ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, η κατάθεση μιας επίκαιρης επερώτησης από εξήντα έναν Βουλευτές της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης νομίζω ότι επιβάλλει να είμαστε όλοι εδώ και προφανώς να είναι και ο Υπουργός. Εμείς, όμως, είμαστε τυπικοί προς τον κοινοβουλευτικό κανόνα, σεβόμαστε τις διαδικασίες και ξεκινάμε χωρίς τον Υπουργό.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, κύριε Υφυπουργέ, η κλιματική κρίση θέτει στην παγκόσμια κοινότητα το ερώτημα της επιβίωσης, το ερώτημα της επόμενης μέρας. Ο ΣΥΡΙΖΑ παρότι είχε ως προτεραιότητα το 2015-2019 τη σωτηρία της χώρας, την έξοδο από τα μνημόνια και από τη χρεοκοπία, δεν υποτίμησε τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις, όπως έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Αντίθετα, στήριξε τη Συμφωνία των Παρισίων το 2015. Ήταν μέσα στις δέκα πρώτες χώρες που ψήφισε εδώ στην ελληνική Βουλή τη Συμφωνία αυτή. Έκανε τον νόμο της προσαρμογής για την ανθεκτικότητα στις κλιματικές αλλαγές, το πρώτο σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα. Δέσμευσε τη χώρα με την τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα στο Συμβούλιο Κορυφής τον Ιούνιο του 2019 στον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας.
Είναι προγραμματική μας επιλογή αυτή η μεταρρύθμιση. Είναι συστατικό στοιχείο της αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας. Είναι συστατικό στοιχείο της στρατηγικής που έχουμε καταθέσει και εδώ στο ελληνικό Κοινοβούλιο, την οποία όμως καταθέσαμε και στη Σύνοδο του ΟΗΕ εθελοντικά τον Ιούλιο του ’18. Γιατί ξέρουμε ότι η μετάβαση είναι ζήτημα ζωής αλλά είναι ταυτόχρονα και μία επανάσταση, μία ουσιαστική δομική προοδευτική μεταρρύθμιση.
Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, η Κυβέρνηση επέλεξε αυτή η σημαντική μεταρρύθμιση να γίνει πρόχειρα, να γίνει χωρίς σχέδιο, να αποτελέσει μικροκομματικό εργαλείο επικοινωνίας, δυστυχώς, και να αποτελέσει -αν θέλετε- και το προσωπείο που δίνει άφεση αμαρτιών στο σχέδιο που πραγματικά έχει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δηλαδή στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας στον χώρο της ενέργειας, αλλά και στην προώθηση λίγων επιχειρηματικών συμφερόντων. Αυτή η επιλογή δημιουργεί σοβαρότατα προβλήματα και στη χώρα αλλά και καταστροφικές συνέπειες στις λιγνιτικές περιοχές.
Γι’ αυτό και η επίκαιρη επερώτησή μας αναδεικνύει ιδιαίτερα τα σοβαρά προβλήματα σε αυτές τις περιοχές, το πόσο καταστροφική είναι η απολιγνιτοποίηση του κ. Μητσοτάκη για τις λιγνιτικές περιοχές, γιατί δεν υπάρχει αναπτυξιακό σχέδιο. Δεν προβλέπεται καμία διέξοδος επιβίωσης για τις περιοχές αυτές. Και το σχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και του ίδιου του κ. Μητσοτάκη συνοψίζεται σε τρεις άξονες.
Πρώτον, ένα από τα μέτρα που εξήγγειλε η Κυβέρνηση, ο ίδιος ο Υπουργός Περιβάλλοντος, στη Δυτική Μακεδονία, ήταν οι φοροελαφρύνσεις και οι φοροαπαλλαγές για όσους χάνουν τη δουλειά τους. Αυτή είναι η Νέα Δημοκρατία. Δεν έχει κανένα σχέδιο για τη νέα οικονομία, το νέο παραγωγικό μοντέλο, τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά επιλέγει να δημιουργήσει στρατιές ανέργων και τους δίνει φοροαπαλλαγή, λες και αυτό είναι το πρόβλημα!
