχίσω να απαντάω, δεδομένου ότι και ο κ. Φάμελλος δεν ολοκλήρωσε από την κατάλαβα την ερώτηση.
Θα αρχίσω από το τέλος, από το αίτημα κατάθεσης εγγράφων. Τρία έγγραφα δεν ζητάτε να κατατεθούν;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Είναι τρεις ομάδες εγγράφων.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Τρία σημεία που αναφέρονται σε περισσότερα έγγραφα.
Έχετε δίκιο. Δεν έχουν κατατεθεί, αλλά θα κατατεθούν.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Όχι σήμερα. Από ό,τι καταλαβαίνω θα κατατεθούν υπηρεσιακά. Θα αποσταλούν συμπληρωματικά.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Ναι, υπηρεσιακά.
Έχω να καταθέσω τώρα ένα έγγραφο της ΕΟΑΝ. Αυτό θα το καταθέσω τώρα.
Τώρα, να πάμε στο θέμα της καθυστέρησης της λήψης απόφασης από τον ΕΟΑΝ, από ό,τι βλέπω εδώ στα στοιχεία που μας έχουν δοθεί, το πρώτο αίτημα στο ΕΟΑΝ για την έγκριση του επιχειρησιακού σχεδίου της ανταποδοτικής ανακύκλωσης είχε υποβληθεί στις 14-5-2018.
Από τότε μέχρι τις εκλογές του 2019 πέρασαν δεκατέσσερις μήνες και μέσα σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα ο ΕΟΑΝ δεν είχε απαντήσει. Άρα αν υπάρχει μια καθυστέρηση σήμερα, η προηγούμενη καθυστέρηση ήταν πολλαπλάσια. Ένα πρώτο σημείο είναι αυτό. Άρα το να μιλάμε για καθυστέρηση πραγματικά είναι καταχρηστικό.
Τώρα, στην περίοδο της σημερινής Κυβέρνησης του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη το νέο διοικητικό συμβούλιο του ΕΟΑΝ ανέλαβε στις 4-11-2019, τον Νοέμβριο. Από τότε έχουν πραγματοποιηθεί δέκα διοικητικά συμβούλια έχουν εγκριθεί τρεις ανανεώσεις επιχειρησιακών σχεδίων, μια τροποποίηση, μια άλλη τροποποίηση και τέσσερις αποφάσεις λήφθηκαν με παρατηρήσεις για τελική έγκριση επιχειρησιακών σχεδίων. Δηλαδή δεν κάθεται ο φορέας, απλώς ο φορέας έχει πολύ μεγάλο φόρτο θεμάτων για να ρυθμίσει. Είναι υποστελεχωμένος, όπως το γνωρίζετε κι εσείς, και κάνει ό,τι μπορεί και σε περίοδο κορωνοϊού για να απαντήσει στα θέματα τα οποία τίθενται.
Άρα, λοιπόν, η καθυστέρηση, αν υπάρχει καθυστέρηση επί των ημερών της σημερινής Κυβέρνησης, είναι πολύ μικρότερη από την προηγούμενη, παρόλο που οι συνθήκες είναι πολύ πιο δυσμενείς. Από κει και πέρα ο ΕΟΑΝ πολύ γρήγορα θα προχωρήσει και στην αξιολόγηση του συγκεκριμένου επιχειρησιακού σχεδίου. Αυτή είναι η πρωτολογία μου.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ,
Κύριε Φάμελλε, έχετε τον λόγο για τη δευτερολογία σας για τρία λεπτά.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα θυμίσω στον Υφυπουργό ότι ένα σκέλος της ερώτησης και το πρώτο είναι αν ισχύουν όλα όσα δημοσιεύτηκαν σχετικά με τη μη επίτευξη στόχων, με τις παραλείψεις εκ μέρους του συστήματος, με την πλημμελή εφαρμογή των μεθόδων ανακύκλωσης και με την απώλεια ουσιαστικά πόρων από την κοινωνία μας για την ανακύκλωση. Αυτό είναι το ουσιαστικό. Θα ήθελα πρώτα από όλα σε αυτό μια απάντηση.
Το δεύτερο είναι ότι ο κύριος Υπουργός θα έπρεπε να γνωρίζει ότι ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης επέστρεψε πολλές φορές το επιχειρησιακό σχέδιο στο σύστημα για να το τροποποιήσει και γι’ αυτό η καθυστέρηση. Θα έπρεπε να σας έχουν δώσει όλη τη χρονολογική σειρά, κύριε Υφυπουργέ. Και τελικά δύο διοικητικά συμβούλια ακυρώθηκαν με μη συμβατούς τρόπους. Θα έλεγα ότι ήταν παράτυποι και το γνωρίζετε, γιατί έχουν βγει στη δημοσιότητα και σας ανέφερα τον λόγο που ακυρώθηκαν τα δύο διοικητικά συμβούλια, γιατί κάποιοι ήθελαν να κρύψουν κάτι για την ανακύκλωση, περιμένοντας και τις εκλογές.