Δεύτερο ζήτημα, που αφορά την ηλεκτροπαραγωγή. Επιλέγει η Κυβέρνηση το φυσικό αέριο να παραμείνει στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας τουλάχιστον ως το 2050 με βάση τη μακροπρόθεσμη στρατηγική, την οποία κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά δεν έφερε στην ελληνική Βουλή -και την καταθέτουμε εμείς- και η οποία περιγράφει ότι παρότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων σταματά τη χρηματοδότηση έργων φυσικού αερίου και παρότι το μερίδιο στην ηλεκτροπαραγωγή και του αερίου πρέπει να μειωθεί, θα έχουμε μέχρι το 2050 φυσικό αέριο για την ηλεκτροπαραγωγή στην Ελλάδα.
(Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Σωκράτης Φάμελλος καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν έγγραφο, το οποίο βρίσκεται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
Και ο τρίτος άξονας είναι αυτός για τον οποίο καυχήθηκε ο ίδιος ο κ. Χατζηδάκης στην πρόσφατη επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, ότι είναι το Υπουργείο με τις περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο ρόλος που επιφυλάσσει για το Υπουργείο Περιβάλλοντος ο κ. Χατζηδάκης, να ξεπουλήσει τη δημόσια περιουσία στα δίκτυα, να μην έχει κανένα εργαλείο ενεργειακού σχεδιασμού. Και πέρα από την ΔΕΠΑ που ήδη πουλιέται -σε έναν ιδιοκτήτη, παρακαλώ, όλο το δίκτυο φυσικού αερίου!-, πέρα από τον ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, τι κάνει; Αντικαθιστά τον λιγνίτη με ιδιωτικές μονάδες αερίου, διότι αυτό είναι το βασικό σχέδιο. Ιδιωτικές μονάδες φυσικού αερίου αντί για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας! Το σχέδιο του κ. Χατζηδάκη αντιτίθεται στην προσαρμογή της χώρας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Πώς προκύπτει αυτό; Με νούμερα. Υπάρχει το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, προσχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ: Το φυσικό αέριο θα είχε το 2030 18% συντελεστή ηλεκτροπαραγωγής έναντι 27% του 2016. Ο κ. Χατζηδάκης τι προτείνει; Προτείνει 32%. Επαναλαμβάνω: 18% θα είχε το φυσικό αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή το 2030, με τον κύριο Χατζηδάκη πάμε στο 32%. Άρα επιλέγει να ανθρακοποιεί την ηλεκτροπαραγωγή της χώρας, όχι να την απανθρακοποιεί.
Η επιλογή αυτή, βέβαια, θα αφήσει τη χώρα εντελώς εκτεθειμένη και αθωράκιστη σε μία ενεργειακή κρίση, στην τροποποίηση της τιμής του φυσικού αερίου, όπως συνέβη τον Δεκέμβριο του 2016 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2017.
Και επιπλέον, η ανάγκη απόσβεσης των ιδιωτικών επενδύσεων θα δημιουργήσει σαφέστατα κόστος στον παραγωγό, κόστος στον καταναλωτή, κόστος στους Έλληνες και στις Ελληνίδες. Και οι παραγωγοί της χώρας μας και τα νοικοκυριά θα επιβαρυνθούν με αύξηση του κόστους ενέργειας.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, όμως, επειδή είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό θέμα, όλοι οι παγκόσμιοι οργανισμοί εκτιμούν ότι αυτή η μετάβαση θέλει σχέδιο. Θέλει σχέδιο το οποίο πρέπει να έχει και τα εθνικά χαρακτηριστικά υπόψη και τα τοπικά χαρακτηριστικά. Αυτό κάνει η παγκόσμια κοινότητα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αυτή τη βδομάδα συζήτησε για την πρόταση κανονισμού και περιλαμβάνει την κλιματική ουδετερότητα σε ένα σχέδιο, το οποίο έχει κατατεθεί -αν δεν κάνω λάθος- από τον Νοέμβρη του 2018, δύο χρόνια πριν.
Εδώ, λοιπόν, συνέβη το εξής παράδοξο. Ο κ. Μητσοτάκης στη Σύνοδο του ΟΗΕ ανακοινώνει κάτι το οποίο την επόμενη μέρα ο κ. Θωμάς δεν γνωρίζει στο Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γιατί αναφέρεται σε απόσυρση της πλειοψηφίας των λιγνιτικών μονάδων έως το 2030 και όχι στην πλήρη έως το 2028.
Και μετά από μία απροετοίμαστη, πρόχειρη και επιφανειακή, κούφια εξαγγελία, ένα «άδειο πουκάμισο», έρχεται στη συνέχεια να κάνει εθνικό σχεδιασμό για την ενέργεια και το κλίμα, στη συνέχεια να κάνει σχεδιασμό επάρκειας του ηλεκτρικού φορτίου για την επόμενη δεκαετία και τώρα να πάει να διαβουλευτεί στη Δυτική Μακεδονία χωρίς να έχει να προτείνει στη Δυτική Μακεδονία σχέδιο. Και αυτό χωρίς χρηματοδοτήσεις σήμερα, χωρίς παραγωγικό σχεδιασμό σήμερα σε περιοχές που τουλάχιστον το 40% με 45% εξαρτάται από την ηλεκτροπαραγωγή του ΑΕΠ. Φανταστείτε, λοιπόν, ότι καταδικάζει το 45% του ενεργού δυναμικού, της οικονομικής παραγωγής, όλη την κοινωνική συνοχή για ένα «άδειο πουκάμισο»; Όχι βέβαια. Αλλά για τις ιδιωτικές εταιρείες φυσικού αερίου, διότι αυτό είναι το σχέδιο.
Δεν έχει σαφέστατα σχέδιο απολιγνιτοποίησης, δεν έχει απανθρακοποίηση, διότι αυξάνει το φυσικό αέριο. Δεν έχει κανένα όφελος για τη χώρα, γιατί δεν διαπραγματεύτηκε να κερδίσει κάτι η Ελλάδα, κάτι το οποίο έκανε ξανά η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου το 2013-2014, όταν δεν πήρε δωρεάν δικαιώματα και υποθήκευσε από τότε τις λιγνιτικές μονάδες.
Και πληθαίνουν τα δημοσιεύματα, κύριε Χατζηδάκη, ότι θα έχετε και άλλα προβλήματα με τους Θεσμούς, γιατί μάλλον είχατε κι άλλους σκοπούς να πετύχετε με αυτή την πρόωρη απολιγνιτοποίηση. Οι Θεσμοί μάλλον δεν σας ακούν.
Εμείς, όμως, κάνουμε την επίκαιρη επερώτηση για άλλο πράγμα, για τις λιγνιτικές περιοχές, για τις περιοχές που έπρεπε να είναι δίκαιη η μετάβαση, που πρέπει με συνέπεια να αποδείξουμε ως πολιτεία ότι αυτό που ξεκίνησε ο ΣΥΡΙΖΑ, που δημιούργησε το πρώτο πανευρωπαϊκά Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, θα συνεχιστεί για τις περιοχές αυτές, για να έχουν μέλλον, να έχουν αύριο, να έχουν εργασία, να έχουν κοινωνική συνοχή, για να περιορίσουμε τις συνέπειες της δικής σας πολιτικής, κύριε Χατζηδάκη, αλλά και να δημιουργήσουμε το πρόγραμμα της επόμενης δημοκρατικής, προοδευτικής διακυβέρνησης.
Δεν είναι μόνο ότι δεν έχουν σχέδιο απολιγνιτοποίησης. Δεν είναι μόνο ότι το ΕΣΕΚ και η μελέτη του ΑΔΜΗΕ έγινε μετά την εξαγγελία. Δεν είναι μόνο ότι δεν διαπραγματεύτηκαν με τους Ευρωπαίους. Αλλά δεν έχουν καν τη διοικητική και τεχνική επάρκεια να μας πουν τι θα γίνει με την Πτολεμαΐδα V. Τι συμβαίνει στην Πτολεμαΐδα V; Σήμερα η Ελλάδα επενδύει 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ στην πιο σύγχρονη, καινούρια και μεγάλη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη και σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του κ. Χατζηδάκη, η μονάδα αυτή το 2028 δεν θα χρησιμοποιεί λιγνίτη. Και εμείς ρωτάμε: Τι καύσιμο θα χρησιμοποιεί μετά το 2028; Παρακαλώ πολύ, αν έχετε τη στοιχειώδη τεχνική, διοικητική επάρκεια να μας καταθέσετε την τεχνοοικονομική μελέτη του καυσίμου μετά το 2028, για να ξέρουμε πού πάει 1,5 δισεκατομμύριο. Διότι αυτό επενδύεται σήμερα στη Δυτική Μακεδονία.