Γι’ αυτό και δικαιούται το Κοινοβούλιο να ρωτήσει: Εξαιτίας των εκλογών υπάρχει αλλαγή στάσης από τη μεριά της Κυβέρνησης επί των τυπικών υποχρεώσεων των συστημάτων ανακύκλωσης; Αυτά που η υπηρεσία εισήγαγε στο συμβούλιο, γιατί αυτά που σας διάβασα είναι υπηρεσιακές εισηγήσεις, ισχύουν ή όχι; Θα αλλάξουν με πολιτικούς όρους;
Το Συμβούλιο που καθυστερημένα τοποθετήθηκε, ενέκρινε ένα σύστημα. Εσείς είπατε ότι δεν τοποθετήθηκε γρήγορα το Συμβούλιο του Οργανισμού Ανακύκλωσης, αλλά μπήκε τον Νοέμβριο μάλλον. Καθυστέρησε, λοιπόν, τέσσερις, πέντε μήνες. Για ποιο λόγο ενέκρινε ένα σύστημα, του οποίου η εισήγηση κατατέθηκε εκ των υστέρων, μετά την Ανταποδοτική και όχι την Ανταποδοτική που ήταν η σειρά της; Για ποιο λόγο, λοιπόν, εγκρίθηκε το σύστημα της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης και όχι της Ανταποδοτικής που είχε όλα αυτά που εντοπίζονται;
Όμως, προκύπτουν και κάποια επιπλέον ζητήματα και πρακτικά το ερώτημα πλέον γίνεται «Έχει αρμοδιότητα το Υπουργείο Περιβάλλοντος στην ανακύκλωση ή όχι;», διότι στη συνέχεια, αφού ανέλαβε η νέα Κυβέρνηση, βλέπουμε ότι ενώ υπάρχει εκκρεμότητα του ΕΟΑΝ, γιατί είπατε ότι δεν προλαβαίνει επειδή έχει πολλή δουλειά ή γιατί καθυστέρησε να τοποθετηθεί, το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοινώνει πιλοτικό πρόγραμμα με σαράντα πέντε κέντρα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης σε πέντε δήμους. Το ερώτημα είναι αν είναι στο επιχειρησιακό πλαίσιο του συστήματος αυτή η πρωτοβουλία του Υπουργείου Εσωτερικών. Ανακοινώνει το Υπουργείο Εσωτερικών πρωτοβουλίες που αντιστοιχούν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, χωρίς να το ξέρει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και χωρίς να έχει εγκρίνει το επιχειρησιακό σχέδιο του συστήματος;
Στη συνέχεια, βλέπουμε ότι έρχεστε με έναν νόμο και αδειοδοτείτε εκ των υστέρων αυτές τις εγκαταστάσεις, παρ’ ότι σας έχουμε επισημάνει και μέσα στη Βουλή ότι δεν υπάρχει ο ορισμός στον νόμο τι είναι αυτό το οποίο απαλλάξατε από οικοδομική αδειοδότηση. Και γνωρίζετε ως καθηγητής ότι απαιτείται αυτός ο προσδιορισμός.
Και βλέπουμε, κύριε Πρόεδρε, επιπλέον των πρωτοβουλιών του Υπουργείου Εσωτερικών που υπερβαίνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και κατά παράβαση αρμοδιότητας προχωράει –γιατί απουσιάζετε και από όλες αυτές τις συζητήσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος- και ένα απόσπασμα που θα καταθέσω, κύριε Πρόεδρε, από 21/1/2020 της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ενιαίου Συνδέσμου της Αθήνας που λέει ότι εγκαθίσταται σε δέκα χιλιάδες σημεία εξοπλισμός του εν λόγω συστήματος, του οποίου, κύριε Υφυπουργέ, εκκρεμεί η αδειοδότηση και υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες. Όμως, ενώ εκκρεμεί, άλλα αδειοδοτούνται και προχωράει η εγκατάσταση εξοπλισμού από τον κ. Πατούλη στην Αττική, χωρίς να του ορίζει κανείς αν είναι εντός του σχεδίου ή όχι.