Πιστεύω, όμως, ειλικρινά ότι είναι τσάμπα οι αυξήσεις που δίνετε στα Golden Boys της ΔΕΗ που διορίσατε εσείς με πενταπλασιασμό της αμοιβής του διευθύνοντος συμβούλου. Δεν έχετε ούτε ευρωπαϊκό, ούτε τεχνοκρατικό προφίλ, κύριε Χατζηδάκη. Είναι ψεύτικο αυτό που βγάζετε προς τα έξω. Γιατί δεν έχετε σχέδιο ούτε για την Πτολεμαΐδα V.
Και το ότι οδηγηθήκατε σε αυτές τις επιλογές, πάτε τώρα να το φορτώσετε στον ΣΥΡΙΖΑ. Ξέρετε, είναι εκπληκτικό. Έχουμε μία Κυβέρνηση η οποία κάνει αντιπολίτευση στην Αντιπολίτευση, γιατί πολύ απλά δεν έχει πολιτική. Δεν μπορείτε, δηλαδή, να κάνετε τίποτα καλύτερο και θέλετε να χρεώσετε σε μας προσήλωση στον λιγνίτη.
Υποπτεύομαι -και το λέω δημόσια- ότι αυτό το κάνετε για να κρύψετε τη συνεννόηση που έχετε κάνει με τους ιδιώτες που θα μπουν στο φυσικό αέριο. Θέλω, όμως, να σας πω κάτι πάρα πολύ απλό. Αν εμείς είχαμε σκοπό να κρατήσουμε τον λιγνίτη ή αν έχουμε προσήλωση στον λιγνίτη, για ποιο λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν το πρώτο κόμμα, η πρώτη κυβέρνηση που δημιούργησε ταμείο δίκαιης μετάβασης στη Δυτική Μακεδονία και στη Μεγαλόπολη; Για ποιο λόγο πήγαμε δημόσια εμείς, σε δημόσιο χώρο και όχι σε ιδιωτικό χώρο κρυφά με περιορισμένες προσκλήσεις και με τα ΜΑΤ απ’ έξω, να ανακοινώσουμε την απολιγνιτοποίηση, την απανθρακοποίηση και τη δίκαιη μετάβαση και να δώσουμε πραγματικούς πόρους στην περιοχή, που σας τους παραδώσαμε στο ταμείο και τους «παγώσατε»;
Διότι εδώ φαίνεται ποιος είναι κατά της περιοχής και υπέρ της καθυστέρησης της χώρας. Εμείς και απολιγνιτοποίηση και απανθρακοποίηση και κλιματική ουδετερότητα ξεκινήσαμε με πόρους στο ταμείο και εσείς τους «παγώσατε».
Άρα ποιο είναι το σχέδιό σας; Να παγώσετε και τους ανθρώπους στη Δυτική Μακεδονία και στη Μεγαλόπολη;
Εμείς είχαμε σχέδιο με ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, ανεξαρτησία χωρίς εξαρτήσεις, με χαμηλό κόστος για να καταπολεμήσει και την ενεργειακή φτώχεια, αλλά και το κόστος παραγωγής, με δίκαιη μετάβαση, αποκατάσταση των περιοχών, τήρηση των περιβαλλοντικών όρων.
Γι’ αυτό και κάναμε οδικό χάρτη, γι’ αυτό και ξεκινήσαμε τη μελέτη μας με την Παγκόσμια Τράπεζα, γι’ αυτό και πετύχαμε να υπάρχουν έσοδα από τα δικαιώματα των αερίων του θερμοκηπίου για την περιοχή με τα πρώτα 31,5 εκατομμύρια στο ταμείο όταν παραλάβατε εσείς. Κάναμε δημόσια διαβούλευση. Βγάλαμε δύο νομοθετικές ρυθμίσεις για να ιδρυθεί το ταμείο, κοινή υπουργική απόφαση στην οποία περιλαμβάνεται η εκπόνηση master plan για τη Μεγαλόπολη, η οποία δεν έχει κανένα σχέδιο ακόμα και τώρα. Σε δύο χρόνια όλοι οι εργαζόμενοι θα είναι εκτός εργασίας και ακόμα δεν υπάρχει ούτε η έναρξη του σχεδίου για τη Μεγαλόπολη. Και δρομολογήσαμε και τα έργα της τηλεθέρμανσης.