Άρα, κύριε Υφυπουργέ, το ερώτημα πλέον γίνεται πιο δύσκολο. Όλα αυτά που εξελίσσονται, ενώ δεν αδειοδοτείται το σύστημα, περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό του; Αντιστοιχούν στην ίδια αρνητική κριτική που η Υπηρεσία είχε διατυπώσει για το σύστημα; Και για ποιο λόγο δεν επιλύει αυτόν τον γόρδιο δεσμό το Υπουργείο Περιβάλλοντος; Και για ποιο λόγο απουσιάζει από τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει και με τα νησιά, αλλά και με τους πέντε πιλοτικούς δήμους του Υπουργείου Εσωτερικών, εφ’ όσον γνωρίζει ότι με τη συγκρότηση της νέας Κυβέρνησης, η Γενική Γραμματεία Αποβλήτων ήρθε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, άρα δεν υπάρχει αρμοδιότητα εναπομείνασα στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Το ερώτημα, λοιπόν, είναι εν τέλει, κύριε Υφυπουργέ, αν θα κάνει κάτι η Κυβέρνηση Μητσοτάκη για να βοηθήσει στην ανακύκλωση, γιατί μέχρι στιγμής βλέπουμε να υπάρχουν μόνο καθυστερήσεις και περίεργες εγκρίσεις, χωρίς να υπάρχει πιστοποίηση συστήματος και έλεγχος. Και αυτό μας ανησυχεί επί της ουσίας για τη χώρα μας.
Συγγνώμη, αλλά ο χρόνος δεν μου επιτρέπει να επεκταθώ.
Καταθέτω για τα Πρακτικά το έγγραφο που σας ανέφερα.
Τα υπόλοιπα είναι γραμμένα στην ερώτηση.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο για τη δευτερολογία σας.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Ευχαριστώ.
Επιμένετε ότι υπάρχει καθυστέρηση. Σας θυμίζω ότι το τελευταίο επιχειρησιακό σχέδιο της ανακύκλωσης προς τον ΕΟΑΝ κατατέθηκε στις 26 Μαρτίου. Μέχρι τον Ιούνιο πέρασαν ακόμα μήνες. Το ότι μέσα σ’ αυτό το διάστημα δεν έγινε καμία κίνηση μέχρι να φτάσουν οι εκλογές για να προχωρήσει το ζήτημα, προφανώς είναι καθυστέρηση, αφού μάλιστα έχει προηγηθεί και ένα οκτάμηνο προηγουμένως. Άρα, δεν τίθεται θέμα ότι προηγουμένως υπήρξε καθυστέρηση.
Δεύτερον, μέχρι τον Νοέμβρη του 2019, συνέχισε η προηγούμενη Διοίκηση του ΕΟΑΝ. Η ίδια ήταν. Γιατί δεν έκανε τίποτα τότε; Δεν την είχε διορίσει η Κυβέρνηση Μητσοτάκη. Είχε διοριστεί σε προηγούμενη φάση. Αυτή, λοιπόν, συνέχισε να αδρανεί.
Σε σχέση μ’ αυτό που αναφέρετε και στην ερώτηση για τις διακοπές των συνεδριάσεων, μπορεί να έχετε δίκιο, αλλά δεν είναι κάτι στο οποίο μπορεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος να τοποθετηθεί. Αν έγιναν διακοπές των συνεδριάσεων, ο ΕΟΑΝ είναι ο αρμόδιος φορέας για να χειριστεί αυτό το θέμα, με όποιον τρόπο το προβλέπει η κείμενη νομοθεσία.
Άρα, λοιπόν, δεν υπάρχει θέμα καθυστέρησης. Αν υπάρχει μία καθυστέρηση τώρα, υπήρξαν προηγουμένως πέντε.
Αναφορικά με το τρίτο ερώτημά σας για το ποια είναι τα επιμέρους στοιχεία αξιολόγησης και συμμόρφωσης του φορέα ΣΕΔ, δηλαδή της ανακύκλωσης, είναι αρμοδιότητα του ΕΟΑΝ και όχι του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Μπορείτε να τα μάθετε, λοιπόν, από τα έγγραφα που θα καταθέσουμε.
Αναφορικά με το τέταρτο και το πέμπτο ερώτημα σχετικά με το επιχειρησιακό σχέδιο στο οποίο προχωρεί το πιλοτικό πρόγραμμα του Υπουργείου Εσωτερικών, αυτά πρέπει να τα μάθετε από το Υπουργείο Εσωτερικών. Δεν ξέρω αν είχατε υποβάλει την αίτηση και στο Υπουργείο Εσωτερικών. Είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Εσωτερικών.
Επί του έκτου ερωτήματος, όμως, για το αν είναι σε γνώση του Υπουργείου Περιβάλλοντος στοιχεία από την αξιολόγηση του πιλοτικού προγράμματος της ανταποδοτικής ανακύκλωσης τα οποία καταγράφονται σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού Εσωτερικών από ανεξάρτητη επιστημονική ομάδα, μπορώ να σας απαντήσω ότι τα συγκεκριμένα που ζητάτε δεν είναι σε γνώση του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Ευχαριστώ.