Και, κύριε Πρόεδρε -ένα λεπτό ακόμα θα πάρω από τη δευτερομιλία μου-, ήρθαμε στη συνέχεια με μία ερώτηση στις 27 Σεπτεμβρίου να ρωτήσουμε τι γίνεται, γιατί ανησυχούσαμε και δεν απαντήσατε γραπτά.
Ήρθαμε με επίκαιρη ερώτηση και μας είπε ο Υφυπουργός σας -γιατί δεν ήρθατε εσείς- ότι ακόμα δεν υπάρχει σχέδιο, ότι θα το κάνει η Παγκόσμια Τράπεζα, ενώ εσείς αλλάξατε τα χρονοδιαγράμματα και βάλατε το επίκαιρο ζήτημα πού θα δουλεύει όλος αυτός ο κόσμος το 2023.
Και ήρθαμε και σας καταθέσαμε και τροπολογία στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο –το τάχατες αναπτυξιακό νομοσχέδιο- για να υπάρχει ειδικό αναπτυξιακό καθεστώς στις περιοχές και το απορρίψατε. Αυτή είναι η έννοια σας για τις περιοχές; Απορρίψατε ακόμα και το να είναι ειδικό αναπτυξιακό καθεστώς και ήρθατε να ανακοινώσετε μια οικονομική ζώνη που δεν έχει έγκριση; Ή για να ανακοινώσετε φωτοβολταϊκά σε εδάφη που δεν υπάρχουν; Ή -αναρωτιόμαστε- ποιο είναι τελικά το σχέδιό σας;
Θυμόμαστε: είναι οι φοροαπαλλαγές στους ανέργους, γιατί θέλετε και καταδικάζετε όλοι αυτοί οι άνθρωποι να είναι άνεργοι!
Όμως, εμείς κάναμε μέχρι και ημερίδα στο Ευρωκοινοβούλιο μαζί με την GUE, την Κοινοβουλευτική Ομάδα Ενωμένης Αριστεράς στις 29 Ιανουαρίου του 2020, που σημειώνω ότι ο Έρικ Φον Μπρέσκα, ο Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Ανάπτυξης, δήλωσε ότι η δίκαιη μετάβαση απαιτεί δεκαετίες. Και εσείς θέλετε να την πετύχετε σε τρία χρόνια, χωρίς σχέδιο και χωρίς πόρους.
Άρα τα ερωτήματα είναι απλά: Σε ποιες μελέτες ανάπτυξης στηριχθήκατε; Τι ανταλλάγματα κερδίσατε από τη διαπραγμάτευση για την επιτάχυνση της απολιγνιτοποίησης; Ποιες είναι οι επιπτώσεις στο business plan της ΔΕΗ και πότε θα το δούμε; Πότε θα έχετε σχέδιο για αυτές τις περιοχές και με ποιους αναπτυξιακούς άξονες; Τι θα γίνει στον Δήμο Μεγαλόπολης; Ποιο είναι το παραγωγικό πρότυπο;
Εμείς είχαμε προβλέψει ήδη, γιατί είχαμε επιδοτήσεις έτοιμες, για επιχειρηματικά σχέδια στις ενεργειακές κοινότητες, που εσείς υποβαθμίζετε, στην εξοικονόμηση ενέργειας στα κτήρια, που δεν προκηρύσσετε το «ΗΛΕΚΤΡΑ», στον πρωτογενή τομέα, στα θερμοκηπιακά πάρκα, στην κυκλική οικονομία, στη βιομηχανική κληρονομιά.
Και επίσης ένα μεγάλο ερώτημα είναι, κύριε Χατζηδάκη, τι θα κάνετε με την Πτολεμαΐδα V, επιτέλους, για ενάμισι δισεκατομμύριο που επενδύει η χώρα και τι θα γίνει με τον σχεδιασμό αποκατάστασης των εδαφών για όλα αυτά τα φωτοβολταϊκά που έχετε ανακοινώσει, για τα οποία διαπιστώνουμε ότι δεν έχετε υποβάλει το παραμικρό σχέδιο για το πού θα εγκατασταθούν.
Σε κάθε περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εδώ, διότι ξεκίνησε τον σχεδιασμό δίκαιης μετάβασης, ο ΣΥΡΙΖΑ θα τον ολοκληρώσει και θα υπερασπιστεί τα δικαιώματα και της χώρας και των κατοίκων. Γιατί αυτό κάνει πάντα ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι με την κοινωνία και θα συνεχίσει να είναι.
Σας ευχαριστώ πολύ.